Η μεταβολή της μοίρας του καταλανικού κινήματος ανεξαρτησίας

Αυτή η πλειοψηφία φαίνεται να αφυπνίστηκε στις 9 Οκτωβρίου, όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι (350.000 σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις και σχεδόν ένα εκατομμύριο σύμφωνα με τους διοργανωτές της διαδήλωσης) κατέβηκαν στους δρόμους της Βαρκελώνης για να διαδηλώσουν εναντίον της ανεξαρτησίας. Ο κόσμος είδε μια σπάνια επίδειξη ισπανικού εθνικισμού στην καρδιά της καταλανικής πρωτεύουσας. Από την εποχή του θανάτου του Φράνκο, τα εθνικά σύμβολα όπως η ισπανική σημαία, εξαφανίστηκαν από την Καταλονία, εκτός από εκείνα που εκτίθενται σε δημόσια κτίρια. Το «Viva España» και το «Soy Español, Soy Catalan» (Είμαι Ισπανός, είμαι Καταλανός) ήταν [9] μερικά από τα συνθήματα που φώναζαν οι διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους τυλίγονταν με την ισπανική σημαία, καθώς βάδιζαν στις όμορφες λεωφόρους και τις πλατείες της Βαρκελώνης. Οι αστυνομικοί και οι άνδρες της πολιτοφυλακής, οι οποίοι μόλις λίγες μέρες πριν είχαν τιμωρηθεί για τις πράξεις τους την ημέρα του δημοψηφίσματος, αντιμετωπίστηκαν με αγκαλιές και χαιρετίστηκαν ως πατριώτες. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο νομπελίστας συγγραφέας και συντηρητικός πολιτικός Mario Vargas Llosa, ο οποίος κατέχει ισπανική και περουβιανή υπηκοότητα. Κάλεσε το πλήθος [10] να μην αφήσει «μια αποσχιστική συνωμοσία να καταστρέψει την ισπανική δημοκρατία».

Η διαδήλωση επηρέασε τα σχέδια του αυτονομιστικού κινήματος ως προς την διακήρυξη της ανεξαρτησίας τουλάχιστον με δύο τρόπους. Πρώτον, συνέδεσε τις εξελίξεις στην Βαρκελώνη με ένα εθνικό κίνημα που ζητούσε διάλογο μεταξύ της καταλανικής κυβέρνησης και της συντηρητικής κυβέρνησης του Ισπανού πρωθυπουργού Mariano Rajoy. Αυτό το κίνημα, το οποίο άρχισε να αναπτύσσεται σύντομα μετά την βία που ακολούθησε το δημοψήφισμα, έγινε γνωστό στα κοινωνικά μέσα ως Parlem / Hablemos («Ας μιλήσουμε» στα καταλανικά και τα ισπανικά). Η διαδήλωση εξέθεσε επίσης το βαθύ χάσμα στην Καταλονία σχετικά με το ζήτημα της ανεξαρτησίας και την πρόκληση που αυτή δημιούργησε για την εκκίνηση ενός καινούργιου κράτους. Μέχρι τη μέρα της διαδήλωσης, οι αυτονομιστές μπορούσαν ακόμα να ξεγελούν τους εαυτούς τους σκεπτόμενοι ότι αυτοί που αντιτίθενται στην απόσχιση θα παραμείνουν ήσυχοι και θα δεχθούν την ανεξαρτησία.

ΜΙΑ ΕΥΘΡΑΥΣΤΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Δυστυχώς για εκείνους που ευνοούν την απόσχιση, η ιδεολογική ανομοιογένεια του αυτονομιστικού συνασπισμού σημαίνει ότι ποτέ δεν υπήρξε μια συνεκτική συμμαχία υπέρ της καταλανικής ανεξαρτησίας, πολύ δε περισσότερο ένα συνεκτικό σχέδιο για μια ανεξάρτητη Καταλονία. Ο συνασπισμός, που ονομάστηκε Junts pel Sí («Μαζί για το Ναι»), διαμορφώθηκε ως απάντηση της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου που απέρριψε τις περισσότερες από τις διατάξεις του Νέου Νόμου για την Αυτονομία, πάνω στην ώρα για τις περιφερειακές εκλογές του 2015. Στο κέντρο του συνασπισμού είναι το κεντροδεξιό Καταλανικό Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (PDeCAT), ο διάδοχος του κόμματος Σύγκλιση και Ένωση, του κεντροδεξιού κόμματος που δημιούργησε το μετά τον Φράνκο καταλανικό εθνικιστικό κίνημα και διαλύθηκε το 2015 μετά από σειρά σκανδάλων διαφθοράς, και ο κύριος ανταγωνιστής του, το κόμμα Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας.

Αν και ήταν ο νικητής στις περιφερειακές εκλογές του 2015, ο συνασπισμός Junts pel Sí δεν κέρδισε αρκετές κοινοβουλευτικές έδρες για να σχηματίσει κυβέρνηση, κάτι που τον πίεσε προς μια συμμαχία με την Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας (CUP), ένