Γιατί το Σουέζ έχει ακόμη σημασία

Παρά το γεγονός ότι αυτό το σενάριο μπορεί να δελεάσει κάποιους παρατηρητές, το επιχείρημα ότι το κανάλι δεν είναι πλέον τόσο ζωτικής σημασίας όπως ήταν κάποτε, δεν ταιριάζει με την πραγματικότητα. Παρ’ όλες τις αλλαγές στη Μέση Ανατολή, την «στροφή» τού προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στην Ασία, και την αυξανόμενη σημασία των ιδεών και των γνώσεων στην παγκόσμια οικονομία αντί των εμπορευμάτων που φορτώνονται σε εμπορευματοκιβώτια, το συλλογικό όραμα του Enfantin, του De Lesseps, του Σαΐντ Πασά και του Ισμαήλ, παραμένει. Το κανάλι παραμένει πολυάσχολο: για παράδειγμα, πριν να φανούν οι πλήρεις επιπτώσεις τής παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, το 2008 διήλθαν 21.415 πλοία. Παρά το γεγονός ότι η κυκλοφορία μειώθηκε πρόσφατα σε λίγο περισσότερα από 17.000 πλοία το χρόνο, το κανάλι χειρίζεται το 8% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου και, το 2012, αντιπροσώπευε έσοδα 5,12 δισ. δολαρίων για την Αίγυπτο, η οποία έχει μυριάδες και αυξανόμενες οικονομικές ανάγκες.

Γενικότερα, το Ναυτικό των ΗΠΑ δεν έχει απαραιτήτως ανάγκη την διώρυγα του Σουέζ. Ένα ναυτικό δύο ωκεανών παρέχει στους Αμερικανούς στρατιωτικούς σχεδιαστές ικανοποιητική ευελιξία. Τα πλοία μπορούν να μετακινηθούν, για παράδειγμα, από τον Ειρηνικό στον Ινδικό Ωκεανό και έπειτα στον Περσικό Κόλπο σε περίπτωση κρίσης εκεί. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα απρόβλεπτα ενδεχόμενα που θα απαιτούσαν την ταχεία κίνηση πολεμικών πλοίων εντός και εκτός τής Μεσογείου. Με την διώρυγα του Σουέζ, το ταξίδι από την Αραβική Θάλασσα στα γαλλικά λιμάνια τής Μεσογείου είναι σχεδόν 4.700 μιλίων. Για να πλεύσουν γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας προστίθενται περισσότερα από 6.000 μίλια ταξιδίου, κάτι που απαιτεί οκτώ ημέρες στη μέγιστη ταχύτητα.

Από τη σκοπιά τού ναυτικού, η διώρυγα του Σουέζ παραμένει ο πιο αποτελεσματικός, αποδοτικός και οικονομικός τρόπος για την ικανοποίηση των σχετικών απαιτήσεων, ειδικά σε μια εποχή μεγάλων περικοπών τού προϋπολογισμού. Μέχρι να έρθει η στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ξανασκεφθούν τις δεσμεύσεις τους στην Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο, την Αφρική, τον Περσικό Κόλπο και τη Νότια Ασία, η διώρυγα του Σουέζ θα αποτελεί ένα ασυναγώνιστο πλεονέκτημα για τους Αμερικανούς αξιωματικούς τού ναυτικού και τους πολιτικούς.

Η διώρυγα του Σουέζ ήταν το προϊόν ενός συγκεκριμένου ευρωπαϊκού σκεπτικού τής εποχής στην οποία κατασκευάστηκε. Προέκυψε τόσο λόγω του αυτοκρατορικού ανταγωνισμού όσο και λόγω της εκσυγχρονιστικής επιθυμίας των Ευρωπαίων - και βοηθήθηκε από έναν Αιγύπτιο ηγέτη πρόθυμο να ευχαριστήσει το Λονδίνο και το Παρίσι. Και ενώ συνεισέφερε σημαντικά στην ευρωπαϊκή κυριαρχία επί της Αιγύπτου, επίσης βοήθησε να διασφαλιστεί η διαχρονική σημασία τής χώρας. Οι Αιγύπτιοι είναι κληρονόμοι ενός μεγάλου πολιτισμού, το κέντρο τής αραβικής κουλτούρας και, ιστορικά, ένας ταγός τής Μέσης Ανατολής. Αυτά είναι σημαντικά χαρακτηριστικά, αλλά ο τρόπος που συμβάλλουν στο κύρος τής Αιγύπτου είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικός. Οι πυραμίδες είναι εξαιρετικές και η ιστορία τής al-Azhar συναρπαστική, αλλά δεν αποτελούν τους λόγους που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσφέρει 77 δισ. δολάρια σε βοήθεια προς το Κάιρο, από τα μέσα τής δεκαετίας τού 1970. Αυτή η γενναιοδωρία εγγυάται, πέραν της περιφερειακής ειρήνης, μια ορισμένη προνομιακή πρόσβαση στην διώρυγα του Σουέζ. Οι παίκτες μπορεί να έχουν αλλάξει, αλλά με πολλούς τρόπους, η σχέση που στηρίζει το κανάλι μεταξύ τής Αιγύπτου και των ξένων υποστηρικτών της, παραμένει η ίδια.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/140310/steven-a-cook/why-suez-sti...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr