Η Υψηλή Στρατηγική της Ρωσίας

Στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης της επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης, υπάρχουν δύο θεσμοί που χρησιμοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση: Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (Eurasian Economic Union, μια οικονομική ένωση που περιλαμβάνει την πλειοψηφία των μετασοβιετικών κρατών) και ο Οργανισμός Συνθήκης για την Συλλογική Ασφάλεια (Collective Security Treaty Organization, περιφερειακή οργάνωση συλλογικής ασφάλειας στην Κεντρική Ασία και στον Καύκασο). Οι προσπάθειες του Πούτιν να επανέλθουν στον ρωσικό έλεγχο του μετα-σοβιετικού χώρου σφαίρες επιρροής του παρελθόντος επιβεβαιώθηκε με τις επιθετικές ενέργειες στην περίπτωση της Γεωργίας και της Ουκρανίας. Ο Πούτιν βλέπει την ουκρανική κρίση ως μια ακόμη προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ να απομονώσουν και να αποδυναμώσουνι την Ρωσία χάνοντας τον έλεγχό της στην heartland [σσ: Από την θεωρία του Χάλφορντ Μάκιντερ για τις βασικές περιοχές του κόσμου. Η hartland είναι η «καρδιά» του κόσμου και τοποθετείται στο κέντρο της ευρασίας και γύρω της υπάρχουν επάλληλοι κύκλοι-ζώνες (rimland ή crescent).

Ο Πούτιν κατανοεί ότι η Ρωσία θα παραμείνει δέσμια στο επίπεδο της μεσαίας δύναμης (middle power), χωρίς την παρουσία και τον έλεγχο της heartland. Το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία της Μόσχας επεκτάθηκαν στην heartland κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Οι χώρες της Βαλτικής Θάλασσας έγιναν δεκτές στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, επίσης η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία καθιέρωσαν στενότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, αρχικά η Μόσχα επιδιώκει την προστασία των ζωτικών συμφερόντων της στην Ουκρανία.

Στο πολιτικό επίπεδο, στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016, οι χάκερς της Ρωσίας έδειξαν τις προσδοκίες της Ρωσίας να θεωρηθεί ως παγκόσμιος παίκτης, ως δύναμη που θα μπορούσε να χειριστεί και να επηρεάσει τις προεδρικές εκλογές της Αμερικής, καθώς φέρεται να ευνόησε τον Τραμπ έναντι της Χίλαρι Κλίντον. Η Ρωσία προσπάθησε να χειριστεί τις εκλογικές διαδικασίες των ΗΠΑ και της Γαλλίας, δίνοντας βαρύτητα στον στόχο να αποδυναμώσει την φιλελεύθερη διεθνή τάξη.

Ένα πρόσθετο βήμα για τη Μόσχα είναι η εκ νέου ενίσχυση της επιρροής της εξουσίας στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής σε νέους τομείς. Η ρωσική στρατηγική επιδιώκει να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τους κυβερνητικούς συνασπισμούς στους συμμάχους των γειτονικών κρατών. Επιπλέον, ο πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε τον Μάρτιο του 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, την βούλησή του να υπερασπιστεί τους ρωσικούς πληθυσμούς στο εξωτερικό, με μια πιο επιθετική πολιτική επιρροής στα πρώην σοβιετικά κράτη και με μια υπόσχεση προστασίας των ρωσικών πληθυσμών.

Επίσης, η Ρωσία αμφισβητεί την αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η Ρωσία αισθάνθηκε άνετα για να προσαρτήσει την Κριμαία γνωρίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πήγαιναν σε πόλεμο αντιποίνων, καθώς η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος Πούτιν έδρασε αποφασιστικά για να προστατεύσει τα ζωτικά συμφέροντα της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μέσα από τις ενέργειές του στην Ουκρανία, ο Πούτιν εγγυάται ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να διαμορφώνει το μέλλον της Ουκρανίας. Επιπρόσθετα, η Ρωσία προσπαθεί να άρει τον αδιαμφισβήτητο έλεγχο των ΗΠΑ στις περιφέρειες που έχουν παραδοσιακά συμπεριληφθεί στην σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή και την Δυτική Ευρώπη.

Η στρατηγική του προέδρου Πούτιν επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη του καθεστώτος της χώρας του, ως κράτους ασφάλειας και στην συνέχεια στην εμπλοκή του σε παγκόσμια κλίμακα με διάφορους τρόπους. Σε αυτό το πλαίσιο στρατηγικής, ο Πούτιν χρησιμοποιεί την στρατιωτική δύναμη και μια ποικιλία εργαλείων στο εξωτερικό για να ενισχύσει τα ρωσικά συμφέροντα. Για παράδειγμα, η νέα προσέγγιση του Πούτιν που χρησιμοποιεί τον «πόλεμο νέας γενιάς» (new-generation warfare) με μικτές τακτικές και αντικανονικές τακτικές μάχης (mixed regular and irregular warfare tactics), όπως κυβερνο-επιχειρήσεις, στρατιωτικές επιχειρήσεις και στοχευμένες πληροφορίες.

Για να επιτύχει τους στόχους της, η Ρωσία ανέπτυξε τον λεγόμενο «πόλεμο νέας γενιάς», ο οποίος στοχεύει στις Δυτικές αδυναμίες (διαφέρει από την Δυτική προσέγγιση των υβριδικών συγκρούσεων), συνδυάζοντας τόσο την χαμηλή (low-end) όσο και την υψηλότερη (high-end) κρυφή κρατική εμπλοκή με άμεση συμμετοχή [στις εχθροπραξίες].

Όπως εφαρμόστηκε αρχικά στην Γεωργία και αργότερα στην Ουκρανία, ο ρωσικός πόλεμος νέας γενιάς εκδηλώνεται με τα ακόλουθα στοιχεία: Την πολιτική υπονόμευση με την εισαγωγή πρακτόρων, τις ενημερωτικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν σύγχρονα μέσα μαζικής ενημέρωσης για την εκμετάλλευση εθνικών ή γλωσσικών διαφορών μέσω πολιτικής προπαγάνδας, και την έκθεση τοπικών αξιωματούχων. Δεύτερον, χρησιμοποιώντας πληρεξούσιες δυνάμεις («άσυλο πληρεξουσίων», proxy sanctuary), με την παροχή οπλισμού, την εκπαίδευση σε αντάρτες και παρεμβαίνοντας στα τοπικά κυβερνητικά κέντρα, με «δημοψηφίσματα» για την δημιουργία μιας Λαϊκής Δημοκρατίας (People’s Republic) υπό τη ρωσική κυριαρχία,κ.λπ. Τρίτον, η παρέμβαση με την παρουσία και «δράση» ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα, με την συγκαλυμμένη εισαγωγή βαρέων όπλων σε αντάρτες και την δημιουργία στρατοπέδων κατάρτισης και εφοδιασμού που βρίσκονται κοντά στα σύνορα, που κατευθύνονται από Ρώσους. Τέταρτον, με την αναγκαστική αποτροπή μέσω της προώθησης και ανάπτυξης συστημάτων τακτικών πυρηνικών όπλων και επιθετικής επιτήρησης από αέρος σε γειτονικές περιοχές. Πέμπτον, οι διαπραγματευτικοί χειρισμοί με την χρήση και την κατάχρηση των πυρηνικών για την κατάπαυση συγκρούσεων, προκειμένου να ενισχύσουν τους πληρεξουσίους τους.
Σε ένα Δυτικό κόσμο των συμμαχιών μεταξύ δυνάμεων με ισχυρή στρατιωτική, πολιτική και οικονομική επιρροή, η Ρωσία χρειάστηκε μια ασύμμετρη αντίδραση και χρησιμοποίησε τακτικές που επικεντρώνονταν «στις αδυναμίες του εχθρού, αποφεύγοντας άμεσες και εμφανείς συγκρούσεις».

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