Γιατί θα αποτύχει η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί θα αποτύχει η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση

Η αντιστροφή της πυραμίδας

Δεν λέει, όμως, κανείς στις ισχυρές χώρες της Ε.Ε. και κυρίως στην Γερμανία, να μπει πλαφόν π.χ. στη παραγωγή ψυγείων, επειδή θέλουμε κι άλλες χώρες να παράγουν αυτό το προϊόν. Αυτό θα ήταν αστείο για το Βερολίνο. Ούτε καν που θα το συζητούσε. Πώς, όμως, θα υπάρξει ανάπτυξη και θα παραχθεί πλούτος όταν μπαίνουν τέτοιοι άνισοι περιορισμοί; «Τα δικά μας», λοιπόν, «δικά μας, και τα δικά σας δια δύο», κατά τα αποικιοκρατικά τους πρότυπα, ακριβώς όπως συνέβαινε την εποχή που οι ευρωπαϊκές χώρες κατέκλεβαν τον πλούτο ολόκληρων Ηπείρων και λαών με το «έτσι θέλω»…

Τα παραπάνω κάνουν σαφές το όραμα που έχουν οι «ηγέτιδες» δυνάμεις της Ευρώπης για την μορφή που θα έχει η πολιτική ενοποίηση που προωθούν. Αυτό όμως που αποτελεί την μεγαλύτερη επιτυχία συγκεκριμένα της Γερμανίας, είναι το γεγονός ότι λόγω της οικονομικής κρίσης και του επιμελώς μελετημένου(;) καταστροφικού χειρισμού της, έχει φέρει σε τέτοια απόγνωση τους υπολοίπους εταίρους της, ώστε στην προσπάθειά τους να μην καταρρεύσει ολόκληρο το οικοδόμημα, σχεδόν παρακαλούν το Βερολίνο να δεχθεί π.χ. την έκδοση ευρωομολόγων –που φαινομενικά δεν ήθελε σε αυτήν την φάση– αλλά κυρίως την τραπεζική ένωση και φυσικά την επακόλουθη ισχυρή οικονομική κεντρική διοίκηση της ευρωζώνης. Αυτό, βεβαίως, για όσους έχουν στοιχειώδη αντίληψη περί οικονομίας, δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν υπάρχει και πολιτική/διοικητική ένωση. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Γερμανία έχει κάνει τους εταίρους της να την παρακαλάνε να ενωθούν υπό την σκέπη και την κυριαρχία της. Στο σκάκι, αυτό ονομάζεται ρουά-ματ. Πόσο μακράν πιο επιτυχημένη στρατηγική για την Γερμανία από αυτή των δύο Παγκοσμίων Πολέμων...

Δειλά-δειλά, μάλιστα, και δεδομένου ότι οι… παρακλήσεις δημιουργούν την σιγουριά ότι η θέση περί οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης παγιώνεται ως μονόδρομος, και Γερμανοί αξιωματούχοι πλέον άνευ συστολών προκρίνουν την κοινή οικονομική διοίκηση υπό την μορφή ενός Ευρωπαίου υπερ-υπουργού Οικονομικών για την ευρωζώνη, με δικαίωμα βέτο (!) στους προϋπολογισμούς των κρατών, όπως είχε προτείνει και ο κ. Σόιμπλε.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ BREXIT

Η μεταναστευτική κρίση, όμως, που προστέθηκε στην οικονομική, ήρθε για να διαλύσει πέραν πάσης αμφιβολίας την εικονική πραγματικότητα της «ευρωπαϊκής οικογένειας». Η πλήρης αδυναμία της Ευρώπης να συνειδητοποιήσει εγκαίρως τον ρόλο της Τουρκίας στην δημιουργία του προβλήματος και ο δουλικός τρόπος αποδοχής των τουρκικών εκβιασμών, αποτέλεσε ένα σοκ ακόμα και για τους φεντεραλιστές, όσο κι αν δεν το παραδέχονται ανοιχτά. Αντί να αντιμετωπιστεί η Τουρκία ως μέρος του προβλήματος, όπως πραγματικά είναι, αντιμετωπίστηκε σαν προνομιακός συνομιλητής. Η Άγκυρα αντιλαμβανόμενη την αδυναμία συμφωνίας μέσα στις τάξεις της Ε.Ε. σε μια κοινή όσο και λογική θέση, αποθρασύνθηκε στο εσωτερικό της ξεσπώντας όπως από καιρό ήθελε στην ελευθερία του Τύπου ακριβώς τις ημέρες της κοινής Συνόδου Ε.Ε.-Τουρκίας! Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες να συνομιλούν ως ίσοι προς ίσο με μια κυβέρνηση που αν και εκλέχθηκε δημοκρατικά ρέπει με αυξανόμενο ρυθμό προς τον απολυταρχισμό. Τέτοιες μετεκλογικές μεταμορφώσεις τις έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν, όπως στην Γερμανία της δεκαετίας του ’30, και ως τακτική δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει. Όμως, είναι ανησυχητικό να εθελοτυφλεί η Ε.Ε. και μάλιστα να συζητά την περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεών της με την Τουρκία, ποδοπατώντας πρακτικά όλες τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες οι οποίες υποτίθεται ότι γέννησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο προστατευτισμός που επέδειξαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες κλείνοντας τα σύνορα τους, όσο κι αν κάνει κάποιους να φρίττουν, υπογράμμισε κάτι που αποτελεί μιαν αξεπέραστη, με δημοκρατικά μέσα, πραγματικότητα: Στις κρίσιμες στιγμές, τις σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την ασφάλεια και το μέλλον τους, θέλουν να τις παίρνουν τα κράτη και οι λαοί μόνοι τους. Να είναι πρακτικά και κυριολεκτικά ανεξάρτητοι. Αυτό αποτελεί δε και ένα ακόμα καίριο πλήγμα στην επιχειρηματολογία υπέρ της δημιουργίας των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» περίπου στα πρότυπα των αντιστοίχων της Αμερικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (Η.Π.Α.) δημιουργήθηκαν από ανθρώπους διαφόρων εθνικοτήτων που πήγαν στη νέα αυτή γη εν πλήρη γνώση ότι δεν υπάρχει επιστροφή. Η πατρίδες τους ήταν πλέον χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και ήταν αποφασισμένοι να γυρίσουν σελίδα και όλοι μαζί να ξεκινήσουν κυριολεκτικά από το μηδέν. Στην Ευρώπη όμως, ο κάθε λαός βρίσκεται στον τόπο του. Εκεί που υπάρχει η ιστορία του, η συλλογική του μνήμη, ήθη, έθιμα και παραδόσεις πολλών γενεών με διαχρονικές αναφορές στο ίδιο αυτό το έδαφος στο οποίο γεννώνται, δημιουργούν και θάβονται. Το πλαίσιο αυτό δεν ομοιάζει σε τίποτα με τις συνθήκες γένεσης του καινούργιου έθνους της αντίπερα όχθης του Ατλαντικού. Και αυτό γίνεται πλέον επώδυνα αντιληπτό χάριν της τρέχουσας μεταναστευτικής κρίσης.