Η πανδημική ύφεση

Η πανδημία COVID-19 αποτελεί απειλή που συμβαίνει άπαξ εντός μιας γενιάς για τον παγκόσμιο πληθυσμό. Αν και δεν είναι η πρώτη πανδημία νόσου που εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, είναι η πρώτη που οι κυβερνήσεις έχουν καταπολεμήσει τόσο έντονα. Οι προσπάθειες μετριασμού -συμπεριλαμβανομένων των lockdown και των ταξιδιωτικών απαγορεύσεων- προσπάθησαν να επιβραδύνουν το ποσοστό λοιμώξεων προκειμένου να συντηρηθούν οι διαθέσιμοι ιατρικοί πόροι. Για την χρηματοδότηση αυτών και άλλων μέτρων για την δημόσια υγεία, κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αναπτύξει οικονομική δύναμη πυρός σε μια κλίμακα που σπάνια είδαμε πριν.

Στην ουρά για μια μερίδα σούπας στο Κέιπ Τάουν, στη Νότια Αφρική, τον Ιούνιο του 2020. Dwayne Senior / Eyevine / Redux
------------------------------------------------------------

Αν και ονομάστηκε «παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση», η κάμψη που ξεκίνησε το 2008 ήταν σε μεγάλο βαθμό τραπεζική κρίση σε 11 προηγμένες οικονομίες. Υποστηριζόμενες από διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης στην Κίνα, υψηλές τιμές εμπορευμάτων, και υγιείς ισολογισμούς, οι αναδυόμενες αγορές αποδείχθηκαν αρκετά ανθεκτικές στην αναταραχή της τελευταίας παγκόσμιας κρίσης. Η τρέχουσα οικονομική επιβράδυνση είναι διαφορετική. Η κοινή φύση αυτού του σοκ –ο νέος κορωνοϊός δεν σέβεται τα εθνικά σύνορα- έχει θέσει μεγαλύτερο ποσοστό της παγκόσμιας κοινότητας σε ύφεση από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά τη Μεγάλη Ύφεση [του 1929]. Ως αποτέλεσμα, η ανάκαμψη δεν θα είναι τόσο ισχυρή ή γρήγορη όσο η κάμψη. Και τελικά, οι φορολογικές και νομισματικές πολιτικές που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της συρρίκνωσης θα μετριάσουν, αντί να εξαλείψουν, τις οικονομικές απώλειες, αφήνοντας ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πριν η παγκόσμια οικονομία επιστρέψει στο σημείο που ήταν στις αρχές του 2020.

Η πανδημία έχει δημιουργήσει μια τεράστια οικονομική συρρίκνωση που θα ακολουθηθεί από μια χρηματοπιστωτική κρίση σε πολλά μέρη του πλανήτη, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα εταιρικά δάνεια συσσωρεύονται παράλληλα με τις πτωχεύσεις. Οι κρατικές πτωχεύσεις (Sovereign defaults) στον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι επίσης έτοιμες να αυξηθούν. Αυτή η κρίση θα ακολουθήσει μια πορεία παρόμοια με εκείνη της τελευταίας κρίσης, αλλά θα είναι χειρότερη, ανάλογα με την κλίμακα και το εύρος της κατάρρευσης της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας. Και η κρίση θα πλήξει τα νοικοκυριά και τις χώρες χαμηλού εισοδήματος πιο σκληρά από τους πλουσιότερους ομολόγους τους. Πράγματι, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι 60 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως [1] θα ωθηθούν σε ακραία φτώχεια ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να αναμένεται να λειτουργήσει διαφορετικά ως αποτέλεσμα, καθώς οι ισολογισμοί σε πολλές χώρες γλιστρούν βαθύτερα στο κόκκινο και η κάποτε ασταμάτητη πορεία της παγκοσμιοποίησης επιβραδύνεται έως σταματήματος.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΜΗΧΑΝΕΣ ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ

Στην πιο πρόσφατη ανάλυσή της, η Παγκόσμια Τράπεζα προέβλεψε ότι η παγκόσμια οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 5,2% [2] το 2020. Το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας των ΗΠΑ δημοσίευσε πρόσφατα τα χειρότερα μηνιαία ποσοστά ανεργίας στα 72 χρόνια για τα οποία ο οργανισμός έχει δεδομένα. Οι περισσότερες αναλύσεις υποστηρίζουν ότι το ποσοστό ανεργίας των ΗΠΑ θα παραμείνει κοντά σε διψήφιο αριθμό μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους. Και η Τράπεζα της Αγγλίας προειδοποίησε ότι φέτος το Ηνωμένο Βασίλειο θα αντιμετωπίσει την πιο απότομη μείωση της παραγωγής του από το 1706. Αυτή η κατάσταση είναι τόσο τρομερή που αξίζει να χαρακτηριστεί «ύφεση» (“depression”) -μια πανδημική ύφεση. Δυστυχώς, η ανάμνηση της Μεγάλης Ύφεσης εμπόδισε τους οικονομολόγους και άλλους από την χρήση αυτής της λέξης, καθώς η κάμψη της δεκαετίας του 1930 ήταν σκληρή τόσο στο βάθος όσο και στην διάρκειά της με τρόπο που δεν είναι πιθανό να επαναληφθεί. Αλλά ο 19ος και οι αρχές του 20ού αιώνα ήταν γεμάτοι με υφέσεις. Δείχνει ασέβεια προς τους πολλούς που χάνουν τις δουλειές τους και κλείνουν τις επιχειρήσεις τους να χρησιμοποιηθεί ένας ηπιότερος όρος για να περιγραφεί αυτό το βάσανο.

Οι επιδημιολόγοι θεωρούν τον κορωνοϊό που προκαλεί την COVID-19 ως νέο˙ συνεπώς, προκύπτει ότι η εξάπλωσή της προκάλεσε νέες αντιδράσεις από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς παρομοίως. Η συναινετική προσέγγιση για την επιβράδυνση της εξάπλωσής της περιλαμβάνει το να κρατηθούν οι εργαζόμενοι μακριά από τον βιοπορισμό τους και οι αγοραστές μακριά από τις αγορές. Υποθέτοντας ότι δεν θα υπάρχουν δεύτερα ή τρίτα κύματα του είδους που χαρακτήρισαν την πανδημία της ισπανικής γρίπης [3] του 1918-1919, αυτή η πανδημία θα ακολουθήσει μια ανεστραμμένη καμπύλη σχήματος V των αυξανόμενων και στην συνέχεια των πτωτικών λοιμώξεων και θανάτων. Αλλά ακόμη και αν αυτό το σενάριο επιβεβαιωνόταν, η COVID-19 πιθανότατα θα παρέμενε σε ορισμένα μέρη του κόσμου.

Μέχρι στιγμής, η επίπτωση της νόσου δεν ήταν σύγχρονη. Ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειώθηκε πρώτα στην Κίνα και σε άλλα μέρη της Ασίας, μετά στην Ευρώπη, και στην συνέχεια πολύ πιο σταδιακά σε περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών (πριν αρχίσει να αυξάνεται και πάλι σε άλλες). Ταυτόχρονα, τα καυτά σημεία της COVID-19 έχουν εμφανιστεί σε μέρη τόσο ξεχωριστά όσο η Βραζιλία, η Ινδία, και η Ρωσία. Σε αυτήν την κρίση, η οικονομική αναταραχή ακολουθεί στενά την ασθένεια. Αυτή η διπλή επίθεση έχει αφήσει μια βαθιά ουλή στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα.