Οι αντιπαραγωγικές κυρώσεις της ΕE κατά του Ιράν

Η αποτυχία της να φέρει κι άλλες παγκόσμιες δυνάμεις κοντά στη πολιτική της υπονομεύει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παρουσιάσει τον εαυτό της ως επικεφαλής διεθνή διαμεσολαβητή για το Ιράν. Τελικά, εάν η πολιτική των κυρώσεων δεν αποφέρει ιρανικές παραχωρήσεις ή εάν η Ευρώπη δεν μπορεί να κινητοποιήσει τους διεθνείς εταίρους της, θα μπορούσε να περιθωριοποιήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ηγέτη της διαδικασίας των P5-συν-1. Παρά τα ελαττώματά της, η Ένωση συνήθιζε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξισορρόπηση των ακραίων θέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών αφενός και της Κίνας και της Ρωσίας από την άλλη. Εάν δεν μπορεί πλέον να παίξει αυτό το ρόλο, η προοπτική μιας διεθνώς συμπεφωνημένης λύσης στην κρίση του Ιράν θα ήταν πολύ αχνή. Μια αποτυχημένη πολιτική κυρώσεων θα μπορούσε να οδηγήσει, επίσης, κάποια κράτη μέλη της ΕΕ να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η μόνη επιλογή είναι η στρατιωτική. Αυτό θα οδηγήσει σε δυνητικά ανεπανόρθωτη διαίρεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση που θα μπορούσε να σημάνει ακόμη και το τέλος της Ένωσης ως αξιόπιστου παίκτη στις διεθνείς υποθέσεις.

Προκειμένου να αποφευχθεί η απώλεια επιρροής και η επίσπευση της καταφυγής στον πόλεμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εργαστεί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας με το Ιράν ακόμα και αν επιμένει στις κυρώσεις. Οι ΕΕ-3 - οι εμπνευστές της σκληρής πολιτικής γραμμής - θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τα μικρότερα κράτη μέλη να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Με άλλα λόγια, οι ΕΕ-3 θα μπορούσαν να διπλασιάσουν την πίεση, ενώ η υπόλοιπη Ένωση θα προσπαθεί διπλωματικά. Η Ιρλανδία, υπέρμαχος της πυρηνικής Συνθήκης Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (NPT) από τις αρχές του 1960 και η Σουηδία, μία ειλικρινής υποστηρικτής της θετικής διπλωματίας με καλές διμερείς σχέσεις με το Ιράν, θα μπορούσαν να αναδείξουν τα πλεονεκτήματα της συνεργασίας με τους διεθνείς οργανισμούς, καθώς και τα οφέλη της ανανεωμένης εστίασης στο εμπόριο και στην ανάπτυξη δεσμών με την Ευρώπη.

Παρά τη σημερινή άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δύναμη των κυρώσεων, η Ευρώπη έχει αποδειχθεί εν γένει πιο αποτελεσματική στην επίλυση συγκρούσεων όταν παίζει το ρόλο του δημιουργού κρατών. Θα πρέπει να αξιοποιήσει τις εμπειρίες της στα Βαλκάνια και τα παλαιστινιακά εδάφη για να βοηθήσει στην ανάπτυξη των υποδομών του Ιράν σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία της Τεχεράνης στο πυρηνικό μέτωπο. Με αυτό τον τρόπο, μπορεί να αντλήσει από την τεράστια εμπειρία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που συμμετείχαν ενεργά σε διάφορα σχέδια οικονομικής ανασυγκρότησης στο Ιράν μετά το τέλος του πολέμου Ιράν-Ιράκ το 1988. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αποδείξει ότι, εξοπλισμένη με τον πολύ γενναιόδωρο μηχανισμό εγγύησης των εξαγωγών της που μοιράζει τον πιστωτικό κίνδυνο με τράπεζες που χρηματοδοτούν τις ευρωπαϊκές εταιρείες που πωλούν στο Ιράν προσφέροντας στις ίδιες τις εταιρείες προστασία έναντι ζημιών, μπορεί να κυριαρχήσει σε βασικούς τομείς της ιρανικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των μηχανημάτων, των μεταφορών, των βιομηχανικών προϊόντων και των τροφίμων. Τώρα, θα πρέπει να προχωρήσει πέρα από την επιδίωξη κέρδους και να κοιτάξει να αναπτύξει αυτούς και άλλους τομείς ώστε να βοηθήσει την παραπαίουσα οικονομία του Ιράν και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ της Ευρώπης και του Ιράν.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να λάβει σοβαρά τη δήλωση του Σαλεχί στις 19 Φεβρουαρίου ότι η χώρα του θέλει μελλοντικές συνομιλίες για να παρέχει μια λύση θετική για όλες τις πλευρές («win-win») απέναντι στο σημερινό αδιέξοδο. Μετά τον προσδιορισμό του τι σημαίνει αυτό από την ιρανική πλευρά, στις Βρυξέλλες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το πολιτικό κεφάλαιο που απέκτησαν στην Ουάσιγκτον με το να αποφασίσουν μια σκληρή γραμμή για να φέρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Υπάρχει κάθε πιθανότητα ότι αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να θεωρηθεί ως απόδειξη της ευρωπαϊκής αναποφασιστικότητας και αδυναμίας και στην Τεχεράνη και στην Ουάσιγκτον. Αλλά η εναλλακτική λύση είναι μια στρατηγική η οποία αποτελείται από ραγδαία αύξηση κυρώσεων και ρητορικής μέχρι οι Βρυξέλλες να σπαταλήσουν όλη τους την επιρροή στο Ιράν και ένα μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας τους στην υπόλοιπη διεθνή κοινότητα. Αυτό θα ήταν κακό για την Ευρώπη και ακόμα χειρότερο για τις πιθανότητες μιας ειρηνικής επίλυσης της κρίσης στο Ιράν.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc. All rights reserved.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/137298/rory-miller/the-european-u...