Η θεολογία στην εξωτερική πολιτική

Υπάρχει επίσης η επιμονή για την χρήση της λέξης «ιδεολογία» για να εξηγηθεί το ISIS, ή οποιοδήποτε είδος τρομοκρατικής ομάδας. Ο όρος είναι ένα απομεινάρι από τον Ψυχρό Πόλεμο και δεν είναι το ίδιο με την «θεολογία». Ο πρώτος συνήθως χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε ένα σύνολο ιδεών που διέπουν πολιτικές και οικονομικές δομές ή ομάδες. Η θεολογία ενέχει μια σαφή πνευματική πτυχή και μπορεί να ασκήσει επιρροή πέρα από πολιτικά και οικονομικά πλαίσια. Επιπλέον, η αδυναμία να εκτιμηθούν οι μοναδικές πνευματικές αξιώσεις που προωθούνται από θεολογικά προσανατολισμένες ομάδες όπως το ISIS, διακινδυνεύει να υποτιμηθούν τα θρησκευτικά δεσμά που το ISIS διαθέτει επί των στρατολογηθέντων του. Είναι κάτι πολύ περισσότερο από, ας πούμε, την ισχυρή λαβή που η κομμουνιστική ιδεολογία [15] είχε επί των πολιτών της Σοβιετικής Ένωσης. Και όμως, οι πολιτικοί χρησιμοποιούν την λέξη «ιδεολογία» αδιακρίτως, ανεξάρτητα από το πόσο πολιτικά οργανωμένες ή συστηματικές είναι όντως οι ιδέες των ομάδων αυτών. «Μαχόμεθα μια ιδεολογία, όχι ένα καθεστώς», δήλωσε ο Κέρι για την οργάνωση το 2014. Ένα χρόνο αργότερα, στον απόηχο των πυροβολισμών στο San Bernardino, ο Ομπάμα επίσης παρέλειψε να αναφέρει την μοναδική αποκαλυπτική θεολογία που καθοδηγεί τις επιθέσεις των «μοναχικών λύκων» για λογαριασμό του ISIS και, αντ’ αυτού, ανέφερε τους χαλαρούς νόμους για την οπλοκατοχή. Εξήγησε επίσης ότι «οι Υπηρεσίες μας επί των πληροφοριών και της επιβολής του νόμου, ανεξάρτητα από το πόσο αποτελεσματικές είναι, δεν μπορούν να εντοπίσουν κάθε επίδοξο μαζικό σκοπευτή, είτε αυτό το άτομο υποκινήθηκε από το ISIL είτε από κάποια άλλη μισητή ιδεολογία». Αλλά υπάρχουν αποχρώσες διαφορές μεταξύ των ιδεών αυτών των ομάδων (θεολογία, παράθεση κειμένων, προσωπικές διασυνδέσεις και αφήγηση), και των αθροίσεων των τζιχαντιστικών ομάδων, και επιπλέον, η αντιμετώπιση των επιθέσεων ως περιπτώσεις ένοπλης βίας οδηγεί σε αναποτελεσματικές πολιτικές για το πώς να σταματήσουν.

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Τούτου λεχθέντος, η λύση δεν είναι να «μιλήσει» κάποιος την γλώσσα του ISIS. Η Ουάσιγκτον στερείται τόσο την αξιοπιστία όσο και τους θεσμούς για να αμφισβητήσει μια συντηρητική θεολογική κοσμοθεωρία. Υπάρχει μια περίεργη αίσθηση συμπόρευσης όταν Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι αλλάζουν από το να χρησιμοποιούν αγγλικές λέξεις στο να χρησιμοποιούν αραβικές, όπως έπραξε πρόσφατα η κυβέρνηση με την υιοθέτηση του αραβικού αρκτικόλεξου για το ISIS, το «Daesh», και χρησιμοποιώντας θεολογική γλώσσα, όπως έκανε πρόσφατα ο Κέρι αποκαλώντας το ISIS «αποστάτες».

Για να σταματήσει το ISIS από την οικοδόμηση ενός κράτους, η Δύση θα πρέπει να επιμείνει στην ανατροπή της κατοχής του σε εκτάσεις εδάφους στο Ιράκ και την Συρία, τις γεωγραφικές περιοχές που είναι στο επίκεντρο της αποκαλυπτικού τύπου αφήγησης της οργάνωσης. Για να απαξιώσει την θεολογική αιτία του ομίλου, η Δύση πρέπει να συνεργαστεί με μια ευρεία γκάμα φορέων σε όλο το εθνοτικό και θρησκευτικό φάσμα, όχι μόνο για να τους βοηθήσει να πολεμήσουν το ISIS, αλλά και να διεκδικήσουν και να ξαναχτίσουν την γη τους. Αυτή την στιγμή, είναι το ISIS που ασφαλτοστρώνει δρόμους και παρέχει εμβόλια σε παιδιά, ή έτσι τα παρουσιάζει η οργάνωση στην προπαγάνδα της.

Η διπλωματική εργαλειοθήκη της Ουάσιγκτον, η οποία περιλαμβάνει παραδοσιακά στοιχεία όπως η ήπια και η σκληρή δύναμη, θα μπορούσε επίσης να επωφεληθεί από την προσθήκη της «δύναμης της εικόνας», η οποία αφορά στο πώς οι δράσεις των ΗΠΑ (τόσο οι ήπιες όσο και οι σκληρές) γίνονται αντιληπτές και ερμηνεύονται στο πλαίσιο των τοπικών πληθυσμών, ιδίως μέσω θεολογικών αφηγήσεων. Αυτό απαιτεί τον υπολογισμό του κόστους και του οφέλους των δράσεων των ΗΠΑ, όχι μόνο με βάση τα βραχυπρόθεσμα κέρδη και σε διμερές επίπεδο, αλλά και τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των δράσεων των ΗΠΑ σε ομάδες που ανταποκρίνονται σε προφητικές οπτικές παρά τις πολιτικές πιέσεις. Παρά το γεγονός ότι η προσέγγιση της σκληρής ισχύος για το σταμάτημα του ISIS θα μπορούσε κάλλιστα να βραχυκυκλώσει το σχέδιό του για την οικοδόμηση κράτους, έχει επίσης την πιθανότητα να ενθαρρύνει περαιτέρω τους οπαδούς του. Ομοίως, παρότι η ήπια δύναμη, η οποία συμπεριλαμβάνει μεγαλύτερη τοπική κοινωνική και οικονομική ενσωμάτωση, θα μπορούσε να μειώσει την αποξένωση των δυνητικών ξένων μαχητών, τελικά δεν συγκρίνεται καθόλου με την θεολογική έλξη της αφήγησης του ISIS. Είναι ζωτικής σημασίας οι πολιτικοί των ΗΠΑ να αντιμετωπίσουν την ευδιάκριτη νέα πρόκληση του πώς οι θεολογικά προσανατολισμένες μη κρατικές ομάδες έχουν εξελιχθεί στη νέα Μέση Ανατολή και έχουν εξαπλώσει τις πεποιθήσεις τους σε όλη την Δύση.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-03-29/theology-foreign-policy