Το προπατορικό αμάρτημα της Αμερικής

Παρ’ όλη την κριτική που του έχει επιβληθεί για τον ανεπαρκή ριζοσπαστισμό της φυλετικής του πολιτικής, ο Abraham Lincoln κατάλαβε ότι το κεντρικό ζήτημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον εμφύλιο πόλεμο ήταν το αν οι μαύροι θα μπορούσαν να ενσωματωθούν πλήρως στην αμερικανική κοινωνία. Προσπαθώντας να προχωρήσει μετά την σφαγή, επέστρεψε στις αρχικές αξίες. Στην ομιλία του στο Gettysburg, χρησιμοποίησε τις λέξεις της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας ως επιχείρημα για την χειραφέτηση των μαύρων και την ένταξή τους στη «νέα γέννηση της ελευθερίας» της χώρας. Το τι εννοούσε ο Λίνκολν με τα λόγια εκείνα, το πόσο μακριά ήταν διατεθειμένος να πάει τα πράγματα, θα παραμείνει άγνωστο. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η Ανασυγκρότηση (Reconstruction), η σύντομη περίοδος ελπίδας μεταξύ των τεσσάρων εκατομμυρίων απελευθερωμένων Αφροαμερικανών, όταν στους μαύρους ανθρώπους δόθηκε το δικαίωμα ψήφου, όταν οι απελευθερωμένοι παντρεύονταν, επεδίωκαν εκπαίδευση, και εξελέγησαν αξιωματούχοι στο Νότο, θεωρήθηκε ως εφιάλτης από πολλούς λευκούς νότιους. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν δικούς τους σκλάβους. Αλλά η δουλεία ήταν μόνο μέρος της ευρύτερης εικόνας. Συνέχισαν να βασίζονται στην φυλετική ιεράρχηση που είχαν αποκτήσει από τις αρχές του 1600, όταν οι πρώτοι Αφρικανοί έφτασαν στις βρετανικές αποικίες της Βόρειας Αμερικής. Αντί να φέρνουν ελεύθερους μαύρους στην κοινωνία, με την ελπίδα να ωθήσουν ολόκληρη την περιοχή προς τα εμπρός, επέλεξαν να κινηθούν προς τα πίσω, σε μια κατάσταση όσο το δυνατόν πιο κοντά στην δουλεία. Οι βόρειοι λευκοί, κουρασμένοι από το «πρόβλημα των Νέγρων», εγκατέλειψαν την Ανασυγκρότηση και άφησαν τους μαύρους ανθρώπους στο έλεος εκείνων που πριν τον πόλεμο τους έβλεπαν ως ιδιοκτησία και μετά από αυτόν ως χαμένα υπάρχοντα.

Ο ιστορικός David Blight περιέγραψε πώς η μετα-εμφυλιακή επιθυμία για συμφιλίωση μεταξύ λευκών του βορρά και λευκών του νότου άφησε πίσω τους Αφροαμερικανούς, με τρόπους που συνεχίζουν να διαμορφώνουν την αμερικανική κοινωνία. Ο Νότος δεν είχε το μονοπώλιο των πιστών στο δόγμα της λευκής υπεροχής. Παρά όλα όσα είχαν συμβεί, η φυλετική ιεράρχηση απέκτησε υπεροχή επί του φιλόδοξου σχεδίου να φέρει τους μαύρους Αμερικανούς πλήρη δικαιώματα του πολίτη όπως εκφράστηκαν στις τροπολογίες 13, 14 και 15 του Συντάγματος. Σε μια αντιστροφή του γνωμικού ότι η ιστορία γράφεται από τους νικητές, η χαμένη πλευρά του εμφυλίου πολέμου διηγήθηκε την ιστορία της δουλοκτητικής κοινωνίας τους με τρόπους ευνοϊκούς για αυτούς, μέσω βιβλίων, ταινιών και άλλης δημοφιλούς ψυχαγωγίας. Η αμερικανική κουλτούρα αποδέχτηκε την ιστορία που είπαν οι απολογητές της Συνομοσπονδίας για τους νότιους λευκούς και τους νότιους μαύρους.

Αυτό δεν ξεκίνησε να αλλάζει παρά μέχρι το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Χρειάστηκε η ανάπτυξη της σύγχρονης μάθησης για την δουλεία και την Ανασυγκρότηση και ένα κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων που αποτελείται από μαύρους, λευκούς και άλλες ομάδες από ολόκληρη την χώρα για να αρχίσει να αλλάζει τα πράγματα στο ζήτημα του ρόλου της λευκής υπεροχής στην αμερικανική κοινωνία.

Έκτοτε, οι μαύροι Αμερικανοί έχουν σημειώσει πολλές κοινωνικές και οικονομικές προόδους, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά. Ο de jure διαχωρισμός είναι νεκρός, αλλά ο de facto διαχωρισμός εφαρμόζεται σταθερά σε μεγάλο μέρος της χώρας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέλεξαν δύο φορές έναν μαύρο πρόεδρο και είχαν μια μαύρη πρώτη οικογένεια, αλλά οι επόμενες προεδρικές εκλογές εξέφρασαν, εν μέρει, μια αντίδραση. Οι Αφροαμερικανοί είναι παρόντες σε όλους τους τομείς της ζωής, πάνω και κάτω στην οικονομική κλίμακα. Αλλά συνολικά, ο μαύρος πλούτος είναι ένα απλό κλάσμα του λευκού πλούτου. Η αστυνομική βαρβαρότητα και οι ρατσιστικές τακτικές επιβολής του νόμου έχουν δείξει ότι η Τέταρτη Τροποποίηση δεν εφαρμόζεται με την ίδια ισχύ στους μαύρους Αμερικανούς. Και η δολοφονία ένοπλων μαύρων από την αστυνομία σε πολιτείες όπου επιτρέπεται η εμφανής οπλοφορία έχει θέσει υπό αμφισβήτηση τα δικαιώματα των μαύρων βάσει της Δεύτερης Τροποποίησης. Για να γίνουν κατανοητά αυτά τα προβλήματα, αρκεί να δει κανείς όχι μόνο την ίδια την δουλεία αλλά και την πιο διαρκή κληρονομιά της: την διατήρηση της λευκής υπεροχής. Οι Αμερικανοί πρέπει να κάνουν μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν και τα δύο εάν θέλουν να κάνουν την χώρα τους να ανταποκριθεί στο ιδρυτικό της δόγμα.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2017-12-12/america...

Σύνδεσμοι: