Η ρουλέτα του Πούτιν

Από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης τουλάχιστον, οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν σκοτεινό χιούμορ για να αντιμετωπίσουν την δικτατορία. Ίσως δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το ότι η μερική επιστράτευση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, ήδη αποκαλείται στην καθομιλουμένη mogilizatsia, ένα λογοπαίγνιο με την mobilizatsia, την ρωσική λέξη για την «επιστράτευση» και την mogila, την λέξη για τον «τάφο». Επιπλέον, στην πράξη, αυτή η «μεταφορά στο νεκροταφείο» αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά μερική. Παρά τις διαβεβαιώσεις του Πούτιν και του υπουργού Άμυνας του ότι η στρατολόγηση θα περιοριστεί σε 300.000 άτομα, κυρίως εφέδρους στρατιωτικούς που είχαν ήδη υπηρετήσει στον στρατό και σε ζώνες συγκρούσεων, οι Ρώσοι έχουν ήδη γίνει μάρτυρες της υποχρεωτικής στρατολόγησης ανδρών όλων των ηλικιών σε όλη τη χώρα. Η επιστράτευση έχει αποδειχθεί ότι είναι σχεδόν γενική.

Ένα κονβόι ρωσικών στρατευμάτων κινείται στην περιοχή της Ζαπορίζια, στην Ουκρανία, τον Ιούλιο του 2022. Alexander Ermochenko / Reuters
------------------------------------------

Ακόμη και οι πιο αφοσιωμένοι υποστηρικτές του Πούτιν [1] και του καθεστώτος μπορούν να δουν ότι το Κρεμλίνο στοχεύει σε έναν πολύ υψηλότερο αριθμό: πιθανώς περισσότερους από ένα εκατομμύριο άνδρες, αν και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, το έχει αρνηθεί. Ένας τέτοιος αριθμός θα διπλασίαζε ουσιαστικά το μέγεθος του υφιστάμενου στρατού, που σημαίνει ότι συνολικά δύο εκατομμύρια άνθρωποι θα ήταν ένστολοι. (Μολονότι οι στολές, όπως και τα φάρμακα, έχει γίνει δύσκολο να αποκτηθούν: όσοι επιστρατεύονται υποχρεώνονται να αγοράσουν τις δικές τους στολές και να εφοδιαστούν με κουτί πρώτων βοηθειών.) Πολλά εξαρτώνται, φυσικά, από τον διοικητικό ζήλο των αρχών που διευθύνουν τα περιφερειακά στρατολογικά γραφεία, τα οποία, σε πολλές περιοχές, στοχεύουν όλους τους άρρενες πολίτες ανεξαρτήτως ηλικίας ή στρατιωτικού βαθμού ή εμπειρίας.

Οι Ρώσοι ίσως είναι ως επί το πλείστον αβοήθητοι για να αποφύγουν αυτή την τεράστια συγκέντρωση, ιδιαίτερα τώρα που η Ευρώπη έχει κλείσει [2] τις πόρτες της σε αυτούς και υπάρχουν ελάχιστες επιλογές πέρα από το να προσπαθήσουν να τραπούν σε φυγή σε χώρες όπου δεν υπάρχουν περιορισμοί βίζας για τους Ρώσους. Αλλά αυτή είναι και μια κακή κατάσταση για τον Πούτιν, ο οποίος έχει διακυβεύσει τα πάντα σε αυτόν τον πόλεμο. Δεν μπορεί να νικήσει, αλλά δεν έχει την πολυτέλεια ούτε να χάσει, επομένως βασίζεται στην τροφή για τα κανόνια. Ο Πούτιν φαίνεται να έχει ξεχάσει ότι η πραγματική πηγή κινδύνου για το καθεστώς του ίσως να μην είναι η πολιτική αντιπολίτευση, η οποία είναι ως επί το πλείστον φυλακισμένη ή αλλιώς φιμωμένη, ή οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, οι οργανώσεις της οποίας έχουν κλείσει συστηματικά και οι φωνές τους έχουν κατασταλεί, αλλά μάλλον οι καθημερινοί Ρώσοι που έχουν παράσχει επί μακρόν τα θεμέλια της διακυβέρνησής του. Εφόσον τους παρεχόταν οικονομική σταθερότητα και δεν εμπλέκονταν πολύ στενά στην «ειδική επιχείρηση» της κυβέρνησης, θα μπορούσε να βασίζεται κάποιος σε αυτούς ότι θα την εγκρίνουν ή τουλάχιστον ότι δεν θα κάνουν τίποτα για να αντιταχθούν σε αυτήν. Αλλά τώρα αυτό έχει αλλάξει και ήδη υπάρχουν ενδείξεις ότι η βασική υποστήριξη του Πούτιν εξασθενεί. Μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από το ανεξάρτητο Levada Center στα τέλη Σεπτεμβρίου, μετά την επιστράτευση, δείχνει ότι η αποδοχή του Πούτιν έχει μειωθεί έξι μονάδες, από 83% στο 77%, και το επίπεδο εμπιστοσύνης σε αυτόν έχει μειωθεί τέσσερις μονάδες, από 44% σε 40%. Αυτές μπορεί να φαίνονται μικρές μετατοπίσεις, αλλά τα νούμερα του ήταν σχεδόν αμετακίνητα από τον Απρίλιο. Αυτή η σταθερότητα αρχίζει τώρα να διαβρώνεται.

Η επιστράτευση [3] είναι ένδειξη απόγνωσης από την πλευρά του Πούτιν. Τόσο ταπεινωτική είναι η προοπτική μιας ήττας που είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τον πόλεμο με οποιοδήποτε κόστος, διότι δεν έχει επιτύχει τους αόριστους στόχους που έθεσε στον εαυτό του τον Φεβρουάριο. Και καθώς ο Πούτιν έχει μετατρέψει εδώ και καιρό το καθεστώς του σε σουλτανάτο, τίποτα και κανείς δεν μπορεί να τον σταματήσει: ούτε οι σύμβουλοί του ούτε οι ηγέτες των κρατών που θεωρεί συμμάχους του, όπως ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος αποστασιοποιήθηκε δημοσίως από τον πόλεμο της Ρωσίας κατά την διάρκεια συνάντησης με τον Πούτιν, λέγοντας ότι η παρούσα στιγμή «δεν είναι η ώρα για πόλεμο», και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ένας καιροσκόπος εταίρος του Πούτιν ο οποίος έχει αναλάβει τον ρόλο του ειρηνοποιού και φαίνεται να προσπαθεί να απευθυνθεί σε ό,τι απομένει από τον λογικό νου του Πούτιν. Ο πρόεδρος του Καζακστάν Kassym-Jomart Tokayev είναι τόσο ανήσυχος που έχει αποστασιοποιηθεί προσεκτικά από το Κρεμλίνο και έχει επιδιώξει στενότερους δεσμούς με την Ευρώπη. Οι ηγέτες των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης αντιμετωπίζουν τώρα τον Πούτιν ως μια επικίνδυνη προσωπικότητα ο οποίος φαντάζεται τον εαυτό του ως τον κύριο μιας ανύπαρκτης αυτοκρατορίας. Μαζί με εκείνους τους Ρώσους που προσέχουν και μπορούν να κατανοήσουν τι συμβαίνει, [οι ηγέτες] μπορούν να δουν ότι ένας άνθρωπος έχει οδηγήσει την Ρωσία στο χείλος μιας δημογραφικής καταστροφής και τον κόσμο στο χείλος [4] ενός πυρηνικού πολέμου.

ΟΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΟΠΛΟ