Ο κινεζικός Διαφωτισμός έγινε 100 ετών

Οι επακόλουθες εκδηλώσεις μνήμης διόρθωσαν το φάσμα της βίαιης καταστολής σε μια προειδοποιητική ιστορία. Ο διάδοχος του Jiang, ο Hu Jintao, χρησιμοποίησε την 80η επέτειο της 4ης Μαΐου, το 1999, για να προειδοποιήσει ενάντια στην παρείσφρηση της ξένης επιρροής. Είπε ότι «Οι Δυτικές δυνάμεις ακόμα … προωθούν τις διαιρέσεις μεταξύ των σοσιαλιστικών χωρών και των αναπτυσσόμενων εθνών». Είπε ότι «Οι ευρείες μάζες των Κινέζων νέων πρέπει να αποκτήσουν μια σφαιρική προοπτική, μια διαλεκτική κατανόηση και μια εξελισσόμενη εκτίμηση της συνεχώς μεταβαλλόμενης κατάστασης». Το 2014, ο πρόεδρος Xi Jinping [6] πραγματοποίησε μια επίσημη επίσκεψη στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου κατά την 95η επέτειο του κινήματος. Στις δηλώσεις του στις 4 Μαΐου, είπε: «Η νεότητα είναι μια εποχή που οι αξίες σας υποβάλλονται σε αλλαγή και ωρίμανση». Είπε ότι «Είναι κρίσιμο να ελεγχθεί αυτή η φάση στην εξέλιξη ενός ατόμου».

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΟΣ

Οι επέτειοι στην Κίνα είναι κάτι περισσότερο από μνημονεύσεις˙ είναι σημεία πρόσβασης σε παλιά πάθη και καταπιεσμένα παράπονα, τα οποία το κόμμα φοβάται για την δυνατότητά τους να εκραγούν. Το έτος 2019 φέρνει μια λίστα πολιτικά φορτισμένων επετείων: Δέκα χρόνια μετά τις ταραχές των Ουιγούρων στην Ουρούμκι, 20 χρόνια μετά την κρατική καταστολή του Φάλουν Γκονγκ, 60 χρόνια μετά την αναγκαστική φυγή του Δαλάι Λάμα από το Θιβέτ. Στην κορυφή της λίστας είναι η 30ή επέτειος από τις υπέρ της δημοκρατίας διαδηλώσεις του 1989 και, ίσως, η πιο σημαντική, η εκατονταετηρίδα του κινήματος της 4ης Μαΐου.

Υπό τον Xi, το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει συστηματικά ενισχύσει τον έλεγχό του σε όλες τις πτυχές της κινεζικής πολιτικής ζωής. Στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, το ιστορικό κέντρο των κινημάτων τόσο του 1919 όσο και του 1989, το κράτος έχει συνδέσει κάμερες στις κολώνες φωτισμού, οικοδόμησε δίκτυα πληροφοριών, και διόρισε το περασμένο φθινόπωρο έναν νέο πανεπιστημιακό πρόεδρο με εξαίρετα κομματικά διαπιστευτήρια. Η 4η Μαΐου -το πιο ισχυρό σύμβολο της εθνικής έκφρασης της σύγχρονης Κίνας- έχει απογυμνωθεί από τις προσδοκίες του και έχει αποστειρωθεί σε ένα αξιόπιστο κομματικό σημείο συζητήσεων. Στην πανεπιστημιούπολη, μια πρόσφατη έρευνα που διοργανώθηκε για την επιλογή μεταπτυχιακών φοιτητών του Beida εξέτασε την εγγύτητά τους με δηλώσεις όπως «ο [Xi είναι] ηγέτης του οποίου η καρδιά ήταν σφυρηλατημένη από τον ευγενή αγώνα» και «η πολυκομματική Δυτική δημοκρατία δεν είναι κατάλληλη για την Κίνα». Μια φράση του ερωτηματολογίου φάνηκε σχεδιασμένη να εξαλείψει τους ανατρεπτικούς, υπολογίζοντας το τι σκέφτονταν οι ερωτώμενοι ότι ενσωματωνόταν στο «Πνεύμα της 4ης Μαΐου» και αν «η νεολαία θα έπρεπε να απελευθερώσει το πάθος της … και να κυνηγά νεανικά ιδανικά».

Τα πάθη της κινεζικής νεολαίας ανέκαθεν δρασκέλιζαν μια λεπτή και ρευστή γραμμή. Κάποιες φορές υπήρξαν μια δύναμη για να οπλιστεί. από το 1989, [έγιναν] μια παρόρμηση για να κατασταλεί. Το κόμμα δεν φειδόταν να επιδείξει τις μοίρες εκείνων που θεωρούσε ότι έχουν το πάει πολύ μακριά. Το περασμένο καλοκαίρι, δυνάμεις ασφαλείας εισέβαλαν σε ένα διαμέρισμα σπουδαστών και νέων εργατών ακτιβιστών στην Huizhou, που είχαν συγκεντρωθεί για να βοηθήσουν τους βιομηχανικούς εργάτες να οργανωθούν για [να διεκδικήσουν] περισσότερα δικαιώματα. Πενήντα μέλη της ομάδας συνελήφθησαν˙ αρκετοί παρέμειναν υπό κράτηση μέσα στη νέα χρονιά -μεταξύ των οποίων δύο πρόσφατοι πτυχιούχοι του Beida. Τον περασμένο Νοέμβριο, οι συνάδελφοι των κρατουμένων διένειμαν φυλλάδια σε καντίνες σε πανεπιστήμια, αλλά αντιμετώπισαν γενική απάθεια, πριν οι αστυνομικοί κινηθούν για να τους φιμώσουν. Έκτοτε, επιπλέον μισή ντουζίνα φοιτητές και απόφοιτοι του Beida, μαζί με πολλούς από τους συμφοιτητές τους σε όλη την χώρα, εξαφανίστηκαν ησύχως.

Πριν από εκατό χρόνια, οι ιδεαλιστές νεαροί Κινέζοι συσπειρώθηκαν για να ταρακουνήσουν την συνείδηση του έθνους. Σήμερα, οι κληρονόμοι τους αντιμετωπίζουν την εξάλειψη.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-05-03/chinese-enlight...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2012-08-16/how-china-sees-...
[2] https://www.foreignaffairs.com/reviews/review-essay/2017-06-13/history-c...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2019-02-12/why-nationalism...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-01-26/china-turned-up...
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2017-07-13/remembering-liu...
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2018-04-17/chinas-new-revo...