Οι Τούρκοι ψηφοφόροι σε θολά νερά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Τούρκοι ψηφοφόροι σε θολά νερά

Πώς είναι το να αντιτάσσεται κανείς στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις του Ερντογάν

Η Τουρκία είναι σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι -κάτι που θα συνεχιστεί «μέχρι να ηρεμήσουν όλα είναι να επιστρέψουν σε τάξη», όπως είπε ο Ερντογάν. Προς το παρόν, η χώρα διοικείται με διατάγματα που εκδίδονται από την Άγκυρα. Εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι που κατηγορούνται για δεσμούς με τους πραξικοπηματίες ή με άλλες «τρομοκρατικές» ομάδες έχουν απολυθεί, τα διαβατήριά τους ακυρώθηκαν, και έχουν αποκλειστεί δια βίου από το να εργαστούν στον δημόσιο τομέα –μια τιμωρία που ένας συνταγματολόγος αποκαλεί «πολιτικό θάνατο». Και μαζί με τους στρατιώτες που πιάστηκαν με τα όπλα στα χέρια το βράδυ της 15ης Ιουλίου, χιλιάδες καθηγητές, ακαδημαϊκοί και δικαστές κατηγορούνται τώρα για τρομοκρατία. Τουλάχιστον 180 μέσα ενημέρωσης έχουν κλείσει και 150 δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν για «προσβολή» του Ερντογάν ή για το ότι υποστηρίζουν «τρομοκρατικές» ομάδες μέσα από την δουλειά τους. Εκατοντάδες μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί έχουν κλείσει, με τις πόρτες τους να είναι τώρα σφραγισμένες με ένα έγγραφο με βουλοκέρι παρόμοιο με μια μεσαιωνική διαταγή από σουλτάνο.

Η ατμόσφαιρα θυμίζει στους συντηρητικούς το πραξικόπημα τον Φεβρουάριο του 1997, που προκάλεσε τις συλλήψεις χιλιάδων υποτιθέμενων ισλαμιστών λόγω του υπερβάλλοντα ζήλου του κοσμικού στρατού. «Σήμερα είμαστε ήδη υπό ένα πραξικόπημα διαφορετικού χρώματος», μου είπε η Huda Kaya, μια βουλευτής από το HDP η οποία ήταν εξέχουσα φυσιογνωμία στο κίνημα διαμαρτυρίας κατά της απαγόρευσης της μαντίλας πριν από δύο δεκαετίες. Η Kaya, μαζί με μια ντουζίνα άλλους βουλευτές του HDP, τώρα αντιμετωπίζει κατηγορίες για τρομοκρατία για ομιλίες της που οι εισαγγελείς λένε ότι υποστήριζαν το ΡΚΚ. Περισσότεροι από πέντε χιλιάδες εργαζόμενοι του HDP είναι υπό κράτηση, και η Άγκυρα έχει αντικαταστήσει 80 φιλοκουρδικές τοπικές διοικήσεις με γραφειοκρατικούς επιστάτες, μέρος μιας εκστρατείας που φαίνεται να στοχεύει στο ξερίζωμα της κουρδικής αντιπολίτευσης ενόψει του δημοψηφίσματος.

Ο Ερντογάν αποκάλεσε την εκστρατεία υπέρ του «όχι» ως «κακή» γιατί δήθεν επιδιώκει για να επιβάλει εκ νέου περιορισμούς, όπως οι νόμοι που κρατούσαν τις μαντηλοφορούσες εκτός εργασίας στον δημόσιο τομέα. Η μεγαλύτερη ομάδα της χώρας για τα δικαιώματα των ισλαμιστών γυναικών, KADEM, έχει κάνει κομβικό σημείο της εκστρατείας της υπέρ του «ναι» το φάντασμα μιας νέας απαγόρευσης της μαντίλας από ένα αντιδημοκρατικό δικαστικό σώμα. Για την Kaya, η οποία πέρασε έναν χρόνο στην εξορία μετά το πραξικόπημα του 1997 επειδή διαμαρτυρόταν για την απαγόρευση, αυτή η ρητορική είναι μια προφανής και μικροπρεπής απόπειρα εκμετάλλευσης του ρήγματος μεταξύ κοσμικών και συντηρητικών της Τουρκίας. «Το AKP θέλει να φοβίσει τους ανθρώπους να ψηφίσουν ‘ναι’, λέγοντάς τους ότι ένα άλλο [πραξικόπημα] σαν της 28ης Φεβρουαρίου θα μπορούσε να αναιρέσει τις μεταρρυθμίσεις τους», είπε. «Αλλά είναι μια διαφορετική Τουρκία σήμερα: Δεν είναι μόνο οι Κούρδοι που αγωνίζονται. Δεν είναι μόνο οι συντηρητικοί και οι θρησκευόμενοι -είναι όλα τα είδη των ανθρώπων που αντιτίθενται σε αυτό το σχέδιο».

Η συμμαχία των συντηρητικών και των εθνικιστών από την οποία εξαρτάται ο Ερντογάν από το 2002 φαίνεται να ραγίζει καθώς αντιμετωπίζει την κίνηση του Ερντογάν να κατοχυρώσει τις ήδη ευρείες εξουσίες του μέσα στο τουρκικό σύνταγμα. Αν του δοθεί μια ευκαιρία να το πετύχει, το στρατόπεδο του «όχι» θα μπορούσε να καταφέρει μια ήττα στον Ερντογάν στις 16 Απριλίου. Όμως ο Ερντογάν έχει κι άλλες επιλογές στο τραπέζι, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης του δημοψηφίσματος ή του να ζητήσει νέες εκλογές που θα μπορούσαν να δώσουν στο ΑΚΡ πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο, κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να τροποποιήσει το σύνταγμα χωρίς δημοψήφισμα. Ωστόσο, είτε κερδίσει είτε χάσει στις 16 Απριλίου, ο Ερντογάν είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να προσπαθεί να πολώσει τους Τούρκους σε μια φαντασιακή μάχη για την ίδια την ύπαρξή τους.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2017-03-09/turkish-voters...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition