Η μακρά πορεία της Κίνας προς την τεχνολογική υπεροχή

Ο Xi υποστηρίζει ότι η εγχώρια τεχνολογική καινοτομία είναι απαραίτητη για να ξεπεραστεί η Δύση, ακόμη και αν η αντιγραφή είναι ως επί το πλείστον επαρκής για να καλύψει την διαφορά. Ονομάζει την καινοτομία [16] «την πρωταρχική κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης», δίνοντας μια λάμψη στιλ Silicon Valley στη μαρξιστική ιδέα [17] των ιστορικών «κινητήριων δυνάμεων». Σε στενή συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες και πανεπιστήμια, το ΚΚΚ έθεσε τομείς όπως η παραγωγή τσιπ [18], η βιοτεχνολογία, οι τηλεπικοινωνίες και η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence, AI) ως περιπτώσεις δοκιμής για το αν η Κίνα μπορεί να «ξεπεράσει» τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια υποστηριζόμενη από το κράτος πλημμύρα φθηνού κεφαλαίου, ερευνητές παγκόσμιας κλάσης, «πολιτικο-στρατιωτική σύντηξη» [19], και λιγότερο περιοριστικά πρότυπα, δίνουν στα κινεζικά εργαστήρια ένα πλεονέκτημα. Στην κούρσα για την ανάπτυξη της ασύρματης υπηρεσίας επόμενης γενιάς, το 5G, η Huawei ηγείται, με έναν από τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς Ε&Α (Έρευνας και Ανάπτυξης) [12] έναντι οποιασδήποτε εταιρείας τεχνολογίας, και έσοδα περίπου ίσα [20] με τους τηλεπικοινωνιακούς ανταγωνιστές Nokia και Ericsson [συνολικά]. Και όταν πρόκειται για τα δεδομένα που τροφοδοτούν την AI, σύμφωνα με μια έκθεση του think-tank «MacroPolo» [21], η Κίνα μπορεί να επωφελείται από το γεγονός ότι έχει λιγότερους περιορισμούς όσον αφορά τον πειραματισμό με νέα συστήματα. (Οι Ουιγούροι έχουν βιώσει αυτό που οδηγεί στο ψυχρό τεχνολογικό αυταρχικό μοντέλο που εφαρμόζεται στην [επαρχία] Xinjiang). Επειδή το ΚΚΚ ήδη ασχολείται με μεγάλης κλίμακας παρακολουθήσεις και περιορίζει τις προσωπικές ελευθερίες, οι καινοτομίες στα συστήματα big data για τις έξυπνες πόλεις και το σύστημα βαθμολογίας κοινωνικής πίστης δείχνουν προς μια καταπληκτικά δυστοπική κατεύθυνση.

Για τον Xi, η καινοτομία είναι καλή τόσο για την διατήρηση του κοινωνικού ελέγχου όσο και για την αύξηση της εθνικής ισχύος. Το Made in China 2025 [22] δείχνει το εύρος των φιλοδοξιών του Πεκίνου. Το Made in China 2025 στοχεύει να ενισχύσει τις κινεζικές επιχειρήσεις και να εξασφαλίσει ότι ελέγχουν την εγχώρια αγορά σε προηγμένες τεχνολογίες όπως η ρομποτική, τα οχήματα νέας ενέργειας, οι ιατρικές συσκευές, η κβαντική υπολογιστική και η AI. Ένας Κινέζος αξιωματούχος είπε στην [εφημερίδα] The Wall Street Journal [23] ότι το σχέδιο έχει υποστεί διακοσμητικές αλλαγές «επειδή οι Αμερικανοί δεν το συμπαθούν». Ωστόσο, στην ουσία του αντέχει [24] και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι επιμένουν ότι το ΚΚΚ «δεν θα παραδώσει ποτέ ούτε ένα εκατοστό» σχετικά με τους ευρύτερους στόχους αυτού του σχήματος.

Από την κορυφή προς τα κάτω, η υπό την ηγεσία του ΚΚΚ τεχνολογική καινοτομία φέρνει ένα ποσό προκλήσεων. Πολλοί παρατηρητές ορθώς αναφέρουν τους κινδύνους της κακοδιαχείρισης των κυβερνητικά κατευθυνόμενων επενδύσεων [25], η οποία έχει οδηγήσει σε σπατάλη και μαζική υπερπροσφορά, ή τις προκλήσεις της υποστήριξης μικρών επιχειρηματιών και ερευνητών χωρίς σημαντική παρέμβαση. Όμως, τα αρχεία των τελευταίων δεκαετιών δείχνουν ότι οι ηγέτες του ΚΚΚ πρόκειται, κατά την επιδίωξη της τεχνολογικής προόδου, να επιδείξουν εμμονή και εφευρετικότητα στην αντιμετώπιση των εμποδίων αυτών. Η ηγεσία της Κίνας είναι σίγουρα επιρρεπής στο να υπερβάλλει για τα επιτεύγματά της σε μια μακρά ιστορία που χαρακτηρίζεται από άλματα, βιασύνες και «ασύμμετρα βήματα» -αλλά έχει επίσης ένα ιστορικό στο να κάνει ό, τι χρειάζεται για να μετατρέψει τον υπερβολικό ενθουσιασμό σε πραγματικότητα.

ΑΓΩΝΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ

Ο στόχος να ξεπεραστούν τεχνολογικά οι άλλες χώρες δεν σημαίνει ότι οι ηγέτες της Κίνας αναζητούν παγκόσμια στρατιωτική υπεροχή. Αλλά ακόμη και στα καλύτερα σενάρια, η μετάβαση της Κίνας από το να «φτάσει» στο να «ξεπεράσει» θα είναι αποσταθεροποιητική, καθώς άλλες χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με τις κινεζικές φιλοδοξίες για μεγαλύτερη ευημερία και ασφάλεια και αισθάνονται την σχετική μείωση της ισχύος τους. Και για την Κίνα, η κατασκευή δικτύων 5G για άλλες χώρες και η πραγματοποίηση καινοτομιών στην AI σαφώς προωθούν τους στόχους του ΚΚΚ πολύ πέρα από την αυστηρά ερμηνευμένη αυτοδυναμία [26]. Ακόμη και αν επιχειρήσεις όπως η Huawei και η ZTE αναμφισβήτητα δεν υπονομεύονται από το κράτος [27], το έργο τους εξυπηρετεί σαφώς τα συμφέροντα του ΚΚΚ.

Η τεχνολογία θα παραμείνει στο επίκεντρο των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας [28] πολύ πέρα από το τέλος του σημερινού εμπορικού πολέμου. Η τεχνολογία, για το ΚΚΚ, είναι στην πράξη εξουσία -είναι ιστορική αλλαγή σε υλική μορφή. Οι ρίζες του «φτάνω και ξεπερνώ» καταδεικνύουν ότι η προσέγγιση του ΚΚΚ στην τεχνολογία είναι πολύ πιο βαθιά εδραιωμένη από όσο αντιλαμβάνονται πολλοί αναλυτές. Εάν οι ηγέτες της Κίνας αισθάνονται ότι η τεχνολογική τους άνοδος κινδυνεύει, είναι πιθανό να αντιδράσουν πιο δυναμικά και πιο ασυμβίβαστα από ό, τι μπορεί να περιμένουν οι πολιτικοί -όπως απέδειξε η κινεζική απάντηση στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον να εμποδίσει την παγκόσμια κυριαρχία της Huawei στο 5G.