Το στοίχημα της AUKUS

Στα τέλη του Ιουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών, Antony Blinken, και ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Lloyd Austi,n ταξίδεψαν στο Μπρισμπέιν, στην Αυστραλία, για μια σειρά συναντήσεων υψηλού επιπέδου με κορυφαίους Αυστραλούς αξιωματούχους. Ήταν η πιο πρόσφατη ένδειξη της ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας που προέκυψε το 2021 μετά την υπογραφή της AUKUS, της τριμερούς αμυντικής συνεργασίας μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Anthony Albanese, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Rishi Sunak, συνομιλούν στο Σαν Ντιέγκο, στην Καλιφόρνια, τον Μάρτιο του 2023. Leah Millis / Reuters
---------------------------------------------------

Αυτή την άνοιξη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, συναντήθηκε με τους ομολόγους του της Αυστραλίας και της Βρετανίας, Anthony Albanese και Rishi Sunak, για να ανακοινώσουν τη μελλοντική πορεία της AUKUS. Σε μια αμερικανική ναυτική βάση στην άκρη του Ειρηνικού Ωκεανού, με το USS Missouri, ένα υποβρύχιο επιθετικής κλάσης να ξεπροβάλλει πίσω τους, οι τρεις ηγέτες περιέγραψαν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο θα συνεργαστούν για να βοηθήσουν την Αυστραλία να αποκτήσει, να κατασκευάσει, και να συντηρήσει συμβατικά οπλισμένα πυρηνικά υποβρύχια -ένα κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας AUKUS. Επιπλέον, οι τρεις ηγέτες ανακοίνωσαν μια σειρά από άλλα βήματα που σχετίζονται με την συμφωνία: αμερικανικά και βρετανικά υποβρύχια θα αρχίσουν να εμφανίζονται στα αυστραλιανά ύδατα αργότερα φέτος και θα καθιερώσουν μια εκ περιτροπής παρουσία εκεί, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πουλήσουν τρία έως πέντε υποβρύχια κλάσης Virginia στην Αυστραλία, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που η Ουάσινγκτον θα μεταβιβάσει αυτά τα σκάφη σε ξένο έθνος, και οι τρεις χώρες θα επενδύσουν στις δικές τους βιομηχανικές ικανότητες υποβρυχίων καθώς και η καθεμιά στην άλλη -μια προσέγγιση που δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν.

Η Καμπέρα, το Λονδίνο, και η Ουάσινγκτον έχουν όλες τους δικούς τους ειδικούς λόγους για να υπογράψουν την AUKUS, αλλά οι ανησυχίες ως προς το Πεκίνο είναι ο κοινός παρονομαστής. Η επιταχυνόμενη και συχνά αδιαφανής ανάπτυξη του κινεζικού στρατού, σε συνδυασμό με την ολοένα και πιο διεκδικητική στάση του Πεκίνου, έχει αλλάξει την δυναμική της περιφερειακής ασφάλειας, διπλωματίας, και πολιτικής. Οποιαδήποτε προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των εταίρων τους να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά την Κίνα πρέπει να αντιμετωπίσει την βαθιά υποβάθμιση του περιβάλλοντος ασφαλείας στον Ινδο-Ειρηνικό. Ίσως το πιο σημαντικό, όμως, είναι να αντιμετωπίσουν την ανομολόγητη αλλά αυξανόμενη παραδοχή στην περιοχή ότι τα πλεονεκτήματα της Κίνας είναι ανυπέρβλητα και ότι οι μικρότερες χώρες δεν μπορούν να επηρεάσουν τη μοίρα τους -ή τη μοίρα της περιοχής.

Αν και η AUKUS δεν ήταν η μόνη κίνηση για την αποκατάσταση της στρατηγικής ισορροπίας στην περιοχή, είναι η πιο δραματική. Αντιπροσωπεύει επίσης μια σημαντική αλλαγή στον στρατηγικό υπολογισμό καθενός από τα τρία κράτη-μέλη της. Για το Ηνωμένο Βασίλειο, μιλάει στις φιλοδοξίες του να διαδραματίσει και πάλι ρόλο παγκόσμιας ασφάλειας˙ για την Αυστραλία, αποτελεί απόφαση να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στην διαμόρφωση της δικής της περιοχής˙ και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αποδεικνύει την δέσμευση να ενισχύσει τους πιο αξιόπιστους συμμάχους της στην υπηρεσία των συλλογικών και όχι των μονομερών προσπαθειών για την διατήρηση μιας ευνοϊκής ισορροπίας ισχύος. Πράγματι, εξίσου σημαντικός με την ίδια την πρωτοβουλία μπορεί να είναι ο ευρύτερος στρατηγικός μετασχηματισμός που εγκαινιάζει.

Η AUKUS θα πρέπει να κατανοηθεί ταυτόχρονα ως μέρος των ευρύτερων στρατηγικών αλλαγών στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, ως μια προσπάθεια να παρακινήσει άλλες χώρες σε δράση, ως δείκτης της εξελισσόμενης αμυντικής πολιτικής και αρχιτεκτονικής των ΗΠΑ, και ίσως το πιο σημαντικό ως ένα στοίχημα ότι η ενίσχυση της αποτροπής θα βοηθήσει τελικά στην σταθεροποίηση της περιοχής. Λίγοι από αυτούς τους στόχους είναι σαφείς, αλλά αυτό δεν τους καθιστά λιγότερο πραγματικούς. Η υλοποίηση αυτών των φιλοδοξιών θα απαιτήσει νέες προσπάθειες από τις κυβερνήσεις, τα νομοθετικά σώματα, και τις βιομηχανίες και των τριών χωρών, και θα χρειαστεί την αντιμετώπιση μιας σειράς προκλητικών ερωτημάτων -πολλά από τα οποία δεν μπορούν επί του παρόντος να απαντηθούν με κάποιο επίπεδο βεβαιότητας.

ΤΡΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΛΕΓΜΑΤΑ

Όσο και αν πρόκειται για ένα σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας μεγάλης κλίμακας, η AUKUS είναι επίσης ο προάγγελος μιας νέας προσέγγισης της αμερικανικής αμυντικής πολιτικής και αρχιτεκτονικής. Για μεγάλο μέρος της μεταπολεμικής περιόδου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολούθησαν μια πολιτική πρωτοκαθεδρίας ή υπεροχής στον Ινδο-Ειρηνικό. Ο συνεπής και μακροχρόνιος στόχος της αμερικανικής πολιτικής ήταν να αποτραπεί η ανάδυση μιας άλλης δύναμης που θα μπορούσε να δημιουργήσει μια σφαίρα επιρροής στην Ασία και να θέσει τις προϋποθέσεις για την αμερικανική πρόσβαση και επιρροή. Αλλά η AUKUS υπογραμμίζει πώς αυτός ο πολιτικός στόχος είναι πλέον μη ρεαλιστικός, δυνητικά αντιπαραγωγικός, και πιθανώς περιττός.