Μια πορεία προς πόλεμο με το Ιράν

Την περαιτέρω κλιμάκωση, από την άλλη πλευρά, είναι αρκετά εύκολο να την φανταστούμε: Εάν το Ιράν εγκαταλείψει πλήρως την συμφωνία, επεκτείνει το πυρηνικό του πρόγραμμα έστω και σταδιακά, ή υποστηρίξει άμεσες ή πληρεξούσιες επιθέσεις σε αμερικανικά στρατεύματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπίσουν μόνο δύο επιλογές –μια ταπεινωτική αποκλιμάκωση ή την χρήση στρατιωτικής βίας.

ΟΛΑ ΠΟΛΥ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΑ

Το ότι η προσέγγιση της διοίκησης του Τραμπ στο Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια ακούσια σύγκρουση δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη για κανέναν. Πράγματι, από την ημέρα που ανέλαβε το αξίωμά του ο Τραμπ, πολλοί φοβήθηκαν ότι η παρορμητική συμπεριφορά του, η μεγαλόστομη ρητορική του, η αδυναμία του να σκεφτεί εμπροσθοβαρώς, η έλλειψη σεβασμού για την διαδικασία πολιτικής, και η αποφασιστικότητά του να «κερδίσει» θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πόλεμο. Σε ένα δοκίμιο την άνοιξη του 2017 [12] σε αυτό το περιοδικό («Το όραμα ενός Trump σε πόλεμο», [12]), εξέφρασα ανησυχίες για τις πιθανότητές του να σκοντάψει σε μια σύγκρουση με το Ιράν, την Κίνα ή την Βόρεια Κορέα. Έγραψα το δοκίμιο με τη μορφή μιας φανταστικής ματιάς πίσω σε γεγονότα που δεν είχαν συμβεί, αλλά θα μπορούσαν, εάν ο Trump προσπαθούσε να μπλοφάρει στην πορεία του για «καλύτερες συμφωνίες» μέσω αντιπαράθεσης και κλιμάκωσης και χωρίς να εκτιμήσει ρεαλιστικά τι θα ήταν εφικτό ή πώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν δυνητικά οι αντίπαλοι.

Δύο χρόνια αργότερα, τα καλά νέα είναι ότι κανένας από αυτούς τους πολέμους δεν συνέβη. Αλλά τα κακά νέα είναι ότι ο Trump συνεχίζει να επιδεικνύει τα χαρακτηριστικά που κατέστησαν τέτοιες εξελίξεις εύλογες εξ’ αρχής. Αν μη τι άλλο, φαίνεται πιο έτοιμος από ποτέ να σπάσει τους κανόνες και να ανταγωνιστεί συμμάχους και αντιπάλους ομοίως. Επιπλέον, οι σύμβουλοι που τον περιβάλλουν τώρα είναι λιγότερο πρόθυμοι και ικανοί από τους προκατόχους τους να περιορίσουν τις πιο προκλητικές τάσεις του -όταν δεν είναι πραγματικά αποφασισμένοι να ενθαρρύνουν αυτές τις τάσεις για τους δικούς τους σκοπούς. Το Ιράν είναι μακράν το πιο επικίνδυνο ενδεχόμενο βραχυπρόθεσμα, αλλά δεν είναι το μοναδικό μέρος όπου ο Τραμπ θα μπορούσε να σκοντάψει σε έναν πόλεμο από ατύχημα.

Ο Trump φαίνεται να έχει βάλει τον εαυτό του στην γωνία με την Κίνα με τον ίδιο τρόπο που έκανε και με το Ιράν: Με το να επιβάλλει μονομερείς κυρώσεις, να μην «διαβάζει» καλά τους αντιπάλους του, και να παραπλανά τον αμερικανικό λαό για τα κόστη, τους κινδύνους και τις συνέπειες της προσέγγισής του. Οι δασμοί που είχε επιβάλει αρχικά σε αξίας 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων εισαγωγές από την Κίνα υποτίθεται ότι έπρεπε να παράγουν μια «καλύτερη συμφωνία», αλλά αντ’ αυτού -και χωρίς έκπληξη- προκάλεσαν κινεζικούς αντίστοιχους δασμούς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απάντησαν αυξάνοντας το ποσοστό των δασμών και προετοιμάζοντας την επέκτασή τους για να καλύψουν το σύνολο των εξαγωγών της Κίνας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες αξίας 540 δισ. δολαρίων. Ακόμα και καθώς αυξάνεται το κόστος για τους Αμερικανούς αγρότες, τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, ο Trump τώρα πιθανολογεί [13] ότι θα είναι καλύτερα από πολιτική άποψη εάν συνεχίσει να αντιτίθεται την Κίνα τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές του 2020.

Μια εμπορική συμφωνία με την Κίνα είναι, φυσικά, ακόμη δυνατή, όπως μια νέα πυρηνικής συμφωνία με το Ιράν. Αλλά η περαιτέρω κλιμάκωση είναι επίσης μια πραγματική δυνατότητα, όπως είναι και μια επικίνδυνη εξάπλωση από τον οικονομικό τομέα στον πολιτικό. Πράγματι, στο μυθιστορηματικό σενάριό μου φαντάστηκα ότι της διολίσθησης προς την στρατιωτική σύγκρουση θα είχε προηγηθεί ένας «εμπορικός πόλεμος που κλιμακώθηκε πέρα από αυτό που είχαν προβλέψει και οι δύο πλευρές», και μια ακραία εθνικιστική Κίνα που θα αρνείται την συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Βόρεια Κορέα και θα τις προκαλεί στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κίνας αποκαλούν τώρα τις Ηνωμένες Πολιτείες ως «τελείως ψευτοπαλλήκαρο», «χάρτινο τίγρη» και «αποικιοκράτη». Τουλάχιστον ένας εξέχων Κινέζος μελετητής πρότεινε [14] ότι το Πεκίνο να χτυπήσει τις «αγχωμένες και αλαζονικές» Ηνωμένες Πολιτείες απαγορεύοντας τις σπάνιες γαίες στις οποίες βασίζεται η αμερικανική βιομηχανία και πωλώντας αμερικανικά κρατικά ομόλογα, κινήσεις που θα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία των ΗΠΑ. Ο Trump φαίνεται ότι δεν κατάφερε να προβλέψει ότι και άλλες χώρες έχουν επίσης εγχώρια πολιτική -για να μην αναφέρουμε τη μόχλευση που [μπορούν να] χρησιμοποιούν εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η προσέγγιση του Trump στην Βόρειο Κορέα άρχισε με μεγαλαυχίες, προσβολές και απειλές, αποφέροντας το 2018 μια εκπληκτική προσέγγιση˙ ο Trump μέχρι που ισχυρίστηκε [15] ότι ο ίδιος και ο δικτάτορας Kim Jong Un «ερωτεύτηκαν». Αυτό το φλερτ προς τον Κιμ ήταν μια ευπρόσδεκτη εναλλακτική λύση σε έναν πιθανό πυρηνικό πόλεμο, αλλά ο Trump θα μπορούσε εύκολα να επανέλθει στην εχθρότητα, δεδομένης της τάσης του να στρέφεται ξαφνικά και βάναυσα [εναντίον] οποιουδήποτε πιστεύει ότι τον έχει ενοχλήσει. Οι πρόσφατες δοκιμές της Βόρειας Κορέας [16] ενός «νέου τύπου τακτικής καθοδήγησης όπλου», η επανάληψη των δοκιμών πυραύλων μικρής εμβέλειας, και η κατάσχεση από τις ΗΠΑ [17] ενός βορειοκορεατικού λαθρεμπορικού πλοίου που η Πιονγκγιάνγκ απαιτεί να της επιστραφεί, είναι όλα πρόσφατα υπενθυμητικά ότι οι σχέσεις θα μπορούσαν να επιδεινωθούν γρήγορα εάν η αγάπη του Trump για τον Κιμ αποδειχθεί χωρίς ανταπόκριση.