Παγιδευμένοι στο (δια)δίκτυο

Η στροφή προς την παρακολούθηση σε επίπεδο πληθυσμού έχει σοβαρές συνέπειες για την ελευθερία μας. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση αποθηκεύει αντίγραφα των ιδιωτικών επικοινωνιών μας για χρόνια κάθε φορά, ακόμα και αν δεν έχει κανένα λόγο να πιστεύει ότι έχουμε κάνει κάτι κακό. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να ερευνήσει αυτές τις επικοινωνίες κατά τον ελεύθερο χρόνο της, για διάφορους ερευνητικούς σκοπούς, χωρίς ποτέ να χρειάζεται να πάει ενώπιον δικαστή. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει ήδη χτίσει μια δομή εποπτείας που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καταπνίξει τις διαφωνίες, να χαρακτηρίσει ανθρώπους με βάση την φυλή ή την θρησκεία, και να βλάψει την δυνατότητά τους να ταξιδεύουν, να αποκτούν δουλειά και να συνεργάζονται ελεύθερα. Αυτό μπορεί να φαίνεται τραβηγμένο, αλλά μερικά από αυτά ήδη συμβαίνουν σήμερα. Η μυστική παρακολούθηση έχει βοηθήσει να διοχετευθούν άτομα σε λίστες παρακολούθησης για τρομοκρατία [9] -όπως η «no fly» λίστα, η οποία χρησιμοποιείται για να εμποδιστούν οι ύποπτοι από το να επιβιβαστούν σε πτήσεις προς, από ή εντός των Ηνωμένων Πολιτειών. Μόλις μπουν σε αυτή την λίστα, τα άτομα δεν έχουν καμία ουσιαστική δυνατότητα να αμφισβητήσουν την παρακολούθηση ή να καθαρίσουν τα ονόματά τους. Γενικότερα, όπως δείχνει μια έκθεση [10] που εκδόθηκε πέρυσι από την οργάνωση Human Rights Watch και την ACLU, τα ανατριχιαστικά αποτελέσματα αυτής της παρακολούθησης σε δημοσιογράφους, δικηγόρους, και άλλους είναι προφανή. Έκανε πηγές απρόθυμες να μιλήσουν σε δημοσιογράφους, ακόμη και για θέματα που μπορεί να έχουν τεράστιο δημόσιο ενδιαφέρον, και υπονόμευσε την ικανότητα των δικηγόρων να επικοινωνούν με τους πελάτες τους σε περιβάλλον εμπιστοσύνης.

Υπάρχουν και άλλες διαβρωτική παρενέργειες, επίσης. Ο σημερινός μηχανισμός παρακολούθησης εξαρτάται από την μαζική, μυστικοπαθή κρατική γραφειοκρατία, η οποία έρχεται συχνά σε αντίθεση με τις βασικές δημοκρατικές αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της λαϊκής συναίνεσης. Ένα μυστικό δικαστήριο, το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της FISA, υφίσταται μόνο και μόνο για να εξετάζει τα αιτήματα της κυβέρνησης για παρακολουθήσεις. Κατά την τελευταία δεκαετία, το δικαστήριο αυτό έχει επανειλημμένα επανερμηνεύσει τους νόμους της χώρας για την επιτήρηση ώστε να επιτρέψει κατασκοπεία που είναι πολύ ευρύτερη από όσο θα μπορούσε να γνωρίζει οποιοδήποτε μέλος του κοινού. Την ίδια στιγμή, υπάρχει μια επιδημία υπερβολικής διαβάθμισης (δηλαδή, κατηγοριοποίησης στοιχείων ως απόρρητα), η οποία καταπνίγει την ικανότητα των πολιτών να κρατήσουν την κυβέρνηση υπόλογη, ειδικά όταν πρόκειται για νέες μορφές επιτήρησης.

