Γιατί αποτυγχάνει πάντα το «Μαξίμου»;

Η οργάνωση του γραφείου του εκάστοτε Πρωθυπουργού απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες και συνιστά μια πολύ μεγάλη πρόκληση, καθώς οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα αποτυγχάνουν κυρίως λόγω της έλλειψης συντονισμού και της δυσλειτουργίας του συστήματος εξουσίας στο Μέγαρο Μαξίμου. Αποφάσεις που δεν λαμβάνονται, λαμβάνονται αργά ή με λανθασμένο τρόπο, επηρεάζουν σημαντικά το προσδόκιμο ζωής μιας κυβέρνησης, ενώ το κεντρικό σύστημα εξουσίας, ο Πρωθυπουργός, συνήθως καταποντίζεται από υπερπληθώρα πληροφοριών και υπερβολικό φόρτο εργασίας, χάνοντας την ουσία της διακυβέρνησης που είναι οι μεγάλες αποφάσεις και οι θεσμικές αλλαγές.

Η επιτυχία της μηχανής εξουσίας που ονομάζεται «Μαξίμου» και συντονίζει τα πολλαπλά κέντρα εξουσίας στην Ελλάδα εξαρτάται από την εύρυθμη λειτουργία της και τον συντονισμό των προσώπων που εργάζονται για αυτή. Σε κάθε άλλη περίπτωση είναι σχεδόν αδύνατο να παραχθεί πολιτικό νόημα και επιτυχής εποπτεία διοίκησης έργου με απτά αποτελέσματα. Έτσι, η άσκηση της εξουσίας μέρα με την ημέρα περιορίζεται σε διαχείριση κρίσεων, ανάγνωση των πρωτοσέλιδων των εφημερίδων και προσπάθεια απάντησής τους ή σε ένα ιδιότυπο outsourcing εξουσίας σε διάφορα συμφέροντα, προκειμένου να καλυφθεί η δυστοκία στον μηχανισμό λήψης αποφάσεων και να αποσιωπηθεί επικοινωνιακά. Είναι ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό ότι αρκετές κυβερνήσεις μεταπολιτευτικά έχουν ξεκινήσει με τις καλύτερες προθέσεις, όσον αφορά την διακυβέρνηση της χώρας, και έχουν καταλήξει, εν όψει της πραγματικής διοικητικής ανικανότητάς τους, σε σύντομο χρονικό διάστημα να τρέχουν πίσω από τα ίδια συμφέροντα που ξεκίνησαν να πολεμούν. Πέραν της προφανούς έλλειψης ενός μηχανισμού project management και καθημερινής παρακολούθησης του έργου των Υπουργών, είναι επίσης προφανές ότι υπάρχει διαχρονική έλλειψη μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων, διαχείρισης της επικοινωνίας και στρατηγικού σχεδιασμού.

Όλα τα παραπάνω, βέβαια, δεν είναι ούτε δεξιά, ούτε αριστερά, ούτε «πρακτορίστικα». Είναι αυτονόητα και εθνικά. Είναι απλοί κανόνες ασφαλείας και διοίκησης μιας κανονικής χώρας. Η χώρα μας πρέπει να ανακτήσει την εθνική της κυριαρχία και να μπορεί να εφαρμόζει όποια πολιτική θεωρούν οι δημοκρατικά εκλεγμένοι εκπρόσωποι των θεσμών ως ορθή, χωρίς να εκβιάζονται, και ακόμη περισσότερο χωρίς να βρίσκονται πάντα ένα βήμα πίσω από κάθε είδους συμφέροντα άλλων χωρών ή εγχώρια. Οι Πρωθυπουργοί στην Ελλάδα δεν κινδυνεύουν από δολοφονικές απόπειρες αλλά κυρίως από απόπειρες δολοφονίας της προσωπικότητάς τους και εκβιασμό, καθώς και από την εγγενή διοικητική ανικανότητα των προσώπων και των μηχανισμών εξουσίας που τους περιβάλλουν. Συνεπώς, ασφάλεια δεν είναι μόνο η διακοπή της κυκλοφορίας την ώρα που διέρχονται από έναν κεντρικό δρόμο, αλλά η διαφύλαξη του απορρήτου των επικοινωνιών τους και η διαφύλαξη της κρίσιμης πληροφορίας της πατρίδας μας.

Βέβαια, εν τέλει, όσο διοικητικά ικανά και εάν είναι τα πρόσωπα που τους περιβάλλουν, αυτό δεν μπορεί να οδηγήσει σε κάποιο «χιλιόχρονο βασίλειο», αλλά σε μεγαλύτερους, δηλαδή μακρύτερους χρονικά κύκλους διακυβέρνησης. Ακατάλληλες υποδομές, ακατάλληλη οργάνωση και ακατάλληλοι άνθρωποι μπορούν να οδηγήσουν σε κατάρρευση του κεντρικού συστήματος εξουσίας και σε ταχείες εναλλαγές εξουσίας από τις οποίες μόνο η χώρα, η οικονομία και οι πολίτες δεν επωφελούνται.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

*Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 59 (Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2019) του Foreign Affairs The Hellenic Edition.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition