Γιατί στην ΕΕ δεν θα υπάρξει φαινόμενο ντόμινο

Η ειρωνεία είναι ότι Λε Πεν θα ήταν πιο δημοφιλής αν δεν είχε προτείνει να φύγει από το ευρώ. Το θέμα είναι διχαστικό εντός του Εθνικού Μετώπου, συμπεριλαμβανομένου του νεότερου αστέρα της οικογένειας, της Marion Maréchal Le Pen. Γι’ αυτό ίσως η πλατφόρμα της «Τα 144 Σημεία» μελετά την «κυριαρχία» χωρίς λεπτομέρειες [51]. Η νεότερη Le Pen -η οποία υποστήριξε ότι το ευρώ δεν θα πρέπει να είναι σε ένα ψηφοδέλτιο δημοψηφίσματος [52] -είναι πιο κοντά στο εκλογικό σώμα: Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της Les Echos τοποθετεί την υποστήριξη για το ευρώ στο 72%. Και σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του YouGov, οι Γάλλοι ψηφοφόροι θα ήθελαν ένα δημοψήφισμα για την ΕΕ (44%) και την ευρωζώνη (41%)˙ αλλά μόνο για να τα στηρίξουν, στην περίπτωση της ευρωζώνης κατά περισσότερο από 20%.

Κοιτάξτε πέρα από την Le Pen, και ο πιο πιθανός επόμενος Γάλλος πρόεδρος θέλει ακριβώς το αντίθετο από το Frexit. Ο Macron είναι πρόθυμος να φέρει επανάσταση στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όχι για να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μάλλον για να εμβαθύνει την ολοκλήρωση. Είναι υπέρ ενός Υπουργείου Οικονομικών της Ευρωζώνης [53] ικανού να παρέχει αντικυκλικές δαπάνες, καθώς και μια οδό προς την κοινή έκδοση χρέους, ιστορικά ένα από τα κρίσιμα δομικά στοιχεία της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης μετά την περίφημη Πράξη Χρηματοδότησης του Αλεξάντερ Χάμιλτον το 1790, η οποία δημιούργησε μια ομοσπονδιακή αγορά χρέους. [54]

Ο Macron συμφωνεί σε αυτό με τον Martin Schulz, ο οποίος θα προσπαθήσει να στερήσει από την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ μια τέταρτη θητεία αυτό το φθινόπωρο. Με Μέρκελ ή με Schulz, καμιά λαϊκιστική εναλλακτική λύση δεν θα αναλάβει την εξουσία στο Βερολίνο. Το εθνικιστικό, ξενοφοβικό Pegida, που έγινε πρωτοσέλιδο το 2015, έχει ξεθυμάνει, και το αντι-ευρώ Alternativ für Deutschland κυμαίνεται γύρω στο δέκα τοις εκατό [55]. Κανένα τους δεν έχει την πιθανότητα να είναι μέρος της επόμενης κυβέρνησης. Το ίδιο το γεγονός ότι ο Schulz κατεβαίνει [στις εκλογες], και αυτή την στιγμή ηγείται, αμφισβητεί την αντίληψη ότι οι Γερμανοί είναι απρόθυμοι για την περαιτέρω ολοκλήρωση. Από την πλευρά του, η πιο φιλο-ευρωπαϊκή ομιλία του Macron δόθηκε [56] στο Βερολίνο, δημιουργώντας έκπληξη.

Κατ’ ιδίαν, οι Βρετανοί διπλωμάτες παραδέχονται ότι ο μεγάλος χαμένος από τις νίκες του Macron και του Schulz θα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, αφού αυτοί οι υποψήφιοι και τα κόμματά τους θα είναι απρόθυμοι να δώσουν στο Λονδίνο επιλεκτική πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Το SPD του Schulz, το οποίο, όπως κι ο υποψήφιός του, έχει υποστηρίξει μια οδό για την κοινή έκδοση χρέους της ευρωζώνης, ήταν πολύ πιο επικριτικό για το Ηνωμένο Βασίλειο από όσο η Μέρκελ. Η διαφαινόμενη πολιτική μετάβαση στο Παρίσι και το Βερολίνο έχει δώσει μόνο θάρρος στους φιλο-ευρωπαίους αλλού.

Μετά από χρόνια αποτυχημένων διασώσεων και ύφεσης βαθύτερης από ό, τι η Μεγάλη Ύφεση στις ΗΠΑ, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα όπου οι απόψεις για την ΕΕ είναι κατά κύριο λόγο αρνητικές. Αλλά από την εποχή του δημοψηφίσματος για την διάσωση το 2015, το «Grexit» βγήκε από το πολιτικό λεξιλόγιο. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αψήφησε την ΕΕ, μόνο για να πάρει μια χειρότερη συμφωνία και capital controls. Το εκλογικό σώμα παραμένει πεισματικά υποστηρικτικό του ευρώ. Αυτό -παράλληλα με την συνεχιζόμενη στασιμότητα και τις κατηγορίες περί διαφθοράς- εξηγεί γιατί η δημοτικότητα του Τσίπρα είναι σε ελεύθερη πτώση [57]. Ο δυνητικός αντικαταστάτης του είναι έντονα φιλοευρωπαϊκός μεταρρυθμιστής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θέλει να κρατήσει την χώρα στην πρώτη γραμμή της ολοκλήρωσης. Το προβάδισμά του στις δημοσκοπήσεις, επί του παρόντος 19% μπροστά από τον Τσίπρα, συνεχίζει να αυξάνεται [58].

Η τελευταία καλύτερη ελπίδα για ένα μετα-Brexit ντόμινο είναι η Ιταλία. Εκεί, μπορεί κανείς να βρει δημοφιλείς λαϊκιστές στα αριστερά (το Movimento 5 Stelle, Κίνημα των Πέντε Αστέρων ή M5S) και στα δεξιά (Lega Nord). Περαιτέρω, ο φιλο-ευρωπαϊστής πρωθυπουργός, Matteo Renzi, παραιτήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, αφού έχασε ένα δημοψήφισμα σχετικό με πολιτικές μεταρρυθμίσεις. Αλλά ο Renzi δεν έχει τελειώσει: Είναι πιο πιθανό να οδηγήσει το κυβερνών κόμμα του στις εκλογές εντός 12 μηνών. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν [59] ότι ο παλιός πρωθυπουργός έχει μια καλή πιθανότητα να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός.

Η Λέγκα του Βορρά ανησυχεί όσους δεν θυμούνται ότι το κόμμα ήταν κάποτε τμήμα του κεντροδεξιού συνασπισμού του Σίλβιο Μπερλουσκόνι˙ δεν απείλησε την ΕΕ τότε και είναι απίθανο να το πράξει τώρα. Θα μπορούσε να επιδιώξει μια συμμαχία με το M5S του Beppe Grillo αλλά η πλατφόρμα του [60], η οποία παρομοιάζει τους νότιους [Ιταλούς] με τους ανεπιθύμητους μετανάστες στην ίδια τους την γη, είναι ανάθεμα στις περιοχές όπου ευδοκιμούν οι σταυροφόροι του Grillo κατά της διαφθοράς [61]. Θα ήταν μια πύρρειος νίκη. Ο Grillo ομοίως είναι παρεξηγημένος εκτός Ιταλίας σε τουλάχιστον δύο μέτωπα. Πρώτον, ο ίδιος έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι το τεχνολογικά ικανό κίνημά του θα πάρει την εξουσία μόνο, εάν και όταν έχει την πλειοψηφία. Αλλά το κόμμα σήμερα στις δημοσκοπήσεις παίρνει περίπου το 30%, στην καλύτερη περίπτωση. Δεύτερον, η στάση του M5S απέναντι στο ευρώ είναι επικριτική αλλά όχι καταστροφική˙ κάποιοι στο κόμμα θέλουν ένα συμβουλευτικό δημοψήφισμα, αλλά δεν συμφωνούν με μια έξοδο ούτε από την ΕΕ ούτε από την Ευρωζώνη [62]. Στην πραγματικότητα, πριν από λίγους μήνες, το κίνημα προσπάθησε να συμμετάσχει [63] στον πιο φιλο-ομοσπονδιακό συνασπισμό [64] στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το ALDE, μια εύλογη στέγη [65] για τους εκπροσώπους του Macron.