Η -χωρίς όπλα- κούρσα εξοπλισμού τής Κίνας

Μια πρόσφατη περίπτωση ήταν τον Απρίλιο του 2012 η αντιπαράθεση για το ακατοίκητο νησί Scarborough Shoal, που βρίσκεται περίπου 125 χλμ δυτικά των Φιλιππίνων και το διεκδίκησαν τόσο η Μανίλα όσο και το Πεκίνο. Η προσπάθεια για την σύλληψη Κινέζων ψαράδων από ένα φιλιππινέζικο πολεμικό πλοίο αντιμετωπίστηκε με την ανάπτυξη των σκαφών της CMS και της FLEC. Η επακόλουθη απόσυρση των φιλιππινέζικων σκαφών ουσιαστικά σήμαινε ότι η Κίνα είχε εξαναγκάσει με επιτυχία τις Φιλιππίνες να εγκαταλείψουν την θέση τους. Σήμερα, οι Κινέζοι αλιείς συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται τα πλούσια αλιευτικά πεδία τής περιοχής, προστατευόμενοι από μη πολεμικά πλοία, ενώ οι Φιλιππινέζοι αλιείς είναι σε μεγάλο βαθμό απόντες.

Ακόμη και αν η καλύτερα συντονισμένη ακτοφυλακή του Πεκίνου υποστηρίξει πιο αποτελεσματικά τις αξιώσεις της στην περιοχή, οι γείτονες της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στην βαθμονόμηση της απάντησής τους. Πάνω απ’ όλα, θα πρέπει να αποφεύγουν να προκαλέσουν την Κίνα να συμμετάσχει με τον δικό της στρατό στο πεδίο των θαλάσσιων διαφορών, κάτι που μέχρι στιγμής έχει ως επί το πλείστον αποφύγει να κάνει. Έτσι, οι γείτονες της Κίνας καλά θα κάνουν να επιτύχουν μια μη στρατιωτική παρουσία στα αμφισβητούμενα ύδατα και νησιά, ιδρύοντας ενδεχομένως ακόμη και Υπηρεσίες Χωροφυλακής όπου αναπτύσσονται σήμερα στρατιωτικές δυνάμεις στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας (υπάρχει ήδη ένα προηγούμενο: η Ταϊβάν το 2000 αντικατέστησε τις στρατιωτικές δυνάμεις της στο νησί Itu Aba με Ακτοφυλακή).

Με βάση αυτό το περίγραμμα, το Τόκιο έχει επενδύσει στην δική του ακτοφυλακή σε μια προσπάθεια να ανταγωνιστεί την Κίνα. Τον Ιανουάριο, η ιαπωνική ακτοφυλακή ανακοίνωσε ότι θα προσθέσει επιπλέον δώδεκα σκάφη στα επτά που ήδη έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των νοτιοδυτικών ακτών της χώρας. Μια ειδική ομάδα για τα νησιά Σενκάκου / Ντιαόγιου θα εγκαινιαστεί εντός τριών ετών, με δέκα ολοκαίνουργια περιπολικά σκάφη. Άλλες χώρες που εμπλέκονται στις θαλάσσιες διαφορές με την Κίνα, συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων, επενδύουν ομοίως στην ακτοφυλακή τους.

Προς το παρόν, οι περιφερειακές διαφορές εξακολουθούν να επικεντρώνονται στον αστυνομικό ανταγωνισμό και όχι στον στρατιωτικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι θαλάσσιες διαφορές πρόκειται να επιλυθούν: οι διεκδικητικές θαλάσσιες πολιτικές της Κίνας καθιστούν σαφές ότι δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες για επιτυχία στις διαπραγματεύσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πράγματι, η ενοποίηση των Ναυτικών Υπηρεσιών της Κίνας χρησιμεύει για να διευκρινιστούν τα κίνητρά της. Προηγουμένως, η Κίνα θα μπορούσε να κρύψει την διεκδικητική πολιτική της πίσω από ένα προπέτασμα καπνού από συγκεχυμένης αντιπαλότητας μεταξύ των διάφορων φορέων και έλλειψης συντονισμού. Τώρα, είναι σαφές ότι τυχόν επιθετικές κινήσεις στην θάλασσα καθορίζονται από το Πεκίνο και όχι από κάποιον επαρχιακό πολιτικό ή τοπικιστικό γραφειοκράτη. Και δεν πρέπει να υπάρχει ψευδαίσθηση σχετικά με την πρόθεση της Κίνας να χρησιμοποιήσει τελικά το ναυτικό της για τους περαιτέρω στόχους τής εξωτερικής της πολιτικής. (Μόλις τον περασμένο Απρίλιο, η κυβέρνηση της Κίνας εξέδωσε μια ανακοίνωση, δηλώνοντας για πρώτη φορά ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός θα πρέπει να αναλάβει τελικά την ευθύνη για την «προστασία των θαλάσσιων δικαιωμάτων και συμφερόντων» και «την προστασία των συμφερόντων στο εξωτερικό», υποδεικνύοντας περαιτέρω την στρατηγική στροφή τής χώρας προς την θάλασσα).

Αλλά, αυτό δεν είναι ακόμη επαρκής λόγος για τους γείτονες της Κίνας ή την Ουάσιγκτον ώστε να δουν μια ρητή κούρσα εξοπλισμών η οποία δεν υπάρχει αυτή την στιγμή. Εάν οι προβλέψεις περί του αναπόφευκτου θαλάσσιου πολέμου στην Ασία αποδειχθούν αληθινές, μπορεί να είναι επειδή έχουν τον χαρακτήρα των αυτοεκπληρούμενων προφητειών.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα Αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139609/christian-le-miere/chinas-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr