Τουρκία: Έκθεση προόδου της επιδίωξης μιας απόλυτης εξουσίας

Τον Ιανουάριο του 2016, δήλωσα στην [εφημερίδα] Nouvel Observateur: «Ένα φασίζον κράτος εγκαθίσταται όλο και πιο σίγουρα στην Τουρκία».

Λίγους μήνες αργότερα, την μεθεπομένη μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, σημείωσα σε ένα άρθρο στην εφημερίδα Le Monde: «... μετά την αποτροπή του στρατιωτικού πραξικοπήματος, η Τουρκία δεν θα είναι πιο δημοκρατική όπως υπονοούν αδέξια οι δηλώσεις από το εσωτερικό και από το εξωτερικό. Η τουρκική πολιτική ισορροπία δεν ταλαντεύεται εδώ και πολύ καιρό μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας, αλλά μεταξύ δύο δικτατορικών τρόπων. Πράγματι, το καθεστώς αισθάνεται τώρα ισχυρότερο προκειμένου να επιβάλει συνταγματικά το ισχυρό προεδρικό σύστημα “α λα Πούτιν”, χωρίς φρένα ή αντισταθμίσεις».

Άνθρωποι ανεμίζουν σημαίες που δείχνουν τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Ομπερχάουζεν της Γερμανίας στις 18 Φεβρουαρίου 2017, στο πλαίσιο της προώθησης του συνταγματικού δημοψηφίσματος της Τουρκίας της 16ης Απριλίου 2017. REUTERS/Wolfgang Rattay
-----------------------------------------------------------------

Τέλος, στο τελευταίο μου κείμενο που δημοσιεύθηκε στην [μηνιαία επιθεώρηση] Courrier du Maghreb et de l’Orient λίγο πριν από το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου φέτος, σημείωνα: «Το δημοψήφισμα που έχει προγραμματιστεί για τις 16 Απριλίου θα επιτρέψει την συνταγματικοποίηση αυτής της ισχυρής εξουσίας αν επικρατήσει το “ναι”. Μια συνταγματική τροποποίηση 18 άρθρων, κακότεχνη, περιέχουσα πολλές αντιθέσεις με το υπάρχον Σύνταγμα, που δεν αντιστοιχεί σε καμία συνταγματική αρχή που να είναι γνωστή σε ολόκληρο τον κόσμο, και που δίνει πλήρη εξουσία στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θα υποβληθεί στην λαϊκή διαβούλευση. Τα πάντα, απολύτως τα πάντα είναι νόμιμα στα μάτια του καθεστώτος για να βγάλει ένα μαζικό “ναι”(...).

Με το τέλος του ευρωπαϊκού συμβολαίου, το καθεστώς αισθάνθηκε να μεγαλώνουν όλο και περισσότερο τα φτερά του για να μεταμορφώσει όχι μόνο το πολιτικό σύστημα αλλά και την κοινωνία. Σήμερα, τα εκπαιδευτικά, στρατιωτικά, δικαστικά, οικονομικά, διοικητικά και διπλωματικά συστήματα της χώρας λειτουργούν με βάση την αφοσίωση στο ισλαμικό καθεστώς, το οποίο είναι τελείως αντίθετο από αυτό που γνώρισε η χώρα από την αρχή της ευρωπαϊκής διαδικασίας το 1999. Γενικά, υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της χρεοκοπίας της ευρωπαϊκής διαδικασίας της Τουρκίας και της αυταρχικής και αντιδυτικής ριζοσπαστικοποίησης του καθεστώτος. Η Τουρκία απο-Δυτικοποιείται ακριβώς όπως και η Ρωσία, αμφότερες πιστές σε μια προγενέστερη προδιάθεση στις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ και του Πέτρου του Μεγάλου, αντίστοιχα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πεποίθηση ορισμένων πολιτικών στην Ευρώπη που ονειρεύονταν την ομαλοποίηση μετά την ημέρα του δημοψηφίσματος ή σε περίπτωση νίκης του “όχι”, δεν είναι σωστή. Η έντονη τάση της Τουρκίας υπό την ράβδο των ισλαμιστών παραμένει η απο-Δυτικοποίηση, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Σε περίπτωση [που επικρατήσει το] “ναι”, το καθεστώς θα ανακτήσει μια συνταγματική βάση, στην αντίθετη περίπτωση θα συνεχίσει απλά στην αυταρχική του γραμμή με την διατήρηση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Και στις δύο περιπτώσεις δεν θα υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η αντι-Δυτική πορεία του πρέπει να εκτραπεί, εφόσον οι ευρωπαϊκές αξίες, οι κανόνες, οι αρχές και τα πρότυπα πάντοτε έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες, τους κανόνες, τις αρχές και τα πρότυπα του ισχύοντος καθεστώτος. Γνωρίζουμε από την εμπειρία ότι τα αυταρχικά καθεστώτα δεν μετατρέπονται ποτέ από μόνα τους σε δημοκρατία, ειδικά όταν έχουν μια δημοφιλή βάση».

Μέχρι το τέλος του 2017 και μετά την νίκη του «ναι» στο δημοψήφισμα, το φασιστικό και Δυτικο-φοβικό καθεστώς της Άγκυρας βρίσκεται σε ισχυρή θέση να επιβληθεί πλήρως στους θεσμούς και στην κοινωνία. Δεν έχει φανεί καμία ομαλοποίηση στην χώρα ούτε στις σχέσεις με τους στρατηγικούς εταίρους και τους γείτονες της Τουρκίας. Το καθεστώς επιβάλλει στον εαυτό του με κάθε τρόπο ένα είδος φυγής προς τα εμπρός, οπότε η πολιτική πρακτική του να παραμείνει μη βιώσιμη. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην κατάσταση του παιχνιδιού.

Στην Τουρκία:

-Από τις 15 Ιουλίου 2016, η ανά τρίμηνο ανανέωση της [κατάστασης] έκτακτης ανάγκης έχει γίνει ο κανόνας και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι μόνιμη.

-Η χώρα κυβερνάται με κυβερνητικά διατάγματα υπό τον πλήρη έλεγχο του Προέδρου.

-Θεσμοθετήθηκαν 28 νομοθετικά διατάγματα που αντλούν τη νομιμότητά τους όχι από το εκλεγμένο κοινοβούλιο αλλά από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με τα οποία απολύθηκαν περίπου 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι με σχεδόν καμία [δυνατότητα για] προσφυγή, και 50.000 συνελήφθησαν.

-Από την άλλη πλευρά, 11 μέλη της αντιπολίτευσης, 63 δήμαρχοι εκ των οποίων η συντριπτική πλειοψηφία είναι Κούρδοι, 172 δημοσιογράφοι και 10 ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συχνά κρατούνται χωρίς δίκη.

-50 νέες φυλακές βρίσκονται υπό κατασκευή, ενώ ο πληθυσμός των φυλακών υπερβαίνει το 10% της δυναμικότητάς τους.

-Μεταξύ των απολυθέντων, 8.500 ακαδημαϊκοί έχασαν την δουλειά τους, χωρίς πιθανότητες να βρουν άλλη ακαδημαϊκή θέση, και δεν αντικαταστάθηκαν στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

-Έκλεισαν 19 πανεπιστήμια και συνολικά 2.099 σχολεία.

-187 οργανισμοί του Τύπου έκλεισαν και απαγορεύθηκαν.

- Έκλεισαν 560 ιδρύματα, 54 νοσοκομεία, 1125 ενώσεις και 19 συνδικάτα.

-Περίπου 550 ιδιωτικές εταιρείες έχουν εθνικοποιηθεί, τα περιουσιακά τους στοιχεία έχουν λεηλατηθεί.

-Ως αποτέλεσμα αυτών των καταχρήσεων, οι αιτήσεις ασύλου των πολιτών της Τουρκίας αυξάνονται έντονα στις ευρωπαϊκές χώρες.