Το διογκούμενο κράτος παρακολουθήσεων της Ινδίας

Ενώ οι ψηφιακές βάσεις δεδομένων του ενός ή του άλλου είδους υπάρχουν σε πολλές κοινωνίες, το ευρύτερο πλαίσιο της χρήσης του καθιστά το Aadhaar ιδιαίτερα επικίνδυνο. Χτίζει μια κεντρική και διεισδυτική βάση δεδομένων σε μια χώρα με αδύναμη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων και μια κουλτούρα κρατικής ατιμωρησίας όσον αφορά την επιτήρηση και την κατάχρηση των δικαιωμάτων. Η τρέχουσα «έρπουσα λειτουργία» του, όπου το Aadhaar γίνεται σαν κινητή γέφυρα, που μπορεί να τραβηχτεί για να αποκλείσει άτομα από την πρόσβαση σε βασικές ανάγκες που απαιτούνται για να λειτουργήσουν στην κοινωνία, αποδεικνύει τους κινδύνους αυτής της συγκεκριμένης βάσης δεδομένων.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΣ ΠΟΛΙΤΕΣ, ΟΜΙΧΛΩΔΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ελεγχθεί η υπέρβαση της ινδικής κρατικής επιτήρησης. Ο πρώτος είναι ο σχεδιασμός βάσεων δεδομένων ώστε να μην είναι δυνατή η συγχώνευση των βάσεων πληροφοριών. Ναι, μια τέτοια αλλαγή μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην συνεργασία μεταξύ διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών. Αυτό, όμως, είναι ακριβώς το νόημα: Ο περιορισμός των πληροφοριών που διαθέτει το κράτος ανά πάσα στιγμή σχετικά με τους πολίτες του είναι ένα σημαντικό μέρος της προστασίας της ελευθερίας και της ιδιωτικής ζωής. Αυτή η διασφάλιση πρέπει επίσης να κατοχυρωθεί δια νόμου: Η Ινδία χρειάζεται ισχυρή νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων, κατά τα πρότυπα ίσως ενός νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιβάλλει στα κράτη-μέλη αυστηρούς νομικούς κανόνες για την συλλογή, αποθήκευση και χρήση δεδομένων. Οι περιορισμοί αυτοί περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, τον «περιορισμό του σκοπού» (εάν τα δεδομένα συλλέγονται από το κράτος για συγκεκριμένο σκοπό, οι πληροφορίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τον σκοπό αυτό), την «ελαχιστοποίηση δεδομένων» (δεν μπορούν να συλλεχθούν περισσότερα δεδομένα από αυτά που είναι απολύτως απαραίτητα για να εκπληρωθεί ένας νόμιμος κρατικός στόχος), και την αναλογικότητα (η κυβερνητική δράση που στοχεύει ένα άτομο πρέπει να είναι ανάλογη με τις ενέργειες του συγκεκριμένου ατόμου).

Προς το παρόν, μια επιτροπή του ινδικού κοινοβουλίου εξετάζει ένα νομοσχέδιο για την προστασία δεδομένων [19] που εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο. Το νομοσχέδιο, ωστόσο, υπολείπεται πολύ [20] των διεθνών προτύπων, των παγκόσμιων βέλτιστων πρακτικών και των ινδικών συνταγματικών αρχών. Παραδείγματος χάριν, παρέχει σαρωτικές εξουσίες στο κράτος: Η κυβέρνηση μπορεί να απαλλάξει «οποιαδήποτε» κυβερνητική υπηρεσία από τις διατάξεις του νομοσχεδίου εάν είναι «απαραίτητο ή σκόπιμο» να το πράξει «προς όφελος της κυριαρχίας και της ακεραιότητας της Ινδίας, του κράτους, των φιλικών σχέσεων με τα ξένα κράτη και της δημόσιας τάξης». Απαλλάσσεται από το πρότυπο της αναλογικότητας υπέρ της πολύ ευρύτερης και πιο ασαφούς «σκοπιμότητας», επιτρέποντας έτσι στους επικριτές να προειδοποιούν [21] ότι η κυβέρνηση έχει σχεδόν «carte blanche» («λευκή επιταγή») στις πρακτικές της για επιτήρηση. Πράγματι, το παρόν νομοσχέδιο είναι μια αναθεωρημένη έκδοση της νομοθεσίας που στάλθηκε στο υπουργικό συμβούλιο στα μέσα του 2019˙ ο επικεφαλής της επιτροπής που σχεδίασε το προηγούμενο νομοσχέδιο –ο συνταξιοδοτηθείς δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου B. N. Srikrishna- παρατήρησε ο ίδιος [22] ότι με τη νέα του μορφή θα μπορούσε να μετατρέψει την Ινδία σε «Οργουελιανό κράτος». Εν τω μεταξύ, ένα σύνολο μελετητών και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών συνέταξαν [23] ένα εναλλακτικό νομοσχέδιο το οποίο υποστηρίζουν ότι είναι περισσότερο σύμφωνο τόσο με το ινδικό συνταγματικό πλαίσιο όσο και με τις βέλτιστες παγκόσμιες πρακτικές (προς όφελος της πλήρους αποκάλυψης, βοήθησα στην σύνταξη αυτού του εναλλακτικού «νομοσχεδίου της κοινωνίας των πολιτών»).

Σε μια λειτουργούσα δημοκρατία, οι ανησυχίες σχετικά με μεγάλης κλίμακας παραβιάσεις των πολιτικών δικαιωμάτων που προκαλούνται από δραστηριότητες επιτήρησης πρέπει να παραπέμπονται ενώπιον των δικαστηρίων. Ωστόσο, οι πρόσφατες επιδόσεις του δικαστικού κλάδου της Ινδίας σε τέτοια θέματα δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη. Για παράδειγμα, το ανώτατο δικαστήριο του Madras, επέβαλε κυρώσεις για την χρήση drones στην παρακολούθηση διαδηλωτών τον Δεκέμβριο. Η συνταγματική αμφισβήτηση του Aadhaar βάλτωνε για έξι χρόνια και εισήχθη στο Ανώτατο Δικαστήριο μόνο το 2018, όταν το πρόγραμμα είχε γίνει τετελεσμένο.

Ίσως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αμφισβητηθεί -και να υποχωρήσει- ο μηχανισμός παρακολουθήσεων της Ινδίας είναι μέσω της δημόσιας πίεσης˙ μόνο όταν τα ζητήματα της ιδιωτικής ζωής γίνονται πολιτικά και τμήμα των κυρίων κοινωνικών κινημάτων το κράτος καθίσταται πιο διαφανές για τους πολίτες του. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο κίνημα έπεισε με επιτυχία το κοινοβούλιο το 2005 να θεσπίσει νομοθεσία που εγγυάται το δικαίωμα στην πληροφόρηση (ο νόμος RTI απαιτεί από τις κυβερνητικές υπηρεσίες να παρέχουν πληροφορίες σε όλους τους πολίτες με ελάχιστο κόστος). Μέχρι τότε, οι Ινδοί θα συνεχίσουν να παραμένουν ευάλωτοι σε ένα ταχέως αναπτυσσόμενο κράτος επιτήρησης.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/india/2020-02-19/indias-growing-...