Περίπλοκες Συμμαχίες στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο

Το πρώτο στοιχείο έχει να κάνει με την στοχοποίηση του ειδικού καθεστώτος τού Σίτυ τού Λονδίνου από τον Λευκό Οίκο και τις Βρυξέλλες, σε μια συντονισμένη προσπάθεια των δύο αυτών κέντρων να ελέγξουν την παγκόσμια διακίνηση του χρήματος, τις offshore εταιρείες και να καταργήσουν στην πράξη τούς φορολογικούς παραδείσους. Ωστόσο, χάρη στο ειδικό καθεστώς τού Σίτυ, η Βρετανία σήμερα καταφέρνει και στέκεται ακόμη όρθια σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Άλλωστε, το ειδικό καθεστώς τού Σίτυ δεν προέκυψε ως τυχοδιωκτική πολιτική απόφαση κάποια στιγμή στην λαμπρή πορεία τής χώρας στον καπιταλισμό, αλλά ως προϊόν μιας μακραίωνης παράδοσης στην προστασία τής ιδιωτικής περιουσίας από την κρατική αυθαιρεσία και τις πολιτικές αποφάσεις. Άρα, η όποια παρέμβαση στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Σίτυ αποτελεί casus belli για το Ηνωμένο Βασίλειο, και σε αυτή την προσπάθεια ανατροπής έχει πρωτοστατήσει ο Λευκός Οίκος παρακινώντας και το σύστημα των Βρυξελλών να ασκεί πιέσεις στον Βρετανό πρωθυπουργό.

Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με το γεγονός ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και της Βρετανίας δεν εδράζεται πλέον σε κοινά μεταξύ τους συμφέροντα. Για να μπορέσει να επιβιώσει του ανταγωνισμού και της πίεσης που δέχεται η Βρετανία, σταδιακά αυτονομείται από τις ΗΠΑ, και αναβιώνει τις παλιές και δοκιμασμένες συνταγές τής Αγγλικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών που την έκαναν Αυτοκρατορία στο παρελθόν. Εκδίδει ομόλογα στο κινεζικό νόμισμα, ανακάμπτει διεθνοπολιτικά και ενισχύει την παρουσία της στην Ινδία και ευρύτερα στον Ινδικό Ωκεανό. Δείχνει εμφανώς πλέον ότι ενοχλείται από τις αποφάσεις των Βρυξελλών, προτάσσει το εθνικό έναντι του υπερεθνικού συμφέροντος και δεν διστάζει να θέσει υπό κρίση την συμμετοχή της σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που κατευθύνεται από το Βερολίνο και που ανέχονται οι ΗΠΑ φτάνει να εξασφαλίζει την σταθερότητα στην Γηραιά Ήπειρο. Γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί ευθέως με τις ΗΠΑ. Αποφεύγει τις ανοικτές συγκρούσεις, λειτουργεί υπονομευτικά όσο οι καλοί της δεσμοί με το αμερικανικό State Department τής επιτρέπουν, περιμένει και είναι έτοιμη να δημιουργήσει τα δικά της τετελεσμένα σε δευτερεύοντα θέατρα όπως είναι αυτό τής Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Γι’ αυτό απαιτείται μεγάλη προσοχή ως προς τον χειρισμό των βρετανικών συμφερόντων στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο και την παρουσία τους στην Κύπρο.

-Ο Τουρκικός αναθεωρητισμός έχει ισχύ και δυναμική.

Η στρατηγική όλων των μεγάλων δυνάμεων που έχουν έμμεσα και άμεσα συμφέροντα στην περιοχή τής Ν.Α. Μεσογείου, δηλαδή η στρατηγική των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Βρετανίας, ακόμη και αυτή της Κίνας, εδράζεται στην αρχή τής ισόρροπης δυσαρέσκειας. Όπως δεν θέλουν μια ισχυρή Ελλάδα στην περιοχή, έτσι δεν θέλουν και μια ισχυρή Τουρκία. Εκεί που ο Ερντογάν έκανε την διαφορά – άσχετα από τις συνεχείς αστοχίες τού πρώην ΥΠΕΞ και νύν πρωθυπουργού του, Νταβούτογλου – είναι ότι κατέστησε την Τουρκία υπολογίσιμη δύναμη στις διεθνείς σχέσεις. Κανείς δεν μπορεί να αγνοεί την Τουρκία, είτε αυτό αρέσει είτε δεν αρέσει. Με ένα πληθυσμό κοντά στα 80 εκατομμύρια, η Τουρκία έχει εσωτερική αγορά για να στηρίξει την παραγωγική της βάση. Και έχει μια βιομηχανία ανταγωνιστική διεθνώς. Η Τουρκία μπορεί να κτυπηθεί, αλλά δεν μπορεί να καταστραφεί πλέον – και αυτό είναι η μεγάλη επιτυχία τού Ερντογάν. Ο Ερντογάν, όμως, είναι και επικίνδυνα φιλόδοξος. Μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία τής χώρας, και τις αδιαμφισβήτητες επιτυχίες του σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, του έχει καλλιεργηθεί η αίσθηση ότι δεν είναι εξαρτώμενος από κανέναν παρά από τον τουρκικό λαό, όπου σε συνδυασμό με την νεο-Οθωμανική του ροπή τον έχουν στοχοποιήσει – τουλάχιστον έχει στοχοποιηθεί από την Μόσχα και κυρίως από την Ουάσιγκτον. Η συμπεριφορά του στο ζήτημα της Συρίας όπου επιχείρησε δολίως να εμπλέξει και τις ΗΠΑ, καθώς και η στάση του απέναντι στο λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος, έχει εκνευρίσει πολλούς που του ασκούν πλέον σε διεθνές επίπεδο μεγάλες πιέσεις. Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, ο Ερντογάν θα αναζητήσει τρόπο να ξεφύγει όπως το συνηθίζει, δηλαδή επιτιθέμενος εκεί που νομίζει ότι μπορεί να κερδίσει.

Η Κύπρος και τα ενεργειακά αποθέματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αποτελούν πεδίο λαμπρό για την δημιουργία, από την πλευρά τής Τουρκίας, επεισοδίου που θα μπορούσε δυνητικά να δημιουργήσει τετελεσμένα που θα χρησιμοποιούσε για να έχει κάτι να ανταλλάξει σε ένα μελλοντικό τραπέζι διαπραγματεύσεων σχετικά με το καθεστώς τής περιοχής. Οπότε, το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι πόσο πολιτικά, διπλωματικά ή αμυντικά έτοιμες είναι, Λευκωσία και Αθήνα, να αντιδράσουν σε μια αιφνιδιαστική κλιμάκωση της Τουρκίας στην περιοχή. Ποια είναι η ελληνική και κυπριακή πρόταση απέναντι στα συμφέροντα των εμπλεκόμενων μεγάλων δυνάμεων ώστε να αγνοήσουν την Τουρκία.

-Ο παράγοντας της πολιτικής αστάθειας.

Αθήνα και Λευκωσία συνομιλούν με Κάιρο και Τελ Αβίβ για να συντονίσουν τις μεταξύ τους ενέργειες για τον έλεγχο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Στην Αθήνα υπάρχει ακόμη η εκκρεμότητα για την εκλογή Πρόεδρου τής Δημοκρατίας που μπορεί να μας οδηγήσει και σε εθνικές εκλογές. Μπορούν ξαφνικές, ωστόσο Συνταγματικά προβλεπόμενες, εθνικές εκλογές να δημιουργήσουν πολιτική αστάθεια; Ας υποθέσουμε, ωστόσο, ότι η πολιτική βούληση στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής τής χώρας δεν θα μεταβληθεί, όποια παράταξη και αν αναδειχθεί νικήτρια των ενδεχόμενων εκλογών.