Η γεωπολιτική των A.Π.Ε.

Η προσεκτική παρατήρηση του χάρτη μάς δείχνει ότι το μεγαλύτερο αιολικό δυναμικό εμφανίζεται στην θάλασσα όπου και τελευταία αναπτύσσονται με εκρηκτικούς ρυθμούς τα θαλάσσια αιολικά πάρκα πηγαίνοντας όλο και σε μεγαλύτερα βάθη όπου η ένταση του ανέμου είναι ισχυρότερη. Για να είναι οικονομικά βιώσιμη μια επένδυση σε αιολική ενέργεια θα πρέπει να έχουμε ταχύτητα ανέμου της τάξεως των 7 m/s. Οι χώρες που βρίσκονται στον Ισημερινό (κεντρική Αμερική, κεντρική Αφρική και Ινδονησία) είναι στην ασθενέστερη θέση ενώ αντίθετα σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι Σκανδιναβικές χώρες και μερικές περιοχές στην Μεσόγειο (περιλαμβανόμενο και των ελληνικών νησιών) έχουν σημαντικό αιολικό δυναμικό. Το γεγονός ότι οι βόρειες χώρες έχουν σημαντικό αιολικό δυναμικό προέτρεψε την Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει το δίκτυο διασύνδεσης υπεράκτιων αιολικών ενεργειακών πάρκων.

Ένα άλλο σημαντικό φυσικό στοιχείο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας είναι τα κύματα και τα ρεύματα. Στον Χάρτη 3 φαίνεται η παγκόσμια κατανομή της κυματικής ενέργειας.

Το παγκόσμιο θαλάσσιο κυματικό δυναμικό σήμερα υπολογίζεται στις 8.000-80.000 TWh ανά έτος, ενώ το παγκόσμιο δυναμικό από τα θαλάσσια ρεύματα ανέρχεται στις 800 TWh/ έτος. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι η θαλάσσια ενέργεια θα μπορούσε να καλύψει σήμερα τις παγκόσμιες απαιτήσεις σε ηλεκτρισμό.

Το καλύτερο κυματικό δυναμικό συναντάται στην εύκρατη ζώνη και στα δύο ημισφαίρια με κυματική ισχύ μεταξύ 20-70 KW/m μετώπου του κυματισμού ή και υψηλότερη, ιδιαίτερα στις ακτές της Δυτικής Ευρώπης, ανοιχτά των ακτών του Καναδά και των ΗΠΑ, καθώς και στις νότιες ακτές της Αυστραλίας και την Ν. Αμερικής.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκτιμάται ότι το συνολικά εκμεταλλεύσιμο κυματικό δυναμικό είναι της τάξης των 120-190 TWh / έτος στα ανοιχτά και 34-46 TWh / έτος σε παράκτιες περιοχές.
Τέλος, πολλές περιοχές, κυρίως στην Αφρική και την Ασία, χρησιμοποιούν βιομάζα σαν κύρια μορφή ενέργειας, βέβαια όχι με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Η βιομάζα, παρά τις αδυναμίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, μπορεί να έχει σημαντική συνεισφορά στην γεωοικονομία και στην μείωση της φτώχειας στον κόσμο.

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Πέρα από αυτήν καθ’ αυτήν την ενέργεια, δύο είναι τα σημαντικά επιπλέον στοιχεία: ο έλεγχος πάνω στην γνώση και την τεχνολογία και η διαχείριση των κρίσιμων υλικών για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Σύμφωνα με τον καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής της Γαλλίας, Guillaume Sainteny, υπάρχουν μερικές ακόμη πτυχές που αφορούν τισ Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως ο έλεγχος που ασκούν οι εταιρείες στις επενδύσεις και η προστιθεμένη αξία που παράγουν. Με σκοπό να διερευνηθεί η επίδραση των χωρών και των διαφόρων περιοχών, έχουν προταθεί διάφορα κριτήρια όπως ο αριθμός των νέων ευρεσιτεχνιών, η σχετική στάθμιση όσον αφορά τις επενδύσεις κεφαλαίου στις ΑΠΕ και η παρουσία σημαντικών εταιρειών στον χώρο. Έτσι, στην αιολική ενέργεια η Γερμανία και η Ιαπωνία προηγούνται σε ευρεσιτεχνίες, στην ηλιακή ενέργεια και την παραγωγή υδρογόνου η Ιαπωνία κατέχει τα πρωτεία με ποσοστά της τάξεως 50% – 60%. Τα ποσοστά αυτά σίγουρα έχουν αυξηθεί μετά το πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πόσο ενεργή είναι η περιοχή της Ασίας (πιο συγκεκριμένα η Ιαπωνία, η Ινδία, η Κίνα και η Νότιος Κορέα) στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Επίσης οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Δανία και η Ισπανία είναι σημαντικοί παράγοντες στον τομέα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση της Γαλλίας που δείχνει να μην έχει μεγάλο ρόλο λόγω της ενασχόλησης της με την πυρηνική ενέργεια. Η γενική διαπίστωση είναι ότι υπάρχει μια γενική γεωοικονομική στροφή προς την περιοχή της Ασίας.

Όσον αφορά τα σπάνια υλικά υπάρχει μια σειρά υλικών όπως το Δυσπρόσιο, το Τέρβιο, το Ευρώπιο, το Νεοδύμιο και άλλα που επηρεάζουν σαφώς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ στην αναφορά του για τα κρίσιμα υλικά το 2011, διαπιστώνεται ότι «πολλές καθαρές τεχνολογίες περιλαμβανομένων των ανεμογεννητριών, των φωτοβολταϊκών λεπτού υποστρώματος και του φθορίζοντος φωτισμού, χρησιμοποιούν διάφορα κρίσιμα υλικά για τα οποία υπάρχει κίνδυνος διακοπής τροφοδότησης σε βραχυχρόνιο διάστημα . Ο παραπάνω κίνδυνος σε μεσαίο η μακροχρόνιο διάστημα μειώνεται».

Στους Πίνακες 1 και 2 που προέρχονται από το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, φαίνονται αφ’ ενός μεν η εξάρτηση των καθαρών ενεργειών από τα κρίσιμα υλικά και η αποτίμηση του κινδύνου εφοδιασμού.

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