Ποιος είναι ο Αλί Χαμενεΐ;

Ωστόσο, όσο κι αν ο Χαμενεΐ σύχναζε σε προεπαναστατικούς κύκλους τής κοσμικής διανόησης και υπήρξε μαθητής τού δυτικού πολιτισμού γενικότερα, ήταν πρώτα και κύρια ένας μαθητής κατηχητικών σεμιναριών, αφιερωμένος στην επιδίωξη της κοινωνικής αλλαγής, σύμφωνα με τις διδαχές τής θρησκείας. Και από αυτή την άποψη, ήταν ο Κιούτμπ, ο Αιγύπτιος διανοούμενος, ακτιβιστής και επικεφαλής θεωρητικός τής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο οποίος έκλεψε την καρδιά τού Χαμενεΐ ως νεαρού άνδρα.

Ο Κιούτμπ, που εκτελέστηκε από το καθεστώς τού προέδρου τής Αιγύπτου, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, το 1966, προπαγάνδιζε την ιδέα ενός ισλαμικού κράτους. Όπως έγραψε στο βιβλίο του Η μάχη μεταξύ του Ισλάμ και του καπιταλισμού, «Αν θέλετε το Ισλάμ να είναι ένας φορέας σωτηρίας, θα πρέπει να αποφανθείτε και να καταλάβετε ότι αυτή η θρησκεία δεν είναι εδώ για να μένει στους οίκους τής λατρείας. Δεν είναι εδώ για να φτιάξει μια φωλιά στην καρδιά. Αντίθετα , έχει έρθει για να κυβερνήσει και να βάλει την ζωή σε ένα σωστό δρόμο. Έχει έρθει για να οικοδομήσει μια προοδευτική και ολοκληρωμένη κοινωνία . . . . Αν θέλουμε το Ισλάμ να απαντήσει σε κοινωνικά, εθνικά και άλλα προβλήματα, και να επιλύσει τα προβλήματά μας και να δείξει έναν τρόπο για την θεραπεία τους, πρέπει να σκεφτούμε σχετικά με την διακυβέρνηση και την συγκρότησή της, και να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις μας . . . Το Ισλάμ χωρίς κυβέρνηση και το μουσουλμανικό έθνος χωρίς το Ισλάμ στερούνται νοήματος».

Οι πυλώνες τής ιδέας τού Κιούτμπ για μια ισλαμική κυβέρνηση ήταν η δικαιοσύνη, η ισότητα και η αναδιανομή τού πλούτου. «Το αληθινό Ισλάμ», έγραψε στο βιβλίο του Η κοινωνική δικαιοσύνη στο Ισλάμ, «είναι ένα απελευθερωτικό κίνημα που ελευθερώνει τις καρδιές των ατόμων και στη συνέχεια των ανθρώπινων κοινωνιών από τον φόβο των δεσμών των ισχυρών».

Οι ιδέες τού Κιούτμπ θα έφθαναν να γίνουν το πρότυπο για το σύγχρονο κίνημα των σαλαφιστών, επηρεάζοντας τελικά ριζοσπάστες ισλαμιστές όπως ο Οσάμα Μπιν Λάντεν και ο Αϊμάν αλ - Ζαουάχρι. Ήταν, επίσης, πολύ ελκυστικές για Ιρανούς φοιτητές θεολογικών σχολών. Ο Χαμενεΐ τις διάβασε, γοητεύτηκε από την προσωπικότητα του Κιούτμπ και από μερικές από τις ιδέες του, και προχώρησε τόσο ώστε να μεταφράσει ο ίδιος κάποια από τα έργα τού δασκάλου του στα περσικά. Όπως έγραψε ο Χαμενεΐ στην εισαγωγή τής μετάφρασης του βιβλίου τού Κιούτμπ, Το μέλλον αυτής της θρησκείας, το 1967, «Αυτός ο αγέρωχος και μεγάλος συγγραφέας έχει προσπαθήσει στα κεφάλαια αυτού του βιβλίου . . . να εισαγάγει για πρώτη φορά την ουσία τής πίστης, όπως είναι, και στη συνέχεια, αφού δείχνει ότι είναι ένα πρόγραμμα ζωής . . . [επιβεβαιώνει] με την ευγλωττία του και την ιδιαίτερη κοσμοαντίληψή του ότι η τελική παγκόσμια διακυβέρνηση θα είναι στα χέρια τής σχολής μας και ότι ‘’το μέλλον ανήκει στο Ισλάμ’’».

Ο Κιούτμπ αναβίωσε τις κλασικές μουσουλμανικές έννοιες τού Οίκου τού Ισλάμ και του Οίκου τού Πολέμου, αλλά τους έδωσε ένα νέο νόημα: «Υπάρχει μόνο ένας Οίκος τού Ισλάμ, και αυτός βρίσκεται ακριβώς εκεί όπου έχει ιδρυθεί ένα ισλαμικό κράτος, και όπου κυβερνά η σαρία του Θεού, και όπου εφαρμόζονται οι θείες τιμωρίες, και όπου οι Μουσουλμάνοι υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον. Από εκεί και πέρα, όλα τα άλλα είναι ο Οίκος τού Πολέμου, και η σχέση των Μουσουλμάνων με αυτόν είναι είτε ο πόλεμος είτε η ειρήνη που βασίζεται σε μια συνθήκη μαζί του».

Ο Κιούτμπ προσέφερε επίσης στον Χαμενεΐ μια οπτική για τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μια έκφυλη κοινωνία, ιδέες τις οποίες ο Κιούτμπ είχε αντλήσει κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί, στα τέλη τής δεκαετίας τού 1940. Ο Κιούτμπ κατέληξε να πιστεύει ότι οι Αμερικανοί ήταν έτοιμοι να δεχθούν το Ισλάμ, αλλά όχι στην αληθινή, την ανώτερη ενσάρκωσή του: «Αυτές τις μέρες, οι Αμερικανοί σκέφτονται το Ισλάμ για μια ακόμη φορά. Χρειάζονται το Ισλάμ για να καταπολεμήσουν τον κομμουνισμό στη Μέση Ανατολή και στις ισλαμικές χώρες τής Ασίας και της Αφρικής . . . . Φυσικά, το Ισλάμ που θέλει η Αμερική και οι δυτικοί ιμπεριαλιστές και οι σύμμαχοί τους στη Μέση Ανατολή δεν είναι το ίδιο με το Ισλάμ που μάχεται τον ιμπεριαλισμό και αγωνίζεται ενάντια στον απολυταρχισμό. Αντ’ αυτού, είναι αυτό το Ισλάμ που αγωνίζεται ενάντια στους κομμουνιστές. Έτσι, δεν θέλουν ένα Ισλάμ που να κυβερνά, και σίγουρα δεν θέλουν μια ισλαμική κυβέρνηση, αφού όταν το Ισλάμ κυβερνά, δημιουργεί μια άλλη ummah (ισλαμική κοινότητα) και διδάσκει στα έθνη ότι είναι υποχρεωτικό να γίνουν ισχυρά, και ότι η απόρριψη του ιμπεριαλισμού είναι μια αναγκαιότητα, και ότι οι κομμουνιστές είναι και αυτοί σαν τα ιμπεριαλιστικά παράσιτα, και ότι και οι δύο είναι εχθροί και επιθετικοί».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