Πώς να αποφύγετε έναν πόλεμο που μπορεί να αποφευχθεί | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς να αποφύγετε έναν πόλεμο που μπορεί να αποφευχθεί

Δέκα ερωτήματα σχετικά με τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ για την Κίνα

Το τρίτο, και στενά συνδεόμενο με αυτά τα δύο πρώτα ερωτήματα, είναι εάν κάποια κοινή στρατηγική αφήγηση μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι πλέον δυνατόν ή όχι να θέσει τις εννοιολογικές παραμέτρους για τη μελλοντική διμερή σχέση. Εν τη απουσία νέων κανόνων που οριοθετούν τις παραμέτρους της σχέσης, και χωρίς ένα κοινό εννοιολογικό πλαίσιο για το τι είναι τελικά η σχέση, πώς μπορούν αυτές οι δύο δυνάμεις να αποφύγουν, συνειδητά ή υποσυνείδητα, απλά να εισέλθουν σε ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο; Και μετά έναν θερμό [πόλεμο];

Τέταρτον, στον βαθμό που ορισμένοι στρατηγικοί σχεδιαστές των ΗΠΑ ενδέχεται να εξετάζουν το ενδεχόμενο περαιτέρω αναπροσανατολισμού της πολιτικής των ΗΠΑ από τον στρατηγικό ανταγωνισμό προς την αμιγή ανάσχεση και την συνολική οικονομική αποσύνδεση, το περίφημο «Long Telegram» του George Kennan του 1946 και το άρθρο του «X» σχετικά με τις «Πηγές της σοβιετικής συμπεριφοράς» [3], που δημοσιεύθηκε στο Foreign Affairs το επόμενο έτος, αξίζει μια προσεκτική αναδρομή. Ο Kennan υποστήριξε ότι, αν ανασχεθεί σωστά η Σοβιετική Ένωση, θα μπορούσε πιθανώς να καταρρεύσει κάτω από το βάρος των εσωτερικών πιέσεών της. Θα ήταν όμως μια ηρωική υπόθεση ότι, σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο, το κινεζικό σύστημα θα καταρρεύσει υπό το βάρος των δικών του εσωτερικών αντιφάσεων, εάν εφαρμοστεί παρόμοια πολιτική. Θα μπορούσε. Αλλά το μέγεθος της εγχώριας οικονομίας της Κίνας, η έκταση της συνεχιζόμενης οικονομικής της εμπλοκής με τον υπόλοιπο κόσμο εκτός των ΗΠΑ, μαζί με τις νέες τεχνολογίες πολιτικού ελέγχου που είναι τώρα διαθέσιμες σε ένα αυταρχικό κράτος, πρέπει να κάνουν εκείνους που πιστεύουν ότι η Κίνα θα εξελιχθεί ακριβώς όπως η Σοβιετική Ένωση, να σταματήσουν και να το ξανασκεφθούν.

Πέμπτον, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες πεπεισμένες ότι ο κινεζικός αυταρχικός καπιταλισμός αποτελεί στην πραγματικότητα μια ισχυρή ιδεολογική πρόκληση για τον δημοκρατικό καπιταλισμό, όπως έκανε κάποτε ο σοβιετικός κομμουνισμός; Η Σοβιετική Ένωση δημιούργησε καθεστώτα πελάτες σε όλο τον κόσμο με παρόμοιο ιδεολογικό χαρακτήρα. Υπάρχουν στοιχεία ότι η Κίνα κάνει το ίδιο; Εάν υπάρχουν, ποια είναι η απόδειξη μέχρι σήμερα για την επιτυχία ή την αποτυχία της Κίνας; Ή μήπως η Κίνα κάνει κάτι ποιοτικά διαφορετικό -ουσιαστικά ούσα αγνωστικιστική σχετικά με τα εγχώρια πολιτικά συστήματα άλλων κρατών, ενώ παράλληλα χτίζει το δικό της συνασπισμό των προθύμων σε όλο τον κόσμο με βάση το αυξανόμενο μέγεθος του παγκόσμιου οικονομικού αποτυπώματός της, για να στηριχθεί σε αυτόν όταν τα συμφέροντα της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής θα διακυβεύονται;

Έκτον, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατεθειμένες να κάνουν μια στρατηγική αντιπρόταση στον κόσμο απέναντι στην χρηματική και οικονομική δέσμευση που αντικατοπτρίζεται σε ένα σύνολο κινεζικών προγραμμάτων πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων -συμπεριλαμβανομένης της Πρωτοβουλίας Belt and Road, των δανείων με ευνοϊκούς όρους και των διμερών ροών βοήθειας; Ή θα συνεχίσει η Ουάσιγκτον να περικόπτει τον [δικό της] προϋπολογισμό βοήθειας και να μειώνει το μέγεθος της διεθνούς εκπροσώπησής της; Οι Ηνωμένες Πολιτείες κέρδισαν την Δυτική Ευρώπη από την Σοβιετική Ένωση λόγω του Σχεδίου Μάρσαλ. Δεν θα κερδίσουν τον στρατηγικό ανταγωνισμό τους με την Κίνα μόνο με βάση τα λεπτά αισθήματα στην Ευρασία, την Αφρική και την Λατινική Αμερική.

Έβδομον, πέρα από την χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους και την χορήγηση βοήθειας, υπάρχει το ευρύτερο ζήτημα του τρόπου με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ανταγωνιστούν στην πάροδο του χρόνου με το μέγεθος του όγκου του εμπορίου και των επενδύσεων της Κίνας τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη. Πώς θα επηρεάσει η ακύρωση της Trans-Pacific Partnership με την Ασία και η Transatlantic Trade and Investment Partnership, η αντίστοιχη με την Ευρώπη, την σχετική σημασία των Ηνωμένων Πολιτειών ως εμπορικό, επενδυτικό και τεχνολογικό εταίρο με αυτές τις περιοχές στο μέλλον; Το Πεκίνο είναι ήδη μεγαλύτερος οικονομικός εταίρος με την Ασία και την Αφρική παρά με την Ουάσινγκτον. Η Ευρώπη και η Λατινική Αμερική είναι πιθανό να ακολουθήσουν.

Όγδοον, για αυτούς και για άλλους λόγους, πόσο σίγουρες είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες ότι οι φίλοι και σύμμαχοί τους σε όλο τον κόσμο θα αγκαλιάσουν τη νέα ανταγωνιστική στρατηγική τους προς την Κίνα; Πολλοί σύμμαχοι των ΗΠΑ ίσως να αποφασίσουν να αντισταθμίσουν τα στοιχήματά τους, περιμένοντας μέχρι να καταστεί σαφέστερο εάν η μετατόπιση των ΗΠΑ είναι μόνιμη και αν θα επιτύχει.

Ένατον, ποια εννοιολογική υπόθεση μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες προς τον κόσμο για να υποστηρίξουν την νέα στρατηγική τους ως εναλλακτική λύση στην κινεζική περιφερειακή και παγκόσμια κυριαρχία; Ο Pence συνειδητά και εύγλωττα δικαιολόγησε την έκκλησή του στα όπλα με όρους συμφερόντων των ΗΠΑ. Αλλά δεν έκανε μια έκκληση προς την διεθνή κοινότητα βασισμένη σε κοινά συμφέροντα και κοινές αξίες, οι οποίες έχουν ιστορικά διαρθρωθεί μέσω της, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, βασισμένη σε κανόνες τάξη, η οποία κατασκευάστηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πού είναι η «λαμπερή πόλη πάνω στον λόφο»; Ή έχουμε απομείνει με μια επιλογή μεταξύ μιας ρεαλιστικής δύναμης και μιας άλλης;