Η κάλυψη της Τουρκίας

Έχοντας ξεκινήσει το 2009 από τον τότε πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το «Κουρδικό Άνοιγμα» οδήγησε τελικά στην τουρκο-κουρδική ειρηνευτική διαδικασία με τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν το 2012. Οι εν λόγω διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε εκεχειρία με το PKK, τον Απρίλιο του 2013, μια εκεχειρία που έχει τώρα σβήσει στον απόηχο των επιθέσεων του ΡΚΚ σε Τούρκους στρατιώτες και τις πρόσφατες στρατιωτικές επιθέσεις της Τουρκίας εναντίον οχυρών του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ.

Εκτός από την πολυπόθητη ηρεμία μετά από δεκαετίες τρομοκρατίας και δολοφονιών από το ΡΚΚ, καθώς και τις συνεχείς στρατιωτικές επιχειρήσεις για την καταπολέμησή του [ΡΚΚ], το ΑΚΡ χρησιμοποίησε την ειρηνευτική διαδικασία για να ενισχύσει την πολιτική του θέση. Λόγω της πιο φιλελεύθερης στάσης του σχετικά με τα κουρδικά ζητήματα, το ΑΚΡ ήταν το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα που ήταν ανταγωνιστικό στο νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας. Κάνοντας έκκληση προς τους Κούρδους, το ΑΚΡ υπέθεσε ότι θα αποκομίσει ακόμα μεγαλύτερα εκλογικά κέρδη στο μέλλον, και στο πλαίσιο της διαδικασίας, να παγιώσει τον εαυτό του ως κυβερνών κόμμα της Τουρκίας για μια γενιά.

Διαδηλωτές κρατούν φωτογραφίες του φυλακισμένου Κούρδου ηγέτη Abdullah Ocalan και μια κουρδική σημαία στο Diyarbakir, στην Τουρκία, στις 26 Ιουνίου 2015. SERTAC KAYAR / REUTERS
----------------------------

Οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου άλλαξαν αυτήν την λογική. Το AKP είχε ήδη χάσει δημοτικότητα μεταξύ των Κούρδων, που κατηγορούσαν την Άγκυρα ότι θέτει σε κίνδυνο Κούρδους μαχητές οι οποίοι πολεμούσαν το ISIS στην Συρία με το να μπλοκάρει ενισχύσεις και εφόδια να τους φτάσουν έξω από τα τουρκικά σύνορα. Αυτή η οργή έφθασε σε σημείο βρασμού κατά την διάρκεια της πολιορκίας του Κομπάνι το φθινόπωρο του 2014, μιας πόλης στα σύνορα της Συρίας, κατά την διάρκεια της οποίας οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στέκονταν και παρακολουθούσαν το ISIS να κερδίζει έδαφος. Ήταν μόνο οι αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές που επέτρεψαν στο YPG να απωθήσει με επιτυχία το ISIS. Στην πραγματικότητα, πολλοί Κούρδοι της Τουρκίας πιστεύουν ότι η Τουρκία έχει βοηθήσει ενεργά -ακόμη και ότι έχει δημιουργήσει- το ISIS, σε μια προσπάθεια να εξαλείψει τον κουρδικό εθνικισμό.

Όταν τα κουρδικά πολιτικά κόμματα αναδιοργανώθηκαν και εδραιώθηκαν όπως το Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (HDP) το 2014, και ανακοίνωσαν ότι το HDP θα κατεβεί στις βουλευτικές εκλογές, το ΑΚΡ εξέλαβε την κίνηση ως μια νέα απειλή για την κοινοβουλευτική κυριαρχία του. Πέρασε ένα μεγάλο μέρος της προεκλογικής περιόδου ρητορεύοντας κατά του HDP και των δεσμών του με το PKK, και δυσφημίζοντας τον ηγέτη του HDP, Selahattin Demirtas. Αποδεικνύεται ότι οι φόβοι του ΑΚΡ δεν ήταν αβάσιμοι, δεδομένου ότι το HDP ξεπέρασε τις προσδοκίες και συγκέντρωσε το 13% των ψήφων στις 7 Ιουνίου, ωθώντας το ΑΚΡ κάτω από την πλειοψηφία των εδρών στην Εθνοσυνέλευση για πρώτη φορά στην 13χρονη μονοκομματική διακυβέρνησή του.

Η τρέχουσα στρατιωτική εκστρατεία της κυβέρνησης εναντίον του ΡΚΚ πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο των εκλογών του Ιουνίου, και το χρονοδιάγραμμά της δεν είναι τυχαίο. Τα χτυπήματα φαινομενικά επικεντρώθηκαν στην απώθηση του ISIS, αλλά κατευθύνονται κατά κύριο λόγο στο PKK και έρχονται χέρι-χέρι με μια πολιτική προσπάθεια για να συμπιεστεί το HDP. Ο Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε την κουρδική ειρηνευτική διαδικασία, κατηγόρησε το HDP [7] ότι είναι κάτι περισσότερο από ένα ελάχιστα συγκεκαλυμμένο πολιτικό σκέλος του PKK και επέκρινε σκληρά το HDP επειδή εξέφρασε την λύπη του [8] αντί να καταδικάσει τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις του ΡΚΚ. Είναι όλα μέρος της προσπάθειάς του να συνδέσει το HDP με το ΡΚΚ στο μυαλό των Τούρκων ψηφοφόρων.

Στο πολιτικό μέτωπο, το ΑΚΡ έχει αρχίσει διαδικασίες [9] για να αφαιρέσει από τον Ντεμιρτάς την βουλευτική του ασυλία από ποινική δίωξη, και υπέβαλε μήνυση εναντίον του HDP που έχει οδηγήσει σε μια δικαστική έρευνα για τους δεσμούς του κόμματος με το PKK [10]. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στο κλείσιμο του κόμματος. Αυτή η ολομέτωπη επίθεση εναντίον του κουρδικού πολιτικού κόμματος γίνεται εν αναμονή των νέων εκλογών το φθινόπωρο, τις οποίες θα προκηρύξει ο Ερντογάν αν η σημερινή υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν καταφέρει να σχηματίσει έναν συνασπισμό αυτόν τον μήνα, ένα σενάριο που εμφανίζεται πιο πιθανό κάθε μέρα που περνά. Εάν το HDP αποδυναμωθεί σημαντικά ή και αν εξαφανιστεί από το προσκήνιο εξ ολοκλήρου ως τότε, η πορεία του ΑΚΡ πίσω σε μια ολοκληρωτική πλειοψηφία θα είναι αισθητά πιο ήπια. Εκεί που το ΑΚΡ συνήθιζε να βλέπει μια φιλελεύθερη προσέγγιση προς τους Κούρδους της Τουρκίας ως το κλειδί για την πολιτική κυριαρχία του, η ώθηση των Κούρδων στην εξουσία από τον συριακό εμφύλιο πόλεμο και η επιτυχία των Κούρδων ανταρτών της Συρίας έχουν παροτρύνει το ΑΚΡ να πάρει μια σκληροπυρηνική προσέγγιση προκειμένου να βελτιώσει την πολιτική του θέση.

Λίγοι θα αντιταχθούν στις προσπάθειες του ΑΚΡ να καταφέρει στο PKK ένα μοιραίο χτύπημα, ιδιαίτερα μετά την επανάληψη των κουρδικών επιθέσεων στην τουρκική αστυνομία και σε στρατιωτικούς στόχους. Από μια πολιτική σκοπιά, η στρατιωτική εκστρατεία θα είναι δημοφιλής στους Τούρκους εθνικιστές και θα διαβεβαιώσει τους Τούρκους ότι μια ψήφος στο ΑΚΡ είναι μια ψήφος υπέρ της ασφάλειας και της επαναφοράς του νόμου και της τάξης. Οι κινήσεις ενάντια στο HDP, ωστόσο, είναι ενσωματωμένες σε αυτή την στρατιωτική εκστρατεία παρά το γεγονός ότι [το HDP] αποτελεί καθαρά πολιτικό κίνημα. Ενώ η Τουρκία διατυμπανίζει ηχηρά την πρόθεσή της να καταπολεμήσει τις τρομοκρατικές ομάδες οποιεσδήποτε κι αν είναι οι πεποιθήσεις τους, χρησιμοποιεί αυτόν τον πόλεμο ως προκάλυμμα για να πραγματοποιήσει μια παράλληλη πολιτική μάχη που θα αναμορφώσει την τουρκική πολιτική και θα αποκαταστήσει την πολιτική κυριαρχία του ίδιου του AKP.