Το τέλος του Μπερλουσκόνι και το μέλλον της Ιταλίας

Στα 85 του, ο Ιταλός πρόεδρος Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο είναι ο τελευταίος σοφός άνθρωπος της χώρας. Πιέζει για την εγκατάσταση του Mario Monti, ενός σεβαστού οικονομολόγου, στη θέση του Μπερλουσκόνι. Αυτό δεν θα είναι εύκολο κατόρθωμα. Ο Monti έχει να συγκεντρώσει μια πλειοψηφία στη Βουλή, το Καθολική μετριοπαθές κέντρο και το προοδευτικό Δημοκρατικό Κόμμα, και να την καταστήσει ισχυρότερη από τους συμμάχους του Μπερλουσκόνι. Οι ριζοσπάστες – η Λίγκα του Βορρά και η «Ιταλία των Αξιών» - θα ψηφίσουν εναντίον του, επειδή απορρίπτουν την εθνική ενότητα και ευδοκιμούν στις αντιπαραθέσεις. Ο αριθμός τους δεν είναι ικανός να σταματήσει τον Monti, αλλά θα ξεκινήσουν έναν ανταρτοπόλεμο εναντίον των μεταρρυθμίσεών του. Ο Μπερλουσκόνι θα διατηρήσει τον έλεγχο σε τουλάχιστον ένα ισχυρό κομμάτι του κόμματός του και η πρώτη κίνησή του θα είναι να ζητήσει από το δεξί χέρι του, Gianni Letta, έναν μετριοπαθή, να υπηρετήσει τον συνασπισμό. Ο Giuliano Amato, σοσιαλιστής και πρώην πρωθυπουργός, κατά πάσα πιθανότητα θα χρησιμεύσει επίσης. Η δουλειά τους θα είναι απλή αλλά και τρομερή: να κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη της αγοράς, να μειώσουν το χρέος, να κυνηγήσουν τους φοροφυγάδες, να μειώσουν τις υπερβολές του κράτους πρόνοιας, να προωθήσουν την καινοτομία και πάνω απ 'όλα να ξαναφέρουν την ανάπτυξη.

Όταν ο Μπερλουσκόνι ήταν στην εξουσία, ήταν εύκολο για την αντιπολίτευση να τον κατηγορεί για συμφωνίες με τα ισχυρά λόμπι και για ειδικές περιποιήσεις σε φιλικές του επιχειρήσεις. Αλλά με τον Μπερλουσκόνι απόντα, όλοι οι Ιταλοί θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την αλήθεια. Ο Monti και ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Mario Draghi, πρέπει να χαλιναγωγήσουν τους κερδοσκόπους, ενώ θα δίνουν με το κουτάλι το πικρό φάρμακο στο ανυπότακτο ιταλικό κοινό. Σήμερα, οι δύο τους είναι ήρωες, αλλά αύριο θα είναι πολεμιστές, μαχόμενοι ενάντια στις επαγγελματικές ομάδες πίεσης, τα λόμπι, τα κατεστημένα συμφέροντα και τα συνδικάτα. Οι τράπεζες της χώρας είναι φερέγγυες, το δίκτυο των επιχειρηματιών εντυπωσιακό και η Ιταλία είναι η δεύτερη (μετά τη Γερμανία) στον τομέα της μεταποίησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χώρα έχει δεκάδες ταλαντούχους ανθρώπους που λάμπουν στην παγκόσμια αγορά. Ο Mario Monti και ο Draghi έχουν λόγους να είναι αισιόδοξοι. Αυτή είναι ευκαιρία ζωής και για τους δύο διανοούμενους τεχνοκράτες. Όμως, με σχεδόν το 45% του κοινοβουλίου κάτω από τις διαταγές του, ο Μπερλουσκόνι θα μπει στον πειρασμό να φέρει αναστάτωση.

Έτσι, οι Ιταλοί τώρα πρέπει να γράψουν μια νέα σελίδα σε ένα πολύ παλιό ιταλικό μυθιστόρημα. Για σχεδόν δύο δεκαετίες, ο Μπερλουσκόνι ενέπνευσε τους ψηφοφόρους με τον ενθουσιασμό του, αλλά δεν έφερε καμία μεταρρύθμιση στην Ιταλία. Τώρα, ο Monti και ο Draghi έχουν όλα τα σωστά σχέδια, αλλά κανέναν ενθουσιασμό για να τα φέρουν εις πέρας. Το χειρότερο σενάριο είναι σχεδόν αδύνατο: Θα μπορούσε να είναι ήδη πολύ αργά για δράση. Ή, η λαϊκιστική αντιπολίτευση θα μπορούσε να είναι πολύ ισχυρή και βίαιη για την εύθραυστη συμμαχία του Monti. Στην περίπτωση αυτή, η Ιταλία θα πάει καρκινοβατώντας πίσω στη λιρέττα – και τούτο, αν πρώτα δεν γίνει μια γερμανική αποικία.

Αλλά ο Napolitano είναι συνειδητοποιημένος και θα χαλιναγωγήσει την ριζοσπαστική αριστερά. Ο Monti, ο Draghi, ο Amato, και ο Letta θα κρατήσουν τα διάφορα πολιτικά κόμματα μαζί, προσγειώνοντάς τα στα εθνικά συμφέροντα. Και ο Μπερλουσκόνι; Θα περάσει από μια σοβαρή ύφεση. Μπορεί να χαλαρώσει σε κάποια πάρτι για λίγο, αλλά τελικά θα επιστρέψει στην αυτοκρατορία του των μέσων ενημέρωσης.

Την τελευταία εβδομάδα, όταν ο Μπερλουσκόνι αρνήθηκε να παραιτηθεί, η αγορά τον τιμώρησε για την καθυστέρηση: η Mediaset (σ.σ.: ο όμιλος του Μπερλουσκόνι στα μέσα μαζικής ενημέρωσης) έχασε 12% μέσα σε λίγες ώρες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, ο από μακρού χρόνου επιχειρηματικός εταίρος του, ο Fedele Confalonieri, του είπε: «Σίλβιο, σύντομα δεν θα υπάρχει τίποτα να αφήσεις στα παιδιά σου». Έτσι, η σύγκρουση συμφερόντων θα έχει πλέον αντιστραφεί. Ο Silvio, ο μεγιστάνας των media, έχει δικαιολογημένο συμφέρον να μην χρεοκοπήσει η Ιταλία.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/136659/gianni-riotta/the-end-of-b...

Copyright © 2002-2010 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.