Οι άνθρωποι του Kim Jong Un

Παρατηρητές της Βόρειας Κορέας έχουν προβλέψει αυτήν την ημέρα εδώ και χρόνια. Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, στις 17 Δεκεμβρίου, στις 8 και 30 λεπτά το πρωί τοπική ώρα Βόρειας Κορέας, σε ένα τρένο κάπου στα περίχωρα της Πιονγιάνγκ, ο Κιμ Γιονγκ Ιλ «υπέστη ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και ένα σοβαρό καρδιακό σοκ». Σχεδόν 50 ώρες αργότερα, οι μηχανισμοί της προπαγάνδας της Βόρειας Κορέας ανέλαβαν δράση, ενημερώνοντας τον κόσμο για τον θάνατο του Κιμ και ανακηρύσσοντας τον γιο του, Κιμ Γιονγκ Ουν, ως τον «μεγάλο διάδοχο».

Μια προσεκτική ανάγνωση των μέσων ενημέρωσης της Βόρειας Κορέας δείχνει ότι η Πιονγιάνγκ ενορχήστρωσε προσεκτικά ένα σχέδιο διαδοχής. Η τοποθέτηση του Kim Jong Un στην κορυφή της λίστας της επιτροπής για την κηδεία - μια επινόηση που οι Βορειοκορεάτες χρησιμοποιούν για τη δημόσια καθιέρωση μιας επίσημης ιεραρχίας - δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι πλέον είναι ο επικεφαλής της επίσημης ηγεσίας της χώρας. Οι επευφημίες του Τύπου που του απευθύνθηκαν – «μεγάλος διάδοχος της επαναστατικής ιδέας chuche και εξαιρετικός ηγέτης του κόμματός μας, του στρατού και των ανθρώπων» (chuche είναι η ιδέα του Kim Il Sung, του πατέρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ, ότι οι μάζες της Κορέας είναι τα αφεντικά της ανάπτυξης της χώρας) - σηματοδότησαν την πρώτη επίσημη επιβολή της ιδιότητάς του ως διαδόχου. Σε συνδυασμό με αυτό που φαίνεται να είναι μια επανάληψη του πολιτικού θεάτρου που περιέβαλε το θάνατο του Κιμ Ιλ Σουνγκ πριν από 17 χρόνια, φαίνεται ότι μια σταθερή, κληρονομική μεταβίβαση εξουσίας θα λάβει χώρα αυτή την εβδομάδα, με αποκορύφωμα την κηδεία του στις 28 Δεκεμβρίου.

Ωστόσο, η πραγματική δοκιμασία για το καθεστώς θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, καθώς η Βόρεια Κορέα βαδίζει προς τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Κιμ Ιλ Σουνγκ, τον Απρίλιο, και προσπαθεί να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για μια «ισχυρή και ευημερούσα χώρα». Τότε είναι που οι ρωγμές στο καθεστώς θα μπορούσαν να αρχίσουν να εμφανίζονται.

Σε αυτό το σημείο, είναι λάθος να περιγράψει κανείς την Πιονγκγιάνγκ ως αποτελούμενη από φατρίες. Ο Kim Jong Il έλαβε σειρά μέτρων για να διασφαλίσει ότι καμιά ισχυρή συμμαχία εναντίον του δεν θα ξεπηδήσει μέσα από τον ηγετικό κύκλο. Αντ 'αυτού, η στρατηγική οικοδόμησης ισχύος από τον Κιμ είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ηγεσίας που αποτελείται από πολυάριθμα ισχυρά άτομα, το καθένα με το δικό του δίκτυο πατρωνίας με το οποίο ο ηγέτης σχετίζεται και στο οποίο βασίζεται για να εκτελεστούν οι αποφάσεις του. Ο Kim παρέκαμψε την ιεραρχία και χρησιμοποίησε ξεχωριστά πρόσωπα και δίκτυα, συχνά φέρνοντας έναν αντιπολιτευόμενο εναντίον ενός άλλου. Το σύστημά του έχει περιγραφεί ως ένας «άξονας με ακτίνες», με τον ίδιον στο κέντρο. Ο μελλοντικός ανταγωνισμός δεν θα είναι για το ποιος θα καταλάβει την θέση στον άξονα, αλλά πάνω στον καθορισμό των σχέσεων που θα έχουν οι ακτίνες με αυτόν.

