Ευχές και κατάρες από την Κωνσταντινούπολη

Τρία νομοσχέδια που εισήχθησαν στο κοινοβούλιο της Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια προκαλούν επίσης αναστάτωση. Το πρώτο θα επέτρεπε στις θρησκευτικές κοινότητες να αλλάξουν την υπαγωγή τους με απλή πλειοψηφία των μελών τους, γεγονός που δημιούργησε φόβους ότι εθνικιστές εγκάθετοι θα ενταχθούν στις κοινότητες της UOC-MP απλώς για να την καταλάβουν. Το δεύτερο και το τρίτο θα απαιτούσαν από τα θρησκευτικά σώματα που εδρεύουν σε ένα «επιθετικό κράτος» (διάβαζε: Ρωσία) να σηματοδοτούν αυτή την υπαγωγή στο όνομά τους και θα επέτρεπε στο Κίεβο να ελέγχει μερικούς από τους εκκλησιαστικούς διορισμούς τους. Μέχρι στιγμής, αυτά τα νομοσχέδια έχουν παγώσει στο νομοθετικό σώμα, αλλά στο σημερινό κλίμα θρησκευτικής έντασης, μπορεί να προσελκύσουν ανανεωμένη προσοχή. Αν περάσουν, τα νομοσχέδια θα μπορούσαν να ανοίξουν νομικές οδούς για διακρίσεις έναντι των μελών της UOC-MP, προκαλώντας ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με το επίπεδο της κρατικής παρέμβασης στην ουκρανική θρησκευτική ζωή.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΧΑΣΕ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Οι λεπτομέρειες σχετικά με το πώς ακριβώς θα ενωθούν οι αντίπαλες εκκλησίες της Ουκρανίας παραμένουν προς επεξεργασία. Επίσης, δεν είναι σαφές ποιος θα είναι επικεφαλής της νέας οντότητας. Ο ηγέτης του Πατριαρχείου Κιέβου, Φιλάρετος, είναι μια διχαστική προσωπικότητα την οποία πολλοί δεν θα αποδεχθούν˙ σε ηλικία 89 ετών, θα ήταν σε κάθε περίπτωση κάτι περισσότερο από ένας διορισμός που απλώς κρατά την θέση. Ο μητροπολίτης Makariy (Μακάριος), επικεφαλής της Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Ορθοδόξου Εκκλησίας, είναι κάπως νεώτερος αλλά στερείται ευρείας δημοτικότητας. Όσο για τον μητροπολίτη Onufriy (Ονούφριο), τον ηγέτη της UOC-ΜΡ, η υποψηφιότητά του είναι πολιτικά απαγορευτική, ακόμη και αν ενδιαφερόταν για την θέση.

Η πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο θα εξελιχθούν οι εν λόγω ενδοεκκλησιαστικές διαμάχες είναι μια δύσκολη δουλειά. Αυτό που γίνεται ολοένα και πιο πιθανό είναι ότι ο Πούτιν θα μείνει στην μνήμη ως ο Ρώσος ηγέτης ο οποίος ακούσια πέτυχε αυτό που φοβόταν: Να χάσει την Ουκρανία για πάντα. Τουλάχιστον, φέρει μεγάλη ευθύνη για την θέση σε κίνηση των πολιτικών μετατοπίσεων στην Ουκρανία που οδήγησαν στην δήλωση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Αλλά μην κάνετε λάθος: Δεν υπάρχουν άγιοι σε αυτή την αντιγνωμία. Ακόμη και ο θρόνος της Κωνσταντινούπολης ασφαλώς είχε πολιτικά κίνητρα για να καθορίσει ότι ο έλεγχος της Μόσχας επί του Κιέβου, ένα status quo που η Κωνσταντινούπολη είχε αποδεχθεί για 332 χρόνια, ήταν στην πραγματικότητα απαράδεκτος για κανονιστικούς λόγους. Ο Ποροσένκο, εν τω μεταξύ, θα υπερασπιστεί το ζήτημα της αυτοκεφαλίας για να λαμπρύνει τα εθνικιστικά του διαπιστευτήρια και να εδραιώσει την εξουσία του κατά την πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του Μαρτίου του 2019. Το εάν αυτός, μαζί με τους θρησκευτικούς ομολόγους του, θα χρησιμοποιήσει τελικά αυτή την άνευ προηγουμένου ευκαιρία για να ενώσει μάλλον παρά να διαιρέσει τους Ουκρανούς, απομένει να φανεί.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2018-10-25/blessings-and...