Ποιος είναι ο Αλί Χαμενεΐ;

Κατά τις πρώτες ημέρες τής Ιρανικής Επανάστασης, αφότου η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι είχε αφήσει τον άρρωστο Σάχη να εισέλθει στις Ηνωμένες Πολιτείες για ιατρική περίθαλψη, μια ομάδα ριζοσπαστών Ιρανών φοιτητών κατέλαβε την αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη και κράτησε όμηρους όσους ήταν μέσα, δημιουργώντας μια νέα κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν. Δεν γνώριζαν όλα τα μέλη τής νέας άρχουσας ελίτ για το σχέδιο ούτε είχαν συμφωνήσει με αυτό. Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο του Ιράν, Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί, ούτε ο ίδιος ούτε ο Χαμενεΐ υποστήριξαν την κίνηση: «Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ κι εγώ ήμασταν στη Μέκκα όταν ακούσαμε το βράδυ στο ραδιόφωνο την είδηση της κατάληψης της αμερικανικής πρεσβείας, την ώρα που ήμασταν στον δεύτερο όροφο της κατοικίας μας κι ετοιμαζόμασταν να κοιμηθούμε. Μας συγκλόνισε, δεδομένου ότι δεν περιμέναμε ένα τέτοιο γεγονός. Δεν ήταν η πολιτική μας. Ακόμα και τον πρώτο καιρό μετά τη νίκη τής επανάστασης, όταν οι πολιτικές ομάδες φώναζαν πολύ ακραία αντι-αμερικανικά συνθήματα, οι αξιωματούχοι βοηθούσαν τους Αμερικανούς που ήταν στο Ιράν να επιστρέψουν στην χώρα τους σώοι και αβλαβείς, και πολλοί από αυτούς κουβαλούσαν μαζί τους ακόμη και τα υπάρχοντά τους. Κάποια στιγμή, όταν μια ένοπλη ομάδα επιτέθηκε στην αμερικανική πρεσβεία και την κατέλαβε, ένας εκπρόσωπος ήρθε εξ ονόματος τής προσωρινής κυβέρνησης και διευθέτησε το πρόβλημα. Έτσι, είναι σαφές ότι ούτε το επαναστατικό συμβούλιο ούτε η προσωρινή κυβέρνηση είχαν την πρόθεση να λάβουν τέτοια μέτρα».

Αλλά, αφότου ο Χομεϊνί υποστήριξε την κατάληψη της πρεσβείας, οι υπόλοιποι ηγέτες τής Ισλαμικής Δημοκρατίας ακολούθησαν το παράδειγμά του. Όπως το έθεσε ο Χαμενεΐ, τον Απρίλιο του 1999, «Εγώ, μαζί με τον κ. Χασεμί κι ένα άλλο άτομο, συναντηθήκαμε με τον Ιμάμη [τον Χομεϊνί], αφού ταξιδέψαμε από την Τεχεράνη στην Κομ, και τον ρωτήσαμε, “Τι θα κάνουμε τελικά με αυτούς τους κατασκόπους;”. Πρέπει να μείνουν ή μήπως δεν θα έπρεπε να τους κρατήσουμε, δεδομένου μάλιστα ότι προκλήθηκε φοβερός σάλος στην προσωρινή κυβέρνηση ως προς το τι θα κάνουμε με αυτούς; Όταν συναντηθήκαμε με τον Ιμάμη, και οι φίλοι μας εξήγησαν την κατάσταση και είπαν τι έλεγαν οι [ξένοι] ραδιοφωνικοί σταθμοί, τι έλεγε η Αμερική, τι έλεγαν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, σκέφτηκε και στη συνέχεια απάντησε σε μορφή ερώτησης: “Φοβάστε την Αμερική;”. Είπαμε, “Όχι”. Κι εκείνος είπε, “Τότε κρατήστε τους”».

Στην διάρκεια της θητείας του ως Ανώτατου Ηγέτη, ο Χαμενεΐ υπερασπιζόταν πάντα την κατάληψη. Τα επαναστατικά καθεστώτα συχνά διατηρούν σχέσεις με τις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις και ως αποτέλεσμα υποφέρουν, υποστήριζε. Στην περίπτωση του Ιράν, η κατάληψη της πρεσβείας βοήθησε να γίνει κάτι τέτοιο αδύνατο: «Το θέμα τής φωλιάς των κατασκόπων (ο όρος των επαναστατών για την πρεσβεία των ΗΠΑ) έκοψε και το τελευταίο πιθανό νήμα που συνέδεε την επανάσταση με την Αμερική», τόνισε σε ομιλία του το 1993. Η κατάληψη της πρεσβείας, είπε, «ήταν μια μεγάλη και πολύτιμη υπηρεσία για την επανάστασή μας».

Ο Χομεϊνί διόρισε τον Χαμενεΐ ως μέλος τού Συμβουλίου τής Ισλαμικής Επανάστασης, και, πριν γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1981 , υπηρέτησε ως αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, επικεφαλής τού Σώματος της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς, ενώ ήταν και εκπρόσωπος του Χομεϊνί στο Ανώτατο Συμβούλιο Άμυνας. Το έργο του σε θέματα ασφάλειας τον έφερε πρόσωπο με πρόσωπο με την ψυχρή realpolitik τής Ουάσιγκτον. Τον Αύγουστο του 1980, ο Σαντάμ Χουσεΐν ξεκίνησε μια στρατιωτική επίθεση εναντίον τού Ιράν, προσπαθώντας να επωφεληθεί από την αταξία στο νέο καθεστώς. Καθώς ακόμη «το φύσαγαν και δεν κρύωνε» από την πτώση τού Σάχη και την συνεχιζόμενη κρίση των ομήρων, οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να επικρίνουν τις ενέργειες του Ιράκ, προστατεύοντας αρχικά το Ιράκ από μια καταδίκη στα Ηνωμένα Έθνη και, στη συνέχεια, υποστηρίζοντας ουσιαστικά τον ιρακινό πόλεμο κατά του Ιράν. Μέχρι τα τέλη τής δεκαετίας τού 1980, ο στρατός των ΗΠΑ είχε όλο και πιο άμεση εμπλοκή στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης εναντίον ιρανικών εξεδρών άντλησης πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο, το 1987, και της κατάρριψης ενός ιρανικού επιβατικού αεροσκάφους, το 1988.

Το 1987, ο Χαμενεΐ έκανε το μοναδικό ταξίδι του μέχρι σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, προκειμένου να συμμετάσχει ως Πρόεδρος του Ιράν σε μια σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Στην ομιλία του, ο ίδιος περιέγραψε την σχέση μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών: «Η ιστορία τού έθνους μας βρίσκεται σε ένα μαύρο, πικρό και αιματηρό κεφάλαιο, αναμεμειγμένο με πολύ εχθρότητα και εμπάθεια από το αμερικανικό καθεστώς. [Το καθεστώς αυτό] είναι ένοχο για τα 25 χρόνια υποστήριξης της δικτατορίας Παχλαβί, με όλα τα εγκλήματα που διέπραξε κατά του λαού μας. Η λεηλασία τού πλούτου αυτού του έθνους με τη βοήθεια του Σάχη, η έντονη αντιπαράθεση με την επανάσταση κατά τους τελευταίους μήνες τού καθεστώτος τού Σάχη, η ενθάρρυνσή του να συντρίψει τις διαδηλώσεις εκατομμυρίων ανθρώπων, το σαμποτάζ τής επανάστασης με διάφορα μέσα κατά τα πρώτα χρόνια τής νίκης της, οι προκλητικές επαφές τής αμερικανικής πρεσβείας στην Τεχεράνη με τα αντεπαναστατικά στοιχεία, η βοήθεια στους πραξικοπηματίες και στα τρομοκρατικά και αντεπαναστατικά στοιχεία εκτός της χώρας, το μπλοκάρισμα των καταθέσεων και των περιουσιακών στοιχείων τού Ιράν και η άρνηση να μεταβιβαστούν εμπορεύματα για τα οποία η πληρωμή είχε γίνει από καιρό, ή περιουσιακά στοιχεία που ο Σάχης είχε καταχραστεί από τον εθνικό πλούτο και είχε καταθέσει στο όνομά του σε αμερικανικές τράπεζες, η προσπάθεια να επιβληθεί οικονομικό εμπάργκο και η δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου τής Δύσης κατά του έθνους μας, η ανοικτή και αποτελεσματική υποστήριξη του Ιράκ στον πόλεμο εναντίον μας, και τέλος, μια παράλογη, βίαιη εισβολή στον Περσικό Κόλπο που απείλησε σοβαρά την ασφάλεια και την ηρεμία τής περιοχής - όλα αυτά είναι μόνο ένα μέρος τού κατηγορητηρίου τού έθνους μας κατά του καθεστώτος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».