Οι Ρώσοι βελτιώνονται

Η θερινή αντεπίθεση της Ουκρανίας κινήθηκε πιο αργά από όσο ήλπιζαν πολλοί από τους συμμάχους και τους υποστηρικτές της χώρας. Ο ουκρανικός στρατός έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ικανός στο να ενσωματώνει γρήγορα νέες δυνατότητες και τεχνολογίες στις επιχειρήσεις του, πολεμώντας γενναία και ως επί το πλείστον αποτελεσματικά εναντίον ενός εχθρού με ανώτερους αριθμούς, που δεν υπολογίζει τις απώλειές του και δεν σέβεται τους νόμους του πολέμου. Ακόμα κι έτσι, η πρόοδος ήταν σταδιακή και κάθε κομμάτι εδάφους που απελευθερώθηκε είχε τεράστιο κόστος. Μόνο μετά από τρεις μήνες εξαντλητικής μάχης η Ουκρανία άρχισε να σημειώνει πιο σημαντική πρόοδο, διαπερνώντας ορισμένες από τις οχυρωμένες αμυντικές γραμμές της Ρωσίας στα νοτιοανατολικά της χώρας [1] και ανακτώντας εδάφη στις επαρχίες Ζαπορίζια και Ντονέτσκ.

Ουκρανοί στρατιώτες στην περιοχή Ζαπορίζια, στην Ουκρανία, τον Σεπτέμβριο του 2023. Oleksandr Ratushniak / Reuters
------------------------------------------------

Ορισμένοι αναλυτές απέδωσαν τον αργό ρυθμό της αντεπίθεσης στις προκλήσεις της επιτυχούς εκτέλεσης κοινών στρατιωτικών ελιγμών ή του συντονισμού του πυροβολικού, του πεζικού, και της αεροπορικής ισχύος. Άλλοι αμφισβήτησαν κατά πόσον η εκπαίδευση που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ -με επίκεντρο την διεξαγωγή γρήγορων επιθετικών επιχειρήσεων και όχι την εξάντληση του ρωσικού στρατού μέσω της φθοράς- ήταν κατάλληλη για τον τύπο του εχθρού και του πολέμου που διεξάγουν οι Ουκρανοί. Άλλοι πάλι έχουν υποστηρίξει ότι οι Δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου άργησαν πολύ να παράσχουν όπλα και εξοπλισμό, γεγονός που καθυστέρησε την ουκρανική αντεπίθεση και επέτρεψε στην Ρωσία να οχυρώσει τις θέσεις της και να ναρκοθετήσει μεγάλες εκτάσεις διεκδικούμενου εδάφους. Τέλος, ο ουκρανικός στρατός δεν είναι μια δύναμη τύπου ΝΑΤΟ και η κληρονομιά και το δόγμα των ενόπλων δυνάμεων παραμένει, εν μέρει, υπόχρεο στον σοβιετικό στρατό όσον αφορά τον τρόπο οργάνωσης, κινητοποίησης, και συντήρησης. Αν και αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα αδυναμία, απαιτεί από τους Δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας να επανεξετάσουν ποιοι τύποι όπλων, εξοπλισμού, και εκπαίδευσης θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να πολεμήσει με τον τρόπο που πολεμά καλύτερα.

Παρόλα αυτά, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ουκρανικός στρατός δεν οφείλονται μόνο στις δικές του ενέργειες και αποφάσεις και σε αυτές των Δυτικών συμμάχων και εταίρων του. Αντανακλούν επίσης τη μεταβαλλόμενη συμπεριφορά της Ρωσίας. Κατά τους πρώτους έξι έως εννέα μήνες [2] της σύγκρουσης, το Κρεμλίνο φάνηκε να μην μαθαίνει από τα λάθη του. Αλλά στο διάστημα που μεσολάβησε από τότε, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις βελτίωσαν τις τακτικές τους στο πεδίο της μάχης -αν και αργά και με μεγάλο κόστος σε ζωές και πόρους. Έμαθαν το πώς να στοχεύουν τις ουκρανικές μονάδες και τα όπλα με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και πώς να προστατεύουν καλύτερα τα δικά τους συστήματα διοίκησης. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία μπόρεσε να αξιοποιήσει καλύτερα τα αριθμητικά της πλεονεκτήματα και την δύναμη πυρός, μετατρέποντας αυτό που πολλοί ήλπιζαν ότι θα ήταν μια γρήγορη επιθετική ώθηση σε μια υποτονική, βίαιη, και σκληρή μάχη.

ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΟΣ

Ενάμιση χρόνο μετά τον πόλεμο, ο στρατός της Ρωσίας είναι τραυματισμένος και κουρασμένος. Η ηγεσία του, με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, και τον στρατηγό Βαλέρι Γεράσιμοφ, φαίνεται είτε να λείπει από την δράση είτε να είναι απασχολημένη με το να κρατάει τα άσχημα νέα για τον πόλεμο μακριά από τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν. Τουλάχιστον τα μισά, ίσως και τα δύο τρίτα, από τα ετοιμοπόλεμα άρματα μάχης που είχε κρατήσει η Ρωσία για τον πόλεμο έχουν εξαφανιστεί, αναγκάζοντας το Κρεμλίνο να καταφύγει στα αποθέματα της σοβιετικής εποχής.

Μεγάλο μέρος του υπόλοιπου στρατιωτικού εξοπλισμού της Ρωσίας [3] -συμπεριλαμβανομένων τεθωρακισμένων οχημάτων, συστημάτων πυροβολικού, και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου- έχει καταληφθεί, έχει υποστεί ζημιές, ή έχει καταστραφεί -ορισμένα συστήματα είναι τόσο ετοιμόρροπα που μόλις και μετά βίας λειτουργούν. Πολλά από τα πιο ακριβά και εξελιγμένα όπλα που παραμένουν στο οπλοστάσιο της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των υπερηχητικών πυραύλων και των πυραύλων υψηλής ακρίβειας, χρησιμοποιούνται για την στόχευση πολιτικών υποδομών, εξαντλώντας πολύτιμα αποθέματα που θα είναι δύσκολο να αναπληρωθούν εν μέσω κυρώσεων. Τα στρατεύματα της Ρωσίας, εν τω μεταξύ, είναι ανεπαρκώς εκπαιδευμένα, με χαμηλό ηθικό, και μερικές φορές εξαναγκασμένα να πολεμήσουν. Ορισμένοι έχουν μόλις βγει από την φυλακή και κάποιοι παίρνουν ναρκωτικά. Και μετά την αποτυχημένη εξέγερση του μακαρίτη επικεφαλής των μισθοφόρων της Βάγκνερ, Γιεβγκένι Πριγκόζιν, τον Ιούλιο, πολλοί αναλυτές εικάζουν ότι ο ρωσικός στρατός θα αντιμετωπίσει μαζικές στρατιωτικές λιποταξίες, ανταρσίες, ακόμη και μια καταστροφική κατάρρευση.