Μην κλαις για την Ελλάδα, Αργεντινή

Η Αργεντινή επανεκκίνησε την οικονομία της μετά το 2001 με τρεις απλές κινήσεις. Κατ’ αρχάς, μετά την αποτυχία να εξασφαλίσει μια συμφωνία αναχρηματοδότησης από το ΔΝΤ και ιδιώτες δανειστές, η Αργεντινή αθέτησε όλες τις υποχρεώσεις της, καθώς επίσης και προς το ΔΝΤ. Αυτό έκανε την Αργεντινή το 2002 να αθετήσει δημόσιο χρέος 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το μεγαλύτερο από οποιοδήποτε έθνος μέχρι της Ελλάδας που ήταν χρεοκοπία 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2012. (Η ελληνική χρεοκοπία αντιστράφηκε σύντομα με ένα σχέδιο διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ). Το δεύτερο βήμα της Αργεντινής ήταν να αποσυνδέσει την αξία του πέσο από το δολάριο -η «απο-δολαριοποίηση» της οικονομίας της Αργεντινής- η οποία είχε ως συνέπεια την αναγκαστική μετατροπή όλων των χρεών και αποταμιεύσεων (συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών αποταμιεύσεων) σε πέσος. Στα χρόνια που οδήγησαν στην κρίση, η Αργεντινή είχε το νόμισμά της συνδεδεμένο με το δολάριο ως έσχατη λύση για να θεραπεύσει το αιώνιο πρόβλημα του πληθωρισμού. Το τρίτο και τελευταίο βήμα ήταν η υποτίμηση του πέσο με το βλέμμα προς την επαν-αναζωογόνηση της οικονομίας με την ενίσχυση των εξαγωγών.

Μια γυναίκα δείχνει αμερικανικά εκατοδόλαρα και χαρτονομίσματα των 100 πέσο της Αργεντινής, στις 4 Ιανουαρίου 2002. Η κυβέρνηση παρουσίασε ένα οικονομικό σχέδιο που τερμάτισε την επί δεκαετία σύνδεση του πέσο με το δολάριο. ENRIQUE MARCARIAN / REUTERS
--------------------------------

Η χρεοκοπία βοήθησε την Αργεντινή να αντιμετωπίσει προβλήματα αναχρηματοδότησης˙ παρείχε γρήγορη και σημαντική ανακούφιση στην κρίση ρευστότητας της χώρας. Επίσης, επέτρεψε στην Αργεντινή να αναδιαρθρώσει το χρέος της με τους δικούς της όρους –επιλέγοντας ποιούς πιστωτές θα ξεπληρώσει, πότε θα τους ξεπληρώσει, και πόσο. Η απόφαση για χρεοκοπία, ωστόσο, δεν ήταν πανάκεια. Σύμφωνα με το περιοδικό The Economist, η Αργεντινή κατάφερε να επιστρέψει 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια στο ΔΝΤ το 2006, και να συνάψει συμφωνίες με το 93% των πιστωτών της το 2012, με την έκδοση νέων τίτλων με μια απώλεια 65%. Αλλά η χώρα παραμένει βυθισμένη σε νομικές αγωγές αποζημίωσης στο εξωτερικό, σχετικές με διαφωνίες από εκείνους που αρνήθηκαν να αποδεχθούν τους όρους της Αργεντινής και έψαξαν την τύχη τους στα δικαστήρια, ως επί το πλείστον της Νέας Υόρκης. Αρκετές αποφάσεις τάχθηκαν υπέρ των αντιδρώντων, συμπεριλαμβανομένου του Αμερικανού ομοσπονδιακού δικαστής Thomas Griesa, ο οποίος χαρακτήρισε «ανήθικη»την απόφαση της Αργεντινής να αφήσει τους πιστωτές της στη μοίρα τους. Η κυβέρνηση της Αργεντινής έχει αγνοήσει τις αποφάσεις και τις υποσχέσεις μη ενδίδοντας στις απαιτήσεις αυτών που αποκαλεί «ληστρικά αμοιβαία κεφάλαια». Ως αυτήν την ημέρα, η χώρα εξακολουθεί να είναι (ως είναι κατανοητό) αποκλεισμένη από τις ιδιωτικές πιστωτικές αγορές -βρίσκεται στο διεθνές ισοδύναμο της δυσμένειας.

Η απο-δολαριοποίηση επέτρεψε στην Αργεντινή να επιστρέψει σε κάποιο είδος οικονομικής ομαλότητας σχετικά γρήγορα˙ για παράδειγμα, η κυβέρνηση άνοιξε εκ νέου τις τράπεζες και άρχισε την καταβολή συντάξεων και μισθών. Η κίνηση αυτή δεν ήταν χωρίς σημαντικούς πονοκεφάλους, όμως. Προκάλεσε γενικευμένη δυσαρέσκεια και κοινωνική αναταραχή, δεδομένου ότι η μετατροπή συνεπαγόταν την απώλεια σχεδόν του ήμισυ της αξίας των λογαριασμών αποταμίευσης, συντάξεων και άλλων περιουσιακών στοιχείων. Ειδικότερα, η απο-δολαριοποίηση αντιπροσώπευε ένα τεράστιο πλήγμα για την μεσαία τάξη της Αργεντινής, η οποία για πρώτη φορά είχε οικονομίες σε αυτό που όλοι θεωρούσαν τραπεζικούς λογαριασμούς εγγυημένους σε δολάρια. Για τον λόγο αυτό, πολλοί Αργεντινοί θεωρούν το οικονομικό κραχ του 2001 ως μια χειρότερη καταστροφή από τον υπερπληθωρισμό στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου, οι πληθωριστικές πιέσεις οδήγησαν σε εξεγέρσεις για τα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων μια θανάσιμη στο Ροζάριο το 1989, που ανάγκασε την κυβέρνηση να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για 30 ημέρες.

Η υποτίμηση του πέσο κατά 300% το 2002 αύξησε την ανταγωνιστικότητα της Αργεντινής σε σχέση με άλλες χώρες, με τρόπο που μια μείωση των ονομαστικών μισθών δεν θα μπορούσε να έχει επιτύχει ποτέ (τουλάχιστον ποτέ τόσο πολύ και τόσο γρήγορα) και έφερε μια μαζική εισροή μετρητών στον κρατικό κορβανά, καθώς προϊόντα της Αργεντινής όπως τα σιτηρά, το βόειο κρέας, η σόγια και τα κρασιά έγιναν σημαντικά φθηνότερα από ό, τι πριν από την συντριβή. Επιπλέον, η χώρα έγινε ένας παράδεισος για τους τουρίστες. Η ευρωπαϊκού στιλ πρωτεύουσα της Αργεντινής, το Μπουένος Άιρες, ιστορικά η πιο ακριβή και γοητευτική πόλη της Λατινικής Αμερικής, έγινε μια από τις φθηνότερές της˙ τουρίστες, κυρίως από την γειτονική Βραζιλία και την Χιλή, συνέρρεαν σε σημεία διακοπών όπως η Παταγονία και η πόλη Bariloche.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