Η θεαματική ανάδυση των «μεγάλων δεδομένων»

Τα «μεγάλα δεδομένα» θα έχουν εφαρμογές πολύ περισσότερο στην ιατρική και στα καταναλωτικά αγαθά: θα αλλάξουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι κυβερνήσεις και θα διαφοροποιήσει τη φύση της πολιτικής. Αναφορικά με την οικονομική ανάπτυξη, την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, τους πολέμους, εκείνοι που μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα «μεγάλα δεδομένα» θα απολαμβάνουν σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους. Έως τώρα, η πιο συναρπαστική δουλειά γίνεται στο δημοτικό επίπεδο όπου είναι ευκολότερη η πρόσβαση σε δεδομένα και ο πειραματισμός με την πληροφορία. Σε μια προσπάθεια με επικεφαλής τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης, Michael Bloomberg (που έκανε μια περιουσία με επιχειρήσεις διαχείρισης πληροφοριών), η πόλη χρησιμοποιεί «μεγάλα δεδομένα» για να βελτιώσει τις δημόσιες επιχειρήσεις με χαμηλότερο κόστος. Ένα παράδειγμα είναι μια νέα στρατηγική για την πρόληψη πυρκαγιών.

Τα παρανόμως χωρισμένα κτίρια είναι πολύ πιο πιθανό να τυλιχθούν στις φλόγες από ό,τι τα υπόλοιπα. Ο δήμος δέχεται 25.000 παράπονα το χρόνο για κτίρια με υπέρμετρο αριθμό ενοίκων, αλλά έχει μόνο 200 επιθεωρητές για να απαντήσει. Mια μικρή ομάδα ειδικών αναλυτών, στο γραφείο του δημάρχου, εκτίμησε ότι τα «μεγάλα δεδομένα» θα μπορούσαν να βοηθήσουν να επιλυθεί αυτή η ανισορροπία ανάμεσα σε ανάγκες και πόρους. Η ομάδα δημιούργησε μια βάση δεδομένων και των 900.000 κτιρίων της πόλης και την επεξέτεινε με πολύτιμες συλλογές δεδομένων που συνέλεξε από 19 διευθύνσεις της πόλης: αρχεία για τις οφειλές φόρων ακίνητης περιουσίας, για τις ανωμαλίες στη χρήση των δημόσιων παροχών, για τις περικοπές υπηρεσιών, για τις χρωστούμενες πληρωμές, για τις επισκέψεις ασθενοφόρων, για τα κατά τόπους ποσοστά εγκληματικότητας, για τα παράπονα που αφορούσαν τα τρωκτικά και πολλά άλλα. Κατόπιν, συνέκριναν αυτή τη βάση δεδομένων με τις καταγραφές των πυρκαγιών σε κτίρια, τα τελευταία 5 χρόνια, κατατάσσοντάς τις με βαθμό σοβαρότητας, ελπίζοντας να βρουν έτσι συσχετίσεις. Καθόλου αναπάντεχα, μεταξύ των παραγόντων που αύξαναν τον κίνδυνο πυρκαγιάς ήταν ο τύπος του κτιρίου και το έτος κατασκευής του. Λιγότερο αναμενόμενο ήταν, πάντως, το εύρημα ότι τα κτίρια που είχαν άδεια για εξωτερικές εργασίες συσχετίζονταν με μικρότερους κινδύνους σοβαρής πυρκαγιάς.

Η χρήση όλων αυτών των δεδομένων επέτρεψε στην ομάδα να δημιουργήσει ένα σύστημα που μπορούσε να τους βοηθήσει να προσδιορίσουν ποια παράπονα για υπερπληθυσμό στα κτίρια απαιτούσαν πολύ μεγάλη προσοχή. Κανένα από τα χαρακτηριστικά των κτιρίων που είχαν καταγραφεί δεν προκαλούσαν πυρκαγιά. Σωστότερο είναι ότι συσχετίζονταν με έναν αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς. Η γνώση αυτή έχει αποδειχτεί τρομερής σημασίας: στο παρελθόν, οι επιθεωρητές κτιρίων εξέδιδαν εντολές εκκένωσης στο 13% των επισκέψεών τους. Με τη χρήση της νέας μεθόδου, ο αριθμός ανήλθε στο 70% -μεγάλο κέρδος ως προς την αποτελεσματικότητα.

