Η Τουρκία, η συριακή κρίση και ο πόλεμος στην Λιβύη

Επιπλέον, η τουρκική εμπλοκή στην Λιβύη διεύρυνε ακόμη περισσότερο το περιφερειακό ρήγμα που είχε προκληθεί τον Ιούλιο του 2013 ανάμεσα στην Άγκυρα, το Ριάντ και το Κάιρο με επίκεντρο την αιγυπτιακή εσωτερική κρίση και είχε βαθύνει από τον Ιούνιο του 2017 και την περιφερειακή απομόνωση στην οποία έθεσαν το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ως συνέπεια, ο εμφύλιος πόλεμος στην Λιβύη έχει μετατραπεί, όπως και ο συριακός πόλεμος, σε έναν περιφερειακό πόλεμο με τοπικό επίκεντρο. Η Τουρκία και το Κατάρ, με κοινή σύμμαχο τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, στηρίζουν την κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ οι παραδοσιακές σουνιτικές δυνάμεις της περιοχής, Αίγυπτος και Σαουδική Αραβία, μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στηρίζουν τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Το Κάιρο, το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι βλέπουν με κλιμακούμενη ανησυχία την περιφερειακή επέκταση της Άγκυρας, τις σχέσεις της με την Μουσουλμανική Αδελφότητα και τις επιδιώξεις της σε ένα γεωγραφικό χώρο που εκτείνεται από τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο έως τον Περσικό Κόλπο και το Κέρας της Αφρικής.

Η εμπλοκή της Τουρκίας στις κρίσεις της Μέσης Ανατολής και οι πρωτοβουλίες της σε ένα εξαιρετικά ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον μετάλλαξαν την τουρκική εξωτερική πολιτική. Η Άγκυρα εστίασε όλο και βαθύτερα την προσοχή της σε συνθήκες κρίσης και αυξημένης έντασης, με αποτέλεσμα αυτό να καταστεί το νέο μοτίβο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Πλέον, η Άγκυρα δεν αποφεύγει τις κρίσεις της Μέσης Ανατολής, όπως στο παρελθόν. Έλκεται από τις κρίσεις, επιδιώκει την εμπλοκή της σε αυτές και αν είναι εφικτό τις κλιμακώνει με στόχο να βελτιώσει την περιφερειακή θέση της. Ασφαλώς, αυτή η τάση προς την συνεχή εκμετάλλευση κρίσεων εμπεριέχει σημαντικούς κινδύνους. Η συγκρότηση ενός αραβικού μπλοκ κατά της Τουρκίας, η αύξηση της πίεσης στην εύθραυστη ισορροπία με τη Μόσχα και την Δαμασκό στη βόρεια Συρία, η κλιμάκωση της έντασης με τους Κούρδους και η επέκταση του ακραίου Ισλάμ στα συρο-τουρκικά σύνορα αποτελούν εξελίξεις που θα μπορούσαν να θέσουν σοβαρά ζητήματα στην Άγκυρα. Τα γεγονότα του Φεβρουαρίου στο Ιντλίμπ και η επικίνδυνη κλιμάκωση στην τριγωνική σχέση Άγκυρας-Μόσχας-Δαμασκού, αποτελούν ένα τέτοιο παράδειγμα.

Ωστόσο, το κέντρο βάρους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έχει στραφεί με μεγάλη ένταση προς τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατιωτική παρουσία και κατοχή εδαφών στην βόρεια Συρία και την Λιβύη αντιμετωπίζεται πλέον από την Άγκυρα ως βασικό κομμάτι της νέας τουρκικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή που της εξασφαλίζει βασικό ρόλο στις εξελίξεις και της παρέχει τη δυνατότητα να ρυθμίζει την θέση της ως προς τη Μόσχα, την Τεχεράνη, τα αραβικά κράτη αλλά και την Ουάσιγκτον. Υπό αυτό το πρίσμα, η τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Συρία αποτελεί, ταυτοχρόνως, έναν αντικατοπτρισμό της εικόνας που έχει σχηματίσει η Τουρκία για τον εαυτό της, εκείνην μιας αναθεωρητικής δύναμης στη νέα Μέση Ανατολή.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: