Οι δύσκολες επιλογές της Ιαπωνίας

Η Ιαπωνία έχει νέο πρωθυπουργό, και το επόμενο έτος ο Fumio Kishida πιθανότατα θα χαράξει μια διαφορετική, πιο δυναμική, πορεία για τον στρατό της, τις Δυνάμεις Αυτοάμυνας (Self-Defense Forces, SDF). Τα θεμέλια αυτής της στρατηγικής κίνησης μπήκαν από τον προκάτοχό του, Shinzo Abe, στην διάρκεια των οκτώ ετών της θητείας του, ωστόσο πρέπει να ληφθούν ακόμη πιο σημαντικές αποφάσεις, καθώς η στρατιωτική ισορροπία στον Ινδο-Ειρηνικό συνεχίζει να αλλάζει δυσοίωνα για την Ιαπωνία.

Στρατιώτες της Δύναμης Αυτοάμυνας κατά την διάρκεια άσκησης με πραγματικά πυρά στην Gotemba, στην Ιαπωνία, τον Μάιο του 2021. Akio Kon/Reuters
----------------------------------------------------------

Ο Kishida μπορεί να μοιάζει με απίθανο υπέρμαχο μιας πιο στιβαρής Ιαπωνίας. Πέρασε όλη την καριέρα του υποστηρίζοντας τα συμφέροντα της Ιαπωνίας μέσω της διπλωματίας και του ελέγχου των όπλων. Αλλά τον Σεπτέμβριο, αφού ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (Liberal Democratic Party, LDP), ο Κισίντα παρέθεσε ξεκάθαρα την πρόκληση που θέτει η Κίνα για το μέλλον της Ιαπωνίας και δήλωσε ότι θα υποστήριζε την ιδέα της επένδυσης σε επιθετικές ικανότητες, εάν αυτές είναι απαραίτητες για την υπεράσπιση της χώρας. Το LDP έχει υιοθετήσει ξεκάθαρη στάση υπέρ της επένδυσης σε μεγαλύτερη στρατιωτική ισχύ. Για τις εκλογές για την Κάτω Βουλή της Ιαπωνίας, που έγιναν αυτό το Σαββατοκύριακο, το πρόγραμμα του κόμματος περιλαμβάνει τον στόχο του διπλασιασμού των στρατιωτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Το αν το κοινό είναι πρόθυμο να αγκαλιάσει αυτή την πιο φιλοπόλεμη ατζέντα μένει να φανεί, αλλά ο ιαπωνικός λαός ανησυχεί όλο και περισσότερο για την αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία της Κίνας στην περιοχή. Η ετήσια δημοσκόπηση που διεξήγαγε η ιαπωνική κυβέρνηση αποκαλύπτει ότι παρόλο που μόνο το 13,5% των ερωτηθέντων το 2000 πίστευαν ότι η άμυνα της Ιαπωνίας χρειαζόταν ενίσχυση, μέχρι το 2018 το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί στο 29%. Οι ιαπωνικές αντιλήψεις απέναντι στην Κίνα έχουν σκληρύνει καθώς οι διμερείς εντάσεις σχετικά με το εμπόριο και τα νησιά Σενκάκου -μια ομάδα ακατοίκητων νησιών στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, γνωστά στην Κίνα ως νησιά Ντιαογιού- ξέσπασαν την δεκαετία του 2010. Έως το 2020, οι ετήσιες δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν από την ιαπωνική δεξαμενή σκέψης Genron NPO αποκάλυψαν ότι το 63% των ερωτηθέντων θεωρούσαν την Κίνα ως τη μεγαλύτερη στρατιωτική απειλή κατά της Ιαπωνίας.

Ωστόσο, οι εκλογές της 31ης Οκτωβρίου, οι οποίες αναμενόταν να μειώσουν τις έδρες του LDP στην Κάτω Βουλή, θα μπορούσαν να περιπλέξουν οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στην ιαπωνική αμυντική πολιτική. Ο Kishida είναι πιθανό να έχει πολύ διαφορετικά πολιτικά χαρτιά στα χέρια του από αυτά των προκατόχων του, του Abe ή του Yoshihide Suga, οι οποίοι είχαν απόλυτη πλειοψηφία στην Κάτω Βουλή της Δίαιτας της Ιαπωνίας. Η παραίτηση του Suga από την πρωθυπουργία, μετά από μόλις έναν χρόνο θητείας, εγείρει ανησυχίες ότι οι εσωκομματικές εντάσεις θα μπορούσαν και πάλι να είναι η αχίλλειος πτέρνα του LDP. Ο Kishida θα χρειαστεί να αμβλύνει τις γενεακές εντάσεις στις τάξεις του LDP, οι οποίες ήταν εμφανείς τον Σεπτέμβριο, με το να νικήσει στις κάλπες, όχι μόνο αυτό το φθινόπωρο, αλλά και στις εκλογές του επόμενου έτους για την Άνω Βουλή. Αυτές οι ανησυχητικές δυναμικές στο εσωτερικό θα μετριάσουν την ατζέντα του Kishida. Ωστόσο, ούτε η Βόρεια Κορέα ούτε η Κίνα φαίνονται έτοιμες να κάνουν μια στάση. Οι εκτοξεύσεις πυραύλων και από τις δύο Κορέες τους τελευταίους δύο μήνες έχουν ανησυχήσει τους υπεύθυνους του Τόκιο για τον αμυντικό σχεδιασμό, όπως και οι αναφορές για την δοκιμή υπερηχητικού πυραύλου από την Κίνα. Και οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι η Ιαπωνία θα τις ακολουθήσει στις πολύ πιο δυναμικές προσπάθειές τους για να αποτρέψουν την κινεζική πίεση στην Ταϊβάν. Για να συμβεί αυτό, ο Kishida αναζήτησε στις εκλογές της Κυριακής μια πρόωρη ένδειξη του πόσο μακριά μπορεί να προωθήσει την ατζέντα του για την εθνική ασφάλεια.

ΝΑ ΔΥΝΑΜΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ;

Ο Kishida είναι περισσότερο γνωστός για την διπλωματική του εμπειρία ως υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας υπό τον Abe, και ο Κισίντα ηγήθηκε της υποψηφιότητάς του με το σαφές μήνυμα ότι η ασφάλεια της Ιαπωνίας είναι ύψιστης σημασίας. Ακόμη και πριν να εισέλθουν άλλοι υποψήφιοι στην κούρσα, ο Kishida είχε δεσμευτεί για μεγαλύτερη δύναμη πυρός στις Δυνάμεις Αυτοάμυνας. Επίσης, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Nikkei, ο Kishida δεν δίστασε να εκφράσει τις ανησυχίες του για την Κίνα και δήλωσε ότι για να προστατεύσουμε «βασικές αξίες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, και τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα συνεργαστούμε με αυτούς που μοιράζονται τις ίδιες αξίες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη, η Ινδία, και η Αυστραλία, για να σταθούμε απέναντι στα αυταρχικά συστήματα».