Πώς βλέπει η Κίνα την Ρωσία

Η βελτίωση των αμερικανο-κινεζικών σχέσεων αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της διπλωματικής προσπάθειας της Κίνας. Ο περασμένος Σεπτέμβριος σηματοδοτήθηκε από την πρώτη επίσημη επίσκεψη του Xi στην Ουάσιγκτον, αλλά εκείνος και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, είχαν προηγουμένως συναντηθεί πέντε φορές από το 2013 και είχαν μιλήσει από το τηλέφωνο σε τρεις περιπτώσεις. Τον Ιούνιο του 2013, όταν οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στην σύνοδο κορυφής Sunnylands, στην Καλιφόρνια, μίλησαν για περισσότερο από επτά ώρες. Μετά την συνάντηση, ο Xi ανακοίνωσε ότι η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιδιώξουν ένα «νέο μοντέλο σχέσης μεγάλων χωρών», κάτι που όρισε ως μια σχέση που βασίζεται στην μη σύγκρουση, μη αντιπαράθεση, στον αμοιβαίο σεβασμό και στην win-win συνεργασία. Οι δύο ηγέτες έκτοτε συνέχισαν τις συνομιλίες τους για το θέμα αυτό: Τον Νοέμβριο του 2014 στο Πεκίνο, πραγματοποίησαν τον «διάλογο Yingtai», ο οποίος διήρκεσε σχεδόν πέντε ώρες. Και κατά την διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του Xi, εκείνος και ο Ομπάμα πέρασαν περίπου εννέα ώρες μιλώντας ο ένας στον άλλο και συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις μαζί. Αυτές οι μεγάλες συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών έχουν βοηθήσει να οικοδομήσουν κατανόηση και να απωθήσουν την αντιπαράθεση που ορισμένοι αναλυτές των ΗΠΑ πιστεύουν ότι είναι αναπόφευκτη.

Η επίσημη επίσκεψη, ειδικότερα, ήταν πολύ παραγωγική. Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων του συντονισμού της μακροοικονομικής πολιτικής, της κλιματικής αλλαγής, της παγκόσμιας υγείας, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, και της πυρηνικής μη διάδοσης. Ο Σι και ο Ομπάμα μίλησαν επίσης με ειλικρίνεια για τα θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο που αντιπροσωπεύουν ένα σοβαρό σημείο τριβής μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον˙ οι δύο ηγέτες αποσαφήνισαν τις προθέσεις των χωρών τους, συμφώνησαν να σχηματίσουν έναν κοινό διάλογο υψηλού επιπέδου σχετικά με το θέμα, και δεσμεύτηκαν να εργαστούν από κοινού για την δημιουργία ενός διεθνούς κώδικα ασφάλειας συμπεριφοράς στον κυβερνοχώρο. Αυτή είναι μια ισχυρή απόδειξη ότι οι δύο χώρες μπορούν να προωθήσουν την παγκόσμια συνεργασία για σημαντικά ζητήματα.

Φυσικά, το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον μπορούν να συνεχίσουν να έχουν διαφωνίες για την Θάλασσα της Νότιας Κίνας, την Ταϊβάν, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εμπορική πολιτική και άλλα θέματα. Οι προθέσεις των στρατιωτικών συμμαχιών των ΗΠΑ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού εξακολουθούν να αποτελούν ιδιαίτερη πηγή ανησυχίας για την Κίνα, ιδίως δεδομένου ότι η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την «στροφή» της [14] στην Ασία το 2011. Ορισμένοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην περιοχή έχουν απαιτήσεις σε κυριαρχικό έδαφος της Κίνας και παραβίασαν τα κινεζικά θαλάσσια δικαιώματα, ελπίζοντας ότι φλερτάροντας την Ουάσιγκτον, θα μπορούσαν να εμπλέξουν τις Ηνωμένες Πολιτείες στις διαφορές τους με το Πεκίνο. Αυτό είναι ένα επικίνδυνο μονοπάτι, που θυμίζει τις «πολιτικές των μπλοκ» του Ψυχρού Πολέμου.

Μερικοί μελετητές στην Κίνα και αλλού έχουν προτείνει ότι εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμείνουν στην επιβολή πολιτικών τύπου μπλοκ στην περιοχή, η Κίνα και η Ρωσία θα πρέπει να εξετάσουν να αντιδράσουν με τον σχηματισμό ενός δικού τους συνασπισμού. Όμως, η κινεζική ηγεσία δεν εγκρίνει τέτοια επιχειρήματα. Η Κίνα δεν επιδιώκει συνασπισμούς ή συμμαχίες, ούτε οι ρυθμίσεις αυτές ταιριάζουν καλά με την κινεζική πολιτική κουλτούρα. Ούτε η Ρωσία προτίθεται να σχηματίσει ένα τέτοιο μπλοκ. Κίνα και Ρωσία θα πρέπει να τηρήσουν την αρχή της εταιρικής σχέσης αντί να οικοδομήσουν μια συμμαχία. Όσο για την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα πρέπει να συνεχίσουν να επιδιώκουν ένα νέο μοντέλο σχέσεων μεγάλων χωρών και να επιτρέψουν στον διάλογο, την συνεργασία και την διαχείριση των διαφορών να επικρατήσουν.

ΤΡΕΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΥΠΟΘΕΣΗ

Οι σχέσεις μεταξύ της Κίνας, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών μοιάζουν σήμερα με ένα σκαληνό τρίγωνο, στο οποίο η μέγιστη απόσταση μεταξύ των τριών σημείων βρίσκεται μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον. Μέσα σε αυτό το τρίγωνο, οι κινεζο-ρωσικές σχέσεις είναι οι πιο θετικές και σταθερές. Η αμερικανο-κινεζική σχέση έχει συχνά σκαμπανεβάσματα, και οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις έχουν γίνει πολύ τεταμένες, ειδικά επειδή η Ρωσία έχει τώρα να αντιμετωπίσει σημαντικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ, τόσο το Πεκίνο όσο και η Μόσχα αντιτίθενται στην χρήση βίας από την Ουάσιγκτον εναντίον -και επιβολής κυρώσεων κατά- άλλων χωρών και στα διπλά μέτρα και σταθμά που οι Ηνωμένες Πολιτείες εφαρμόζουν στην εξωτερική πολιτική τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν τους στενότερους δεσμούς μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας ως απόδειξη μιας πρώιμης συμμαχίας που προτίθεται να διακόψει ή να αμφισβητήσει την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ παγκόσμια τάξη. Αλλά από την προοπτική της Κίνας, η τριμερής σχέση δεν θα πρέπει να θεωρείται ένα παιχνίδι στο οποίο δύο παίκτες συμμαχούν εναντίον ενός τρίτου. Η υγιής ανάπτυξη στις κινεζο-ρωσικές σχέσεις δεν προορίζεται να βλάψει τις Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε θα πρέπει η Ουάσιγκτον να επιδιώξει να τις επηρεάσει. Ομοίως, η συνεργασία της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επηρεαστεί από την Ρωσία, ούτε από τις εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον. Η Κίνα δεν θα πρέπει ούτε να σχηματίσει μια συμμαχία που να βασίζεται στην πολιτική των συνασπισμών, ούτε να επιτρέψει στον εαυτό της να στρατολογηθεί ως σύμμαχος από άλλες χώρες.