Προς το παρόν, όμως, ο τροχός φαίνεται να γυρίζει ως συνήθως. Η πρόσφατη ανακοίνωση της λίστας των μελών της επιτροπής της κηδείας ακολουθήθηκε από ένα προβλέψιμο σκηνικό. Μετά το όνομα Kim Jong Un ακολουθούν τα τρία μέλη του Πολιτικού (Προεδρικού) Γραφείου του πατέρα του - την ανώτερη ηγεσία του οργάνου λήψης αποφάσεων του Κόμματος. Ο πρώτος, ο Kim Yong Nam, είναι ο Πρόεδρος της Συνέλευσης του Ανωτάτου Λαϊκού Δικαστηρίου. Ο πρώην υπουργός των εξωτερικών υποθέσεων, Kim Yong Nam έχει στενούς δεσμούς με την άρχουσα οικογένεια. Από το 1994, έχει υπηρετήσει ως το de facto αρχηγός του κράτους, υποδεχόμενος τις ξένες αντιπροσωπείες στην Πιονγιάνγκ που δεν απαιτούσαν την προσοχή του Kim Jong Il.

Ο δεύτερος, ο Choe Yong Rim, είναι ο πρωθυπουργός και άλλος ένας στενός έμπιστος της οικογένειας Κιμ, έχοντας υπηρετήσει ως προσωπικός γραμματέας του Κιμ Ιλ Σουνγκ και επικεφαλής του κομματικού μηχανισμού της Πιονγκγιάνγκ.

Και ο τρίτος, ο στρατηγός Yi Yong Ho, είναι ο αρχηγός του Τμήματος Γενικού Προσωπικού. Ο γιος ενός από τους κοντινούς υποστηρικτές του Κιμ Ιλ Σουνγκ κατά τη διάρκεια του πολέμου ενάντια στους Ιάπωνες, ο Yi Yong Ho θεωρείται ότι είναι ένας από τους φύλακες του Kim Jong Un μέσα στα υψηλά κλιμάκια.

Μετά το Προεδρικό Γραφείο, ο κατάλογος της επιτροπής της κηδείας περιέχει τα ονόματα 228 άλλων αξιωματούχων, κατά το μεγαλύτερο μέρος ιεραρχικά ανάλογα με τον θεσμό που εκπροσωπούν: τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου, μέλη της «γερουσίας», η Κεντρική Επιτροπή και κρατικοί μηχανισμοί, επαρχιακοί γραμματείς, η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή, κλπ. Ο κατάλογος είναι ένα μίγμα της παλιάς φρουράς και νέων προσώπων που εμφανίστηκαν στο προσκήνιο κατά την Τρίτη Διάσκεψη του Κόμματος το 2010. Αν και οι ηγέτες του Κόμματος έχουν εξέχουσα θέση στην κορυφή της λίστας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σε αυτή την εποχή της πολιτικής που δίνει προβάδισμα στον στρατό, πολλοί από τους αξιωματούχους αυτούς φορούν στολή. Μερικά βασικά ονόματα που δεν συμπεριλαμβάνονται στη λίστα είναι μέλη της οικογένειας Kim, όπως οι αδελφοί τού Kim Jong Un, ο Kim Jong Nam και ο Κιμ Γιονγκ Τσολ, και ο θείος του, ο Kim Il Pyong, πρέσβης στην Πολωνία και αντίπαλος του Kim Jong Il.

Ένα από τα πλέον εξέχοντα μέλη είναι η Kim Kyong Hui, η θεία του Κιμ Γιονγκ Ουν και μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Η σχέση της με το νεώτερο ανηψιό της είναι η πηγή ευρύτατου προβληματισμού, αφού έχει μακρούς δεσμούς με τον μεγαλύτερο γιο του Κιμ Γιονγκ Ιλ, τον Κιμ Γιονγκ Ναμ. Ο Kim Jong Il την έφερε στο προσκήνιο το 2009 για να χτίσει υποστήριξη υπέρ του Kim Jong Un. Το εάν θα τον υποστηρίξει τώρα που ο αδελφός της είναι νεκρός είναι μια πηγή προβληματισμού που διογκώνεται.

Έπειτα, υπάρχει ο μπαλαντέρ. Ο Jang Song Taek, επίσης θείος του Kim Jong Un, είναι κι αυτός στη λίστα. Είναι αναπληρωματικό μέλος του Προεδρικού Γραφείου και μέλος της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής. Ο Jang έκανε μια συμφωνία με τον Kim Jong Il στις αρχές του 2009 για την υποστήριξη του Kim Jong Un σε αντάλλαγμα για την άδεια από τον Kim Jong Il για να δημιουργήσει το δικό του δίκτυο κηδεμονίας. Δεδομένου ότι είναι ο de facto επικεφαλής του μηχανισμού εσωτερικής ασφάλειας της Βόρειας Κορέας, ο Jang είναι το απρόβλεπτο στοιχείο σε κάθε σενάριο διαδοχής. Η υποστήριξή του θα είναι ζωτικής σημασίας για την πρόωρη ανάρρηση του ανηψιού του στην εξουσία. Ο ίδιος, όμως, θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στη μακροπρόθεσμη επιβίωση του Kim. Ο Jang έχει εκκαθαριστεί τουλάχιστον δύο φορές από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 επειδή δημιούργησε κέντρο εξουσίας χωρίς την άδεια του Ανώτατου Ηγέτη. Φημολογείται ότι εξακολουθεί να έχει προσωπικές ηγετικές φιλοδοξίες. Το 2004, πριν να εξαφανιστεί ο Jang από το προσκήνιο για δύο χρόνια, ο Hwang Jang Yop (ο πλέον υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Βόρειας Κορέας που έχει αποσκιρτήσει), τον αποκάλεσε ως τον δεύτερο πιο ισχυρό άνθρωπο στη χώρα.

Λίγο πιο κάτω στην λίστα της επιτροπής της κηδείας, στο νούμερο 18, είναι ο Choe Ryong Hae, αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου και γραμματέας του κόμματος για τις στρατιωτικές υποθέσεις. Οι δεσμοί του Choe με την οικογένεια Κιμ ανατρέχουν πίσω στη δεκαετία του 1970. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κομματική ανάδειξη του Kim Jong Un, και, μαζί με τον κληρονόμο, προήχθη σε στρατηγό τεσσάρων αστέρων. Αυτός και ο Jang Song Taek φημολογείται ότι θα είναι οι σημαντικότεροι προστάτες του Κιμ Γιονγκ Ουν. Ο ρόλος του Choe ως γραμματέας για τις στρατιωτικές υποθέσεις θα του έδινε μια μοναδική δυνατότητα να βοηθήσει τον «μεγάλο διάδοχο» να χτίσει το δικό του δίκτυο στο εσωτερικό του Λαϊκού Στρατού της Κορέας (ΛΣΚ).

Στο τέλος του καταλόγου των μελών του Πολιτικού Γραφείου είναι ένας αριθμός στρατιωτικών γερόντων, ο σημαντικότερος των οποίων είναι ο O Kuk Ryol, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και πρώην αρχηγός του γενικού επιτελείου. Είναι μια μάλλον σκοτεινή φιγούρα και θα μπορούσε, μέσα από τις τάξεις της ανώτερης ηγεσίας, να χρησιμεύσει ως αντίβαρο στον Jang Song Taek. Η οικογένεια Κιμ βασιζόταν στην οικογένεια O για υποστήριξη ήδη από την ίδρυση του καθεστώτος, και ο O Kuk Ryol πιθανώς θα παίξει ρόλο στην εξασφάλιση της εμπιστοσύνης της ανώτατης ηγεσίας του στρατεύματος. Ήδη, είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση κρίσεων και ηγείται ενός τεράστιου συστήματος ειδικών δυνάμεων.

