Το Ιράκ και η πετρελαϊκή αγορά

Περαιτέρω, ο ενεργειακός τομέας των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχει σημαντικό αντίκτυπο στις αγορές πετρελαίου τής Μέσης Ανατολής επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν εξάγουν πετρέλαιο. Από εκεί και πέρα, η άποψη του Κόλπου είναι ότι, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι όλο και λιγότερο εξαρτημένες από τις εισαγωγές πετρελαίου, δεν χρειάζεται καν να επεμβαίνουν στην Μέση Ανατολή τόσο πολύ. Γιατί να πάνε στο Κιρκούκ και στην Μοσούλη, όταν τα σχιστολιθικά πεδία στο Κολοράντο, την Βόρεια Ντακότα και το Τέξας τις δελεάζουν; Πράγματι, δεν θα υπάρχουν πολλά να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες εάν οι αγορές πετρελαίου αρχίσουν να αποσταθεροποιούνται - μπορεί να χρησιμοποιήσουν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου, τα οποία συνίστανται σε περίπου δύο μηνών προμήθειες (όταν υπολογίζεται η εγχώρια παραγωγή), αλλά αυτό είναι όλο κι όλο.

Προς το παρόν, οι χώρες τού Αραβικού Κόλπου θα συνεχίσουν να παρακολουθούν και να περιμένουν καθώς εξελίσσεται η κατάσταση στο Ιράκ. Οι υψηλότερες τιμές τού πετρελαίου, καθώς και η υψηλότερη παραγωγή θα παρέχουν δημοσιονομική στήριξη για όλους. Και οι τιμές τού πετρελαίου δεν είναι πιθανό να αλλάξουν δραστικά, εκτός αν ο πόλεμος επεκταθεί και η ιρακινή παραγωγή σταματήσει για περισσότερο από λίγους μήνες.

ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΙΡΑΚ

Η σχετικά σταθερή εικόνα των παγκόσμιων αγορών πετρελαίου δεν μεταφράζεται σε καλές ειδήσεις για το Ιράκ ή την ιρακινή κυβέρνηση, η οποία εξαρτάται από τα πετρελαϊκά έσοδα. Οι μεγαλύτερες πετρελαιοπηγές τής χώρας και ο βασικός αγωγός εξαγωγών βρίσκονται στο νότο, όπου οι μάχες δεν έχουν ακόμη εξαπλωθεί. Αλλά με δεδομένα τα πρόσφατα γεγονότα εκεί - και καθώς οι πετρελαϊκές υποδομές δεν ήταν ποτέ σωστά προετοιμασμένες αφότου ανατράπηκε το καθεστώς τού Σαντάμ Χουσεΐν και θα αποτελούσαν ένα μεγάλο βραβείο για όλες τις ανταγωνιστικές ομάδες στο Ιράκ - ακόμη και οι πιο πρόσφατες προβλέψεις για το μέλλον τής παραγωγής τού Ιράκ φαίνονται λίγο υπερβολικά ρόδινες. Από το 2012, η ΙΕΑ εκτιμά ότι η ιρακινή παραγωγή θα αυξηθεί σε έξι εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως μέχρι το 2020 από τα 3,3 εκατομμύρια σήμερα. Αλλά η επίτευξη αυτών των στόχων παραγωγής θα είναι μια πρόκληση. Ο κύριος βόρειος αγωγός εξαγωγών μεταξύ Κιρκούκ και Τσεϊχάν στην Τουρκία έχει μείνει εκτός λειτουργίας, δεδομένου ότι βομβαρδίστηκε το Μάρτιο.

Και όλα τα στοιχήματα είναι ανοικτά αν η ISIS προχωρήσει νότια προς την Βαγδάτη. Αυτό θα αυξήσει την αστάθεια στην χώρα και, ενδεχομένως, να απειλήσει την λειτουργία υφιστάμενων διυλιστηρίων και πετρελαιοπηγών. Η ISIS ελέγχει ήδη το διυλιστήριο Baiji δυναμικότητας 310.000 βαρελιών την ημέρα, το μεγαλύτερο της χώρας. Αυτό και άλλες υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου σε ελεγχόμενες από την ISIS περιοχές θα είναι ευάλωτες σε επανειλημμένες επιθέσεις, και ο κίνδυνος διακοπών στην εγχώρια προμήθεια καυσίμων είναι υψηλός. Αυτό δεν είναι καλή είδηση για την ExxonMobil, την BP, την Royal Dutch Shell και την Chevron, οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στα νότια κοιτάσματα του Ιράκ και στην περιοχή τού Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ. Το μόνο που μπορούν να κάνουν αυτές οι εταιρείες είναι να καθησυχάσουν τους επενδυτές τους ότι τα γεγονότα στο Ιράκ δεν έχουν ακόμη επηρεάσει τις δραστηριότητές τους. Και επιδείνωση της κατάστασης ασφάλειας δεν το κάνει αυτό καθόλου εύκολο.

Στο τέλος, οι πραγματικοί νικητές από την πιο πρόσφατη κρίση στο Ιράκ θα μπορούσε να είναι οι Κούρδοι. Τις τελευταίες ημέρες, οι Κούρδοι έχουν αυξήσει την πρόσβασή τους σε αμφισβητούμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένου του πλούσιου σε πόρους Κιρκούκ, το οποίο εκτιμάται ότι κατέχει περίπου 45 δισ. βαρέλια αργού, και είναι ένα από τα μεγαλύτερα σύνορα για την εξερεύνηση πετρελαίου. Το Κουρδιστάν έχει προωθήσει έναν νέο αγωγό, ώστε να εξάγει ανεξάρτητα πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές (αν και το πετρέλαιο του Κιρκούκ είναι απίθανο να παραχθεί για την ώρα). Ένα μεγάλο μέρος τής πρόσθετης χωρητικότητας του Ιράκ αναμένεται να προέλθει από τις υποαναπτυγμένες βόρειες και κουρδικές περιοχές τής χώρας. Αλλά οι συνεχιζόμενες μάχες μεταξύ των ανταρτών και του στρατού θα καταστήσουν αδύνατη την ανάπτυξη της ικανότητας του Ιράκ να αυξήσει την παραγωγή του.

Όπως έχουν τα πράγματα, το χάος στο Ιράκ δεν θα αλλάξει δραματικά την αγορά πετρελαίου, εκτός εάν τα πράγματα γίνουν πολύ χειρότερα στο εσωτερικό τής χώρας. Το Ιράκ έχει προβλήματα εδώ και αρκετό καιρό - αλλά ο κόσμος μόλις άρχισε να δίνει προσοχή. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από την χώρα άφησε ένα πολιτικό και στρατιωτικό κενό που έχει γεμίσει από μαχητές. Οι προοπτικές για τον πετρελαϊκό κλάδο τού Ιράκ είναι όλο και πιο ασαφείς, αλλά η Σαουδική Αραβία, με υποστήριξη από τον ΟΠΕΚ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα είναι σε θέση να κάνει ό, τι είναι αναγκαίο για να καλύψει το πετρελαϊκό κενό, αν και όταν υπάρξει ανάγκη να το πράξει.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141583/john-sfakianakis/iraq-and-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr