«Ναι» -αλλά με σοβαρότητα- στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν θα αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα σύντομα - ούτε κατά διάνοια. Οι προβολές του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (International Energy Agency, ΙΕΑ) δείχνουν ότι το 2035 η αιολική και η ηλιακή ενέργεια θα μπορούσαν να παράγουν το 10% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας (από 1,5% σήμερα) και ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όλων των ειδών θα μπορούσαν να παράγουν 31% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας (έναντι περίπου 19% σήμερα). Αλλά ακόμα και αυτή η επέκταση θα απαιτήσει αύξηση των επιδοτήσεων – «η υποστήριξη, σε ορισμένες περιπτώσεις», σημειώνει η IEA, «δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη σε αυτή την εποχή της δημοσιονομικής λιτότητας». Ορισμένες χώρες με ιδιαίτερα γενναιόδωρες επιδοτήσεις και υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν κάνει την αιολική και την ηλιακή αγορά ενέργειας αρκετά μεγάλη για να έχει σημασία. Η Δανία παίρνει το 18% της ηλεκτρικής της ενέργειας από τον άνεμο και η Ισπανία παίρνει το 2% από τον ήλιο – και είναι στην κορυφή του κόσμου από άποψη μεριδίου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΟΕ. Αλλά ακόμη και αυτές οι μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές υποστηρίζονται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με ορυκτά καύσιμα. Πέρυσι, το ένα τρίτο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από νέες μονάδες που εισήλθε στο ηλεκτρικό δίκτυο των Ηνωμένων Πολιτειών προήλθε από αιολική και ηλιακή έργα. Ακόμα κι έτσι, δεδομένης της απεραντοσύνης του συμβατικού συστήματος ενέργειας, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρέμειναν σχετικά μικρές, αντιπροσωπεύοντας μόνο το 3% της ηλεκτρικής ενέργειας που παρήχθη στην χώρα. Για το άμεσο μέλλον, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πιθανό να συμπληρώσουν, αλλά δεν θα υποκαταστήσουν την συμβατική ενέργεια.

Γι 'αυτό το λόγο δύο άλλες αλλαγές θα είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντικές με την ανανεώσιμη ενέργεια για την αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος. Το πρώτο είναι ο καθαρισμός της καύσης άνθρακα και φυσικού αερίου, καυσίμων που είναι φτηνά, άφθονα και, σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, πιθανόν να συνεχίσουν να δημιουργούν τη μερίδα του λέοντος της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το δεύτερο είναι η περιστολή της σπατάλης της ενέργειας που παράγεται παγκοσμίως ανεξαρτήτως πηγής. Αυτό σημαίνει ότι κάνοντας τα κτίρια, τις συσκευές και τις βιομηχανικές διεργασίες πιο αποδοτικές ενεργειακά, μια πολύπλοκη αλλά δυνητικά επικερδής αλλαγή θα γίνει πραγματικότητα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΟΕ, από τώρα μέχρι και το 2035, η βελτίωση της αποδοτικότητας της χρήσης ορυκτών καυσίμων σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πιθανόν θα μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πάνω από 1,5 φορές από όσο με περισσότερη αιολική και ηλιακή ενέργεια.

Λαμβάνοντας υπόψη σε τι βρίσκεται απέναντι η ανανεώσιμη ενέργεια, η κίνηση ίσως να φανεί μια τρέλα. Αλλά να τα παρατήσουμε τώρα, θα ήταν λάθος. Ως αποτέλεσμα πρόσφατων τεχνολογικών βελτιώσεων, η προοπτική των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως ένα οικονομικά ανταγωνιστικό μέρος του συνολικού ενεργειακού μίγματος δεν είναι πλέον ένα όνειρο. Οι ανεμογεννήτριες και οι ηλιακοί συλλέκτες έχουν γίνει πιο αποτελεσματικοί και λιγότερο δαπανηροί. Σύμφωνα με αναλύσεις από την κυβέρνηση και την Wall Street, σε ορισμένα ιδιαίτερα θυελλώδη μέρη, το μακροπρόθεσμο κόστος για τους επενδυτές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από νέα έργα αιολικής ενέργειας μπορεί τώρα να είναι μικρότερο από το κόστος της παραγωγής από νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα ή φυσικού αερίου. Η ηλιακή ενέργεια παραμένει ακριβότερη από τη συμβατική ενέργεια (εκτός από λίγες ηλιόλουστες περιοχές με υψηλές τιμές ενέργειας, όπως είναι η Χαβάη), αλλά το κόστος της, επίσης, πέφτει γρήγορα. Τώρα περισσότερο από ποτέ, μια σταθερή στρατηγική στήριξη θα μπορούσε να παράγει θεαματικές καινοτομίες δίνοντας τη δυνατότητα να αλλάξουν ουσιαστικά το ενεργειακό μείγμα.

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν θα πλησίαζαν καν το να είναι βιώσιμες χωρίς τις επιδοτήσεις που παίρνουν από τις κυβερνήσεις. Σίγουρα, όλες οι ενεργειακές πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών καυσίμων, λαμβάνουν κρατική ενίσχυση. Αλλά, καθώς η ζήτηση για ενέργεια παγκοσμίως κορυφώνεται, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα φθηνές για να κερδίσουν έδαφος. Μέχρι στιγμής, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν την τάση να προωθούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με αποσπασματικούς τρόπους, ξοδεύοντας χρήματα αναποτελεσματικά.

Η σύγχρονη ώθηση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χρονολογείται από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου το 1973. Εκείνη την εποχή, η Δύση παρήγαγε μεγάλο μέρος του ηλεκτρισμού της από το πετρέλαιο, έτσι το εμπάργκο απείλησε όχι μόνο τις μεταφορές, αλλά και την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Πολλές χώρες αποφάσισαν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν ιδιαίτερη ώθηση στην αιολική ενέργεια. Το 1978, εφάρμοσαν μια επιδότηση που ονομάζεται «έκπτωση φόρου για επενδύσεις». Έδωσε στους κατασκευαστές αιολικών πάρκων φορολογική ελάφρυνση για κάθε δολάριο που δαπανάται σε έργα αιολικής ενέργειας, ανεξάρτητα από το πόσα μεγαβάτ θα παράγονται από τα έργα. Ο στόχος ήταν οι ανεμογεννήτριες, όχι οι αποδοτικές ανεμογεννήτριες, και το αποτέλεσμα ήταν προβλέψιμο: από τις αρχές του 1990, πολλές από αυτές τις επιδοτούμενες μηχανές είχαν χαλάσει.

Το 1992, η αμερικανική κυβέρνηση θέσπισε μια πιο έξυπνη «αιολική» επιδότηση, που ονομάζεται «έκπτωση φόρου παραγωγής». Συνδέει την φοροαπαλλαγή ενός αιολικού πάρκου με την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από αυτό. Περίπου την ίδια εποχή, οι Πολιτείες άρχισαν να ψηφίζουν νόμους απαιτώντας από τις εταιρείες ενέργειας να παράγουν ένα ορισμένο ποσοστό του ηλεκτρισμού τους από ανανεώσιμες πηγές. Σήμερα, 29 Πολιτείες, συν την Ουάσιγκτον DC και το Πουέρτο Ρίκο, έχουν στη νομοθεσία τους τέτοια πρότυπα.