Τα Σκόπια από μια κλωστή…

Μια άλλη παράμετρος είναι η συστηματική επαναφορά από την μεριά των αλβανικών κομμάτων, ακόμα και του συγκυβερνώντως DUI του θέματος της πλήρους εφαρμογής ή από άλλους της μη εφαρμογής ή και καταπάτησης της Συμφωνίας της Οχρίδας του 2001. Η συμφωνία - κλειδί για την κατάπαυση του πυρός θεωρείται από πολλούς νεκρή αφού ποτέ δεν εφαρμόστηκε πλήρως και η πλημμελής εφαρμογή της έγινε προς όφελος της Σλαβικής πλειοψηφίας της χώρας. Τα αλβανικά κόμματα μιλάνε πλέον ανοικτά για τη μη εφαρμογή της στην εκπαίδευση και αφήνουν αιχμές πως τα τελευταία γεγονότα εθνοτικής βίας ανάμεσα στους νέους των δύο κοινοτήτων οφείλονται στην αγανάκτηση των Αλβανών από την συνεχή καταπίεση και παραβίαση των δικαιωμάτων τους, όπως αυτά απορρέουν από την Συμφωνία της Οχρίδας. Ενδεικτικά παραθέτω μέρος της ανακοίνωσης του DPA ( Democratic Party of Albanians) που στις αρχές Μαρτίου και αμέσως μετά τα επεισόδια στα λεωφορεία των Σκοπίων αναφέρει: «Σήμερα, οι Αλβανοί μαθητές αντιμετωπίζουν έλλειψη των στοιχειωδών προϋποθέσεων για την παρακολούθηση της μαθησιακής διαδικασίας, τον ανεπαρκή αριθμό των εκπαιδευτικών. Εκατοντάδες Αλβανοί μαθητές παρακολουθούν μαθήματα στα σχολεία σε άθλιες συνθήκες, όπως είναι η περίπτωση των Lipkovo, Veles, Studenicani, Aracinovo, Bervenica, Zelino, Kumanovo, Bitola, Saraj, Debar και Resen. Πολλοί Αλβανοί μαθητές δεν έχουν το στοιχειώδες δικαίωμα να παρακολουθούν μαθήματα στη μητρική τους γλώσσα, αλλά είναι υποχρεωμένοι να τα διδάσκονται στα «μακεδονικά». Είναι επίσης υποχρεωμένοι να μαθαίνουν από τα σχολικά βιβλία την ιστορία ενός άλλου έθνους και από τα κείμενα να ταπεινώνονται και να προσβάλλονται, ενώ ολόκληρη η αλβανική ιστορία διαστρεβλώνεται».

Για τα ευρωπαϊκά δεδομένα είναι αρκετά παράξενο η κάθε εθνότητα της ίδιας χώρας να έχει τα δικά της σχολεία, να μην υπάρχει κοινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και οι νέοι των δύο κοινοτήτων να μεγαλώνουν σε ένα ανταγωνιστικό ή και εχθρικό περιβάλλον χωρίς καμιά κοινή εκπαιδευτική δράση. Αυτή, όμως, είναι μια από τις αποφάσεις της Συμφωνίας της Οχρίδας. Στο ίδιο μήκος κύματος η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ανακοίνωσή της στις 20 Απριλίου «επισημαίνει το ζωτικό ρόλο της εκπαίδευσης και καλεί την κυβέρνηση να αφαιρέσει τα σχολικά βιβλία που ενισχύουν εθνικά στερεότυπα».

Θέλοντας να δούμε τα πραγματικά γεγονότα πίσω από την επίσημη επικαιρότητα και την προφανή αδυναμία λειτουργίας ενός πολυπολιτισμικού κράτους θα πρέπει να αναζητήσουμε τους πολιτικούς σχεδιασμούς των πρωταγωνιστών. Για την κυβέρνηση, το VMRO- DPMNE και προσωπικά για τον πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι (Nikola Gruevski), η παραμονή στην εξουσία είναι το πρώτο ζητούμενο. Ακόμα και σήμερα, παρά τη φθορά της διακυβέρνησής του, τις καταγγελίες για σκάνδαλα, κακοδιαχείρηση και την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας, παραμένει ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης του πολιτικού συστήματος. Δεν αισθάνεται απειλή από την αντιπολίτευση του Μπράνκο Τσερβενκόφσκι (Branko Crvenkovski) και του SDSM ενώ τα ακριβά σχέδιά του για «αρχαιοποίηση» της καθημερινότητας με τα γνωστά αγάλματα, δρόμους και μνημεία, παρά την κριτική από ειδικούς, αρχαιολόγους, δημοσιογράφους και τον γέλωτα που μπορούν να προκαλούν αυτές οι κακόγουστες κατασκευές και παρεμβάσεις, δείχνουν να έχουν την απόλυτη αποδοχή του κόσμου ο οποίος μοιάζει απελπισμένα να ψάχνει για κοινά σημεία επαφής, επικοινωνίας και ιστορίας. Αυτό, βέβαια, αφορά την σλαβική κοινότητα της χώρας αφού η αλβανική κοινότητα αντιλαμβάνεται την κίνηση αυτή ως άλλη μια προσπάθεια επιβολής ενός ξένου μοντέλου, αυτού της ανάδειξης «μιας αρχαίας μακεδονικής ταυτότητας» του κράτους, με την οποία διαφωνούν. Η απάντησή τους είναι η ανέγερση μνημείων και συμβόλων από την αλβανική ιστορία και παράδοση, αντιγράφοντας τα πολιτισμικά και ιστορικά πρότυπα των Τιράνων. Τα αγάλματα του Σκεντέρμπεη (Skënderbeu) εμφανίζονται σαν τα μανιτάρια μετά τη βροχή και η αποξένωση των δύο κοινοτήτων μεγαλώνει ακόμα πιο πολύ.

Αυτή ακριβώς η σιγουριά του πρωθυπουργού Γκρούεφσκι τον κάνει να ψάχνει απαντήσεις στην άλλη μεριά της σκακιέρας και να ορίζει τη δική του κόκκινη γραμμή με τους εχθρούς της χώρας. Και σε αυτή την προσπάθειά του εκτός από την Ελλάδα και την στοχοποίησή της ως μόνιμου εχθρού και υπεύθυνου για όλα τα στραβά και ανάποδα που ήρθαν και θα έρθουν, εμφανίζει σταδιακά και το δεύτερο χαρτί του. Καλλιεργεί την ιδεολογία του εσωτερικού εχθρού και στοχοποιεί την Αλβανική κοινότητα. Αναλυτές έχουν εισαγάγει για την περίπτωση της Π.Γ.Δ.Μ. τον όρο της «ελεγχόμενης αστάθειας»: της πολιτικής ενίσχυσης και ανάδειξης των εθνοτικών διαφορών ως μέσο για την απόκτηση του απόλυτου πλεονεκτήματος από αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία και την διαχειρίζονται.

Τα επόμενα μέτωπα στα οποία θα δοκιμαστούν οι σχέσεις όλων είναι μπροστά μας. Η πιθανή αρνητική απάντηση από το ΝΑΤΟ στις 20-21 Μαΐου θα εντείνει τις ενθελληνικές κινήσεις ενώ οι δημοτικές εκλογές του 2013 είναι το μεγάλο στοίχημα με την Αλβανική κοινότητα της χώρας. Ο αρχηγός του αλβανικού κόμματος DUI, που είναι μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού, Αλί Αχμέτι (Ali Ahmeti), δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι το κόμμα του έχει αρχίσει τις δραστηριότητες, προκειμένου να προετοιμαστεί για τις τοπικές εκλογές του 2013. «Θέλω να δω την εκλογή ενός μέλους του DUI ως Δήμαρχο στο Κίτσεβο», δήλωσε ο ίδιος. Η μεγάλη αναμέτρηση των δημοτικών εκλογών που έρχονται, δεν είναι απλά μαθηματικά για το ποιό κόμμα θα κερδίσει την πλειοψηφία στους 84 δήμους της χώρας αλλά ποιος θα βάλει προγεφυρώματα στην περιοχή του αντιπάλου. Ποιος θα μπορέσει να υψώσει τη σημαία του σε πόλη του άλλου. Σε αυτό το παράξενο παιχνίδι στρατηγικής όλα επιτρέπονται και όλοι είναι έτοιμοι να το παίξουν.