Πράγματι, η κυβέρνηση σκόπιμα στέκεται εμπόδιο για μια τεκμηριωμένη δημόσια συζήτηση σχετικά με τα προγράμματα κατασκοπείας. Η NSA έχει αρνηθεί να μετρήσει, ή ακόμα και να εκτιμήσει, τον αριθμό των Αμερικανών των οποίων οι επικοινωνίες καταγράφονται κάθε χρόνο σύμφωνα με το άρθρο 702, αλλά ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν σίγουρα τεράστιος. Ομοίως, το FBI αρνήθηκε να αποκαλύψει πόσες φορές διεξάγει «έρευνες από την πίσω πόρτα» σε Αμερικανούς με την χρήση της βάσης δεδομένων του άρθρου 702, μια πρακτική που μετατρέπει την χωρίς ένταλμα κατασκοπεία σε ένα εργαλείο καθημερινής επιβολής του νόμου. Η παρακολούθηση υπό το Εκτελεστικό Διάταγμα 12333 είναι ακόμη περισσότερο σκοτεινή, παρά τις προειδοποιήσεις [3] σχετικά με την ευρεία επίδρασή της στα δικαιώματα των Αμερικανών. Ένα πρόσφατο ρεπορτάζ [11] σημειώνει ότι ακόμη και η Ειδική Επιτροπή για τις Υπηρεσίες Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ, η οποία υποτίθεται ότι επιβλέπει τις μυστικές Υπηρεσίες, δεν μπόρεσε να εντοπίσει όλα τα κατασκοπευτικά προγράμματα που λειτουργούν υπό την εν λόγω Αρχή.

Αν και η πρόσφατη δημόσια συζήτηση έχει επικεντρωθεί λιγότερο στην παρακολούθηση της ραχοκοκαλιάς του Internet από την NSA από όσο στην μαζική συλλογή τηλεφωνικών αρχείων, υπάρχουν αυξανόμενες εκκλήσεις για διαφάνεια και μεταρρύθμιση. Το 2014, η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε με μεγάλη διαφορά την απαγόρευση των χωρίς ένταλμα ερευνών «από την πίσω πόρτα» για τους Αμερικανούς, παρ’όλο που η Γερουσία των ΗΠΑ απέτυχε να περάσει μια ισοδύναμη νομοθεσία. Τον περασμένο Μάιο, ο βουλευτής Bob Goodlatte (ρεπουμπλικανός), πρόεδρος της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής, υποσχέθηκε να διοργανώσει ακροάσεις σχετικά με την χρήση της παρακολούθησης υπό το άρθρο 702, λόγω της όλο και μεγαλύτερης πίεσης από τα μέλη της επιτροπής του για την μεταρρύθμιση του νόμου αυτού. Η Ομάδα Αναθεώρησης για τις Υπηρεσίες Πληροφοριών και τις Τεχνολογίες Επικοινωνιών συνέστησε [6] τον περιορισμό της ικανότητας της κυβέρνησης να εκμεταλλεύεται τις πληροφορίες για τους Αμερικανούς -που έχουν συλλεχθεί σύμφωνα με το άρθρο 702 και το Εκτελεστικό Διάταγμα 12333- απαιτώντας από την κυβέρνηση να διαγράψει μεγάλο μέρος των πληροφοριών και να απαγορεύσει την χρήση τους συνολικά στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών. Και το Συμβούλιο για την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής και των Πολιτικών Ελευθεριών (Privacy and Civil Liberties Oversight Board), ένας ανεξάρτητος και διακομματικός οργανισμός μέσα στην εκτελεστική εξουσία, αυτή την περίοδο διεξάγει την δική του αναθεώρηση ορισμένων δραστηριοτήτων παρακολούθησης σύμφωνα με το Εκτελεστικό Διάταγμα 12333.

Έχοντας κρυφά εξασφαλίσει μια λαβή σαν μέγγενη στην ραχοκοκαλιά του Internet, οι Υπηρεσίες πληροφοριών αναμφίβολα θα αντισταθούν σε τέτοιες προσπάθειες. Σε έναν κόσμο όπου τα ψηφιακά ίχνη μας μάς ακολουθούν όλο και περισσότερο, η πρόσφατη μάχη για την συλλογή μεγαλύτερου μέρους των τηλεφωνικών αρχείων αποτελεί μόνο ένα προοίμιο. Οι δημόσιοι θεσμοί μας δεν πρέπει να ενδώσουν στην κινδυνολογία, την παραπληροφόρηση και την ανεξέλεγκτη μυστικότητα, διότι το διακύβευμα για την ελευθερία και την προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι απίστευτα υψηλό.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.