Βέβαια, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν επί μακρόν χρησιμοποιήσει παρόμοιες μεθόδους για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς, αλλά κυρίως στηρίζονται μόνο σε λίγα χαρακτηριστικά και συνήθως σε αυτά που ενστικτωδώς αντιστοιχούν στις πυρκαγιές. Κατ’ αντιπαράθεση, η προσέγγιση της Νέας Υόρκης με τα μεγάλα δεδομένα ήταν δυνατό να εξετάσει πολύ περισσότερες παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εν πρώτοις δεν θα φαινόταν ότι έχουν σχέση με τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Και το μοντέλο της πόλης ήταν φθηνότερο και ταχύτερο, καθώς έκανε χρήση των υπαρχόντων δεδομένων. Το πιο σημαντικό ήταν εξάλλου ότι οι προβλέψεις των «μεγάλων δεδομένων» είναι περισσότερο εύστοχες.

Τα «μεγάλα δεδομένα» βοηθούν επίσης στη διαφάνεια της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Έχει αναπτυχθεί ένα κίνημα γύρω από την ιδέα των «ανοικτών δεδομένων» που πάει πέρα από τους νόμους για την ελευθερία της πληροφόρησης οι οποίοι είναι τώρα πια κοινός τόπος στις αναπτυγμένες δημοκρατίες. Οι υποστηρικτές του καλούν τις κυβερνήσεις να καταστήσουν απολύτως προσιτά στο κοινό τον τεράστιο αριθμό αβλαβών δεδομένων που διατηρούν. Οι ΗΠΑ είναι στην εμπροσθοφυλακή με τον ιστότοπο Data.gov, ακολουθούν δε και άλλες χώρες.

Την ίδια στιγμή που οι κυβερνήσεις προωθούν την χρήση «μεγάλων δεδομένων», θα χρειαστεί επίσης να προστατεύουν τους πολίτες από τη μη υγιή κυριαρχία της αγοράς. Εταιρείες όπως η Google, η Amazon και η Facebook –και άλλες λιγότερο γνωστές μεσίτριες δεδομένων όπως η Acxiom και η Experian- συσσωρεύουν τεράστιες ποσότητες πληροφορίας για τον καθένα και για το καθετί. Νόμοι ενάντια στα τραστ παρέχουν προστασία ενάντια στη μονοπώληση των αγορών αγαθών και υπηρεσιών όπως του λογισμικού και του μηντιακού υλικού, διότι το μέγεθος των αγορών για τα αγαθά αυτά είναι σχετικά εύκολο να εκτιμηθεί. Αλλά πώς πρέπει οι κυβερνήσεις να εφαρμόσουν στα «μεγάλα δεδομένα» τούς κανόνες αντι-τραστ, από τη στιγμή που είναι δύσκολο να τα προσδιορίσεις και που αλλάζουν διαρκώς μορφή; Στο μεταξύ, η προστασία της ιδιωτικότητας θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία, εφόσον τα περισσότερα δεδομένα θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερους συμβιβασμούς ως προς την πληροφορία για τους ιδιώτες, ένα μειονέκτημα των μεγάλων δεδομένων που οι σύγχρονες τεχνολογίες και νόμοι φαίνονται αδύναμοι να προστατεύσουν.

Οι ρυθμίσεις που ορίζουν τα «μεγάλα δεδομένα» μπορεί να αποτελέσουν πεδίο διαμάχης μεταξύ κρατών. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ελέγχουν ήδη την Google για ένα σωρό ζητήματα που αφορούν τους νόμους αντι-τραστ και την ιδιωτικότητα, με τρόπο που θυμίζει την ενεργοποίηση δράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενάντια στη Microsoft, εδώ και μια δεκαετία. Το Facebook μπορεί να γίνει στόχος παρόμοιων δράσεων σε όλο τον κόσμο, επειδή κρατά πάρα πολλά δεδομένα για ανθρώπους. Οι διπλωμάτες πρέπει να προετοιμαστούν για αγώνες σχετικά με το κατά πόσο πρέπει να διαχειριζόμαστε τη ροή πληροφοριών όπως το ελεύθερο εμπόριο: στο μέλλον, όταν η Κίνα θα λογοκρίνει τις διαδικτυακές αναζητήσεις, μπορεί να αντιμετωπίσει παράπονα όχι μόνο για άδικη φίμωση του λόγου αλλά και για άδικο περιορισμό του εμπορίου.

ΜΕΓΑΛΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ή ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ;