Ένας αντιπαραγωγικός ψυχρός πόλεμος με την Κίνα

Παρόλο που η Κίνα παρουσιάζει μερικές ρεβιζιονιστικές τάσεις, ταυτόχρονα είναι δεσμευμένη σε πολλά στοιχεία της καθιερωμένης τάξης και συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην συνολική παγκόσμια και περιφερειακή ανάπτυξη. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, «η Κίνα υπήρξε ο μεγαλύτερος συμβάλλων στην παγκόσμια ανάπτυξη μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008». Στο μεταξύ, το Πεκίνο επιδιώκει την δημιουργία νέων περιφερειακών και παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών, εμπορικών και επενδυτικών δομών, όπως η Asian Infrastructure Investment Bank και η πρωτοβουλία Belt and Road, που μπορεί να αποβούν προς όφελος πολλών κρατών. Η Κίνα καταβάλλει επίσης προσπάθειες για την ανάπτυξη τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να συμβάλει στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής.

Εξίσου σημαντικό και αντίθετα με τους αβάσιμους ισχυρισμούς [5] μερικών μελετητών και αξιωματούχων των ΗΠΑ [6], είναι το ότι η Κίνα διατηρεί μια άκρως ανεπίλυτη, εξαρτώμενη αίσθηση της συνολικής μακροπρόθεσμης σχέσης της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους τους. Δεν υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία που να δείχνουν ότι το Πεκίνο έχει δεσμευτεί να αντικαταστήσει την Ουάσινγκτον ως τον παγκόσμιο ηγεμόνα. Θα ήταν εξαιρετικά ασύνετο να παρερμηνεύσουμε τον περίπλοκο αυτοπροσδιορισμό της Κίνας ως ρεβιζιονιστικό αλλά και ως κατεστημένο κράτος, για έναν εξωφρενικό υπαρξιακό αγώνα μεταξύ δύο παγκόσμιων δυνάμεων με ριζοσπαστικά αντίθετα οράματα του μέλλοντος.

Οι διαφορές της Κίνας με την Δύση ωχριούν μπροστά στην συντριπτική ανάγκη οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου να συνεργαστούν βαθιά σε διεθνικά προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια οικονομική αστάθεια και η διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής. Κανένα μεμονωμένο κράτος, ή συνασπισμός δημοκρατιών, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μεμονωμένα αυτά τα συστημικά ζητήματα. Αντίθετα, τέτοιες προκλήσεις απαιτούν ένα μέτρο αμοιβαίας εμπιστοσύνης και μακροπρόθεσμης δέσμευσης μεταξύ όλων των μεγάλων δυνάμεων, κάτι που δεν μπορεί να μεταδώσει το FOIP.

ΜΙΑ ΠΙΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΑΔΟΚΙΜΑΣΤΗ ΟΔΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ

Αντί να ανταγωνίζονται ως άκαμπτοι αντίπαλοι, η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο πρέπει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που συνυπάρχουν με το περίπλοκο, ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον της Ασίας και την ευρύτερη εξελισσόμενη περιφερειακή και παγκόσμια τάξη. Πρέπει να το πράξουν με τον καθορισμό και την εφαρμογή μιας στρατηγικής που να βασίζεται στο κοινό συμφέρον όλων των περιφερειακών κρατών στην μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και σταθερότητα. Οι κύριοι στόχοι θα ήταν να ενισχυθεί η οικονομική ολοκλήρωση, να δημιουργηθεί μια αμοιβαία επωφελής ισορροπία στρατιωτικής ισχύος, και να επιτευχθεί η κατανόηση για μια σειρά από φλέγοντα θέματα όπως η Ταϊβάν και η κορεατική χερσόνησος, που να είναι αποδεκτή τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες και στους συμμάχους τους όσο και στην Κίνα και τους υποστηρικτές της. Μια τέτοια στρατηγική -που παρουσιάστηκε λεπτομερώς στην έκθεση Carnegie τον Οκτώβριο του 2016 με τίτλο «Creating a Stable Asia: An Agenda for a U.S.-China Balance of Power» [7]- θα απαιτούσε από όλες τις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις να προβούν σε σημαντικούς συμβιβασμούς, αναγνωρίζοντας ότι καμία από τις δύο μεγάλες δυνάμεις δεν θα κυριαρχήσει στην Ασία, και θα περιορίσει τον σοβινιστικό, μηδενικού αθροίσματος εθνικισμό.

