Τσάι Τεχεράνης

Το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν ανακοίνωσε κατά την διάρκεια ενός συνεδρίου στην Βιέννη τον περασμένο Ιούλιο, ότι η NIOC έχει εντοπίσει πολλά πιθανά έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου [30] που θα απαιτήσουν 200 δισ. δολάρια σε επενδυτικά κεφάλαια πριν από το 2020. Στις αρχές Αυγούστου, ο Saeed Ghavampour, ο γενικός διευθυντής στρατηγικού σχεδιασμού της NIOC, είπε ότι η βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν χρειάζεται επενδύσεις ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων το μήνα για τουλάχιστον πέντε μήνες για να μπορέσει να φτάσει τα προ-κυρώσεων επίπεδα παραγωγής. Για να προσελκύσει τέτοιου είδους επενδύσεις, ο υπουργός Βιομηχανίας Reza Nematzadeh έχει πει ότι οι ξένες εταιρείες μπορούν να λάβουν μέρος στην σχεδιαζόμενη ιδιωτικοποίηση των κρατικών ιρανικών εταιρειών πετρελαίου [31], μόλις αρθούν οι κυρώσεις. Αυτό το νέο μοντέλο θα δώσει στους διεθνείς παραγωγούς ένα μεγαλύτερο μερίδιο των όποιων κερδών από τα προτεινόμενα 50 έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου που θα αναλάβει η Τεχεράνη, μια αλλαγή από τις λιγότερο ευνοϊκές συμφωνίες επαναγοράς που απαγόρευαν στις πετρελαϊκές εταιρείες να αποκτήσουν δικαιώματα επί μετοχών. Εν τω μεταξύ, Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι η χώρα δεν θα επιβάλει περιορισμούς για τις ξένες επενδύσεις στην ενεργειακή βιομηχανία της στην νέα, μετά τις κυρώσεις, οικονομία της.

Ωστόσο, ακόμη και αν οι Ιρανοί υπουργοί λένε ότι το έθνος κινείται μακριά από την κρατική ιδιοκτησία, το ισχύον Σύνταγμα της χώρας λέει το αντίθετο. Η συνταγματική γλώσσα εξακολουθεί να απαγορεύει την ξένη ιδιοκτησία επί του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, κάτι που κάνει την σύναψη συμβάσεων κατανομής της παραγωγής αδύνατη, αν και ένα μερίδιο στην παραγωγή ενός κοιτάσματος πετρελαίου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πληρωμή για τις επενδύσεις των πετρελαϊκών εταιρειών. Ωστόσο, οι εταιρείες πετρελαίου δεν μπορούν να βάλουν στους ισολογισμούς τους τις υποτιθέμενες ποσότητες του υπόγειου ιρανικού πετρελαίου.

Οι πετρελαϊκές εταιρείες που σχεδιάζουν να δραστηριοποιηθούν στο Ιράν θα πρέπει να είναι δύσπιστες όσον αφορά τα προβλήματα στον ενεργειακό τομέα της χώρας. Είναι χρονίως διεφθαρμένος και κακοδιαχειριζόμενος. Εξακολουθεί να είναι πάντοτε παρών ο κίνδυνος ότι η πυρηνική συμφωνία θα μπορούσε να καταρρεύσει και ότι οι κυρώσεις θα ξαναγυρίσουν πάλι στην θέση τους. Οι επενδύσεις στην βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν παραμένουν έτσι επικίνδυνες και μπορεί να χρειαστεί μια δεκαετία ή και περισσότερο για να αποφέρουν καρπούς. Οι επενδυτές το γνωρίζουν αυτό, και δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι θα ορμήσουν στην χώρα.

Ο τερματισμός των κυρώσεων πιθανότατα θα ενισχύσει την οικονομία του Ιράν, αλλά πριν φανούν αυτά τα αποτελέσματα, η εισροή χρημάτων στην ιρανική οικονομία θα παρέχει στους σκληροπυρηνικούς της κυβέρνησης και του Σώματος της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς ένα σωρό μετρητών, με τους Φρουρούς να είναι ο νούμερο ένα κερδισμένος από το τέλος των κυρώσεων. Σε αντίθεση με την θέση της Ουάσινγκτον ότι η άρση των κυρώσεων θα ενισχύσει την ιρανική οικονομία, κάτι που θα μαλακώσει τις θέσεις των Ιρανών αξιωματούχων και θα προωθήσει μια καλύτερη συμπεριφορά στην Τεχεράνη, η τόνωση της οικονομίας είναι πιθανό να αυξήσει το εισόδημα και την επιρροή των σκληροπυρηνικών πάνω στην πολιτική και την εθνική οικονομία. Ο τερματισμός κυρώσεων θα ενισχύσει επίσης το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, με αποτέλεσμα ένα περιβάλλον στο οποίο η διάδοση και η περιφερειακή αστάθεια θα γίνονται όλο και πιο πιθανές. Τα χρόνια της στασιμότητας εντός του πετρελαϊκού κλάδου του Ιράν δεν μπορεί να επιδιορθωθούν από την μια μέρα στην άλλη, όπως ακριβώς και οι κυρώσεις δεν μπορούν να αρθούν σε μια μέρα. Οι κυβερνήσεις και οι πετρελαϊκές εταιρείες θα πρέπει να είναι δύσπιστες για να σπεύσουν στο Ιράν, όταν μεγάλο μέρος της ουσιαστικής άρσης είναι ακόμα μπροστά.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2015-10-26/tehran-tea