Εκτός από αυτά τα πλέον εντυπωσιακά πρόσωπα, υπάρχει μια ομάδα νέων ανερχόμενων αστέρων. Η σχέση τους με τον Kim Jong Un είναι ακόμη λιγότερο σαφής, αλλά, δεδομένου ότι η ταχεία προώθηση τους έγινε παράλληλα με εκείνου, είναι πιθανόν να συνδέονται με αυτόν. Υποτίθεται ότι, δεδομένου ότι είναι πιο κοντά στην γενιά του, μπορεί να είναι πιο υποτακτικοί απέναντί του, σε αντίθεση με την ανώτερη ηγεσία, που θα μπορούσε να αισθάνεται κάποια περιφρόνηση για το νέο διάδοχο.

Ο πρώτος, ο Choe Pu Il, είναι αναπληρωτής επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου και μέλος της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής του Κόμματος (CMC). Καθώς φέρεται να ήταν μέλος της εθνικής ομάδας μπάσκετ της Βόρειας Κορέας, φημολογείται ότι ήταν ιδιαίτερα κοντά στον Kim Jong Un από την παιδική τους ηλικία.

Επόμενος είναι ο O Il Chong, ο οποίος είναι διευθυντής του Τμήματος Στρατιωτικών Υποθέσεων του Κόμματος. Ο O είναι ο γιος του υπουργού Άμυνας του Κιμ Ιλ Σουνγκ, O Chin U (πρώην σύμβουλου και έμπιστου του Kim Jong Il), και οι δεσμοί του με τον Kim Jong Un χαρακτηρίζουν τους δεσμούς του Κιμ με τη νέα γενιά στο πλαίσιο του Λαϊκού Στρατού της Κορέας. Ως επικεφαλής των Στρατιωτικών Υποθέσεων, ο O είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της νομιμοφροσύνης στα ανώτερα κλιμάκια του στρατού. Επιβλέπει επίσης τους Κόκκινους Φρουρούς Εργατών - Αγροτών (WPRG)- τη μεγαλύτερη δύναμη εθνοφρουράς στον βορρά της χώρας.

Και τέλος, ο Κιμ Γιονγκ Τσολ, ο επικεφαλής της Γενικής Υπηρεσίας Αναγνώρισης και μέλος της CMC, ένας από τους φερόμενους εγκεφάλους πίσω από τη βύθιση του πλοίου «Τσεονάν» το 2010. Ο Kim και οι υπόλοιποι του Γενικής Υπηρεσίας Αναγνώρισης έχουν, κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, συνδεθεί στενά με την κληρονομική διαδοχή και τον ίδιο τον Kim Jong Un. Οι περισσότεροι γνωρίστηκαν μαζί του στη διάρκεια του προηγούμενου ρόλυο του, ως εκφραστή της σκληρής γραμμής της ομάδας διαπραγμάτευσης της Βόρειας Κορέας στις συνομιλίες μεταξύ Βορρά και Νότου στην Panmunjom .

Αυτές οι προσωπικότητες αντιπροσωπεύουν μόνο ένα κλάσμα της Βυζαντινικής δομής της ηγεσίας που περιβάλλει τώρα τον Kim Jong Un. Είναι εξαιρετικά απίθανο ότι ο Κιμ είναι έτοιμος – τόσο η βασική εκπαίδευσή του όσο και η στρατιωτική είναι περιορισμένες - να αναλάβει πλήρως το βάρος του «μεγάλου διαδόχου». Θα πρέπει να βασίζεται στις οδηγίες αυτών που θα είναι γύρω του. Ο ίδιος σίγουρα θα υφίσταται την επιρροή τους. Επιπλέον, το καθημερινό του πρόγραμμα θα εποπτεύεται από μια Προσωπική Γραμματεία η οποία ακόμη αναπτύσσεται και στελεχώνεται κυρίως από προσωπικότητες που οφείλουν την νομιμοποίησή τους στον πατέρα του.

Συνολικά, αυτό που φαίνεται να αναδύεται είναι ένα ηγετικό σχήμα στο οποίο ο Kim Jong Un, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, χρησιμεύει ως διακοσμητικό στοιχείο σε ένα καθεστώς που αγωνίζεται να επιβιώσει μετά το θάνατο ενός ανθρώπου που ήταν το κεντρικό σημείο για τη λήψη αποφάσεων επί σχεδόν δύο δεκαετίες. Βραχυπρόθεσμα, υπάρχουν κίνητρα για την ηγεσία να επιδείξουν συνοχή υπέρ της σταθερότητας του καθεστώτος.

Όμως, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αυτό το ηγετικό σχήμα αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις. Πρώτον, η συνέχιση της δυναστείας Κιμ θα καταστήσει σχεδόν αδύνατο για το καθεστώς να απαλλαγεί από τα ιδεολογικά στερεότυπα, γεγονός που είναι απαραίτητο για την εφαρμογή ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων. Η διαιώνιση της «chuche» και του «Κιμιλσουνγκισμού» - ένας όρος για την ιδεολογία και το σύστημα της εξουσίας που έχει συσταθεί από τον Kim Il Sung, το οποίο εξασφαλίζει ότι η εξουσία θα παραμείνει στα χέρια του ανώτατου ηγέτη, προφανώς ενός Kim – θα περιστείλει τα όρια για τη χάραξη πολιτικής, καθιστώντας έτσι δύσκολη την ανάδειξη ηγετικών μορφών με αντίθετες γνώμες. Επιπλέον, για τον διάδοχο που θα αναλάβει τελικά τα ηνία, το καθεστώς θα πρέπει να αρχίσει μια εκστρατεία θεοποίησης.

Μετά ταύτα, για να επιβιώσει ο Ανώτατος Ηγέτης, πρέπει να περιβάλλεται από μια λατρεία που τον απομονώνει από εσωτερικές απειλές και τον θέτει πάνω από όλους τους άλλους ανθρώπους. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για έναν 28χρονο νεαρό που βρίσκεται ανάμεσα σε λύκους. Μια τέτοια εκστρατεία θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να ανεχθεί οποιαδήποτε κριτική στην εποχή του Kim Jong Il. Το δεύτερο πρόβλημα θα προκύψει, εάν το κέντρο της συλλογικής ηγεσίας δεν αντέξει. Παρά τις προσπάθειες του Kim Jong Il να οικοδομήσει μια συνεκτική ομάδα γύρω από τον Kim Jong Un, η ομάδα αποτελείται από ισχυρές προσωπικότητες που μπορεί να έχουν δικές τους φιλοδοξίες. Αν η συλλογική ηγεσία (ή στοιχεία μέσα σε αυτήν), πρόκειται να υπονομεύσει ή ακόμα και να ανατρέψει τον Kim Jong Un, η πάλη για την εξουσία θα μπορούσε να είναι έντονη και ενδεχομένως να διαλύσει το καθεστώς.

Προς το παρόν, η πιθανότητα ο Kim Jong Un να επιβιώσει επί 17 χρόνια στην εξουσία, όπως ο πατέρας του, φαίνεται αμυδρή. Αλλά, πριν από 17 χρόνια, κανένας δεν στοιχημάτιζε ούτε υπέρ του Kim Jong Il.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/136980/ken-gause/meet-kim-jong-un...

Copyright © 2002-2010 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.