Δυστυχώς, ούτε η Ουάσινγκτον ούτε το Πεκίνο προχωρούν σε κανέναν από αυτούς τους τομείς, γεγονός που υποδηλώνει σοβαρά μελλοντικά προβλήματα για την Ασία. Υπό τον Κινέζο πρόεδρο Xi Jinping, το Πεκίνο αύξησε την εγχώρια καταστολή, χρησιμοποίησε πιο δυναμικά την οικονομική και στρατιωτική του δύναμη για να πιέσει και να εκφοβίσει ασιατικά έθνη για κυριαρχικές διαφορές και, ξεκάθαρα (αν και κάπως αόριστα) παρουσίασε την εμπειρία της στην οικονομική ανάπτυξη ως παράδειγμα για να το μιμηθούν άλλα αναπτυσσόμενα κράτη. Όλες αυτές οι ενέργειες παρέχουν πυρομαχικά σε όσους επιδιώκουν να δικαιολογήσουν μια αντιπαραθετική προσέγγιση, μηδενικού αθροίσματος με την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των υποστηρικτών του FOIP. Ως εκ τούτου, το Πεκίνο σίγουρα πρέπει να μετριάσει την συμπεριφορά του για να πείσει πιο αξιόπιστα τα άλλα ασιατικά κράτη, και τις Ηνωμένες Πολιτείες ειδικά, ότι πραγματικά επιδιώκει τα «win-win» αποτελέσματα που υποστηρίζει συνεχώς.

Ωστόσο, το Πεκίνο είναι πολύ λιγότερο πιθανό να συμβιβαστεί εάν η Ουάσιγκτον υιοθετήσει μια ανεπιφύλακτα αντιθετική στάση. Δεδομένου του μεγέθους, της επιρροής και της συνολικής ισχύος της Κίνας, μόνο οι παράτολμοι θα περίμεναν μια τέτοια αμερικανική στάση για να αναγκάσουν το Πεκίνο να συμμορφωθεί, αντί να το ωθήσουν να χρησιμοποιήσει την σημαντική, και από μερικές απόψεις αυξανόμενη, οικονομική, στρατιωτική και πολιτική μόχλευσή του με την ελπίδα να μειώσει σημαντικά την αμερικανική επιρροή στην περιοχή και πέρα από αυτήν. Στην πραγματικότητα, μια εξαιρετικά αντιπαραθετική αμερικανική στάση σχεδόν θα εγγυηθεί ότι η ίδια η Κίνα θα υιοθετήσει μια πολιτική μηδενικού αθροίσματος και τελικά θα προσπαθήσει να κυριαρχήσει στον Ινδο-Ειρηνικό.

Παρά τα σοβαρά εγχώρια πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι η ισχυρότερη και αναμφισβήτητα η σημαντικότερη δύναμη της περιοχής και ως εκ τούτου φέρουν μοναδική ευθύνη και ικανότητα να αλλάξουν τις δυσοίωνες σημερινές τάσεις. Η Ουάσιγκτον πρέπει να εγκαταλείψει τις δονκιχωτικές προσπάθειες να διατηρήσει ένα ταχέως εξαφανιζόμενο status quo με το να αντιμετωπίσει το Πεκίνο ως εχθρό. Το FOIP είναι μια αυτοκαταστροφική ιδέα που πρέπει να απορριφθεί προς όφελος πιο εποικοδομητικών εναλλακτικών.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2018-03-02/counterproducti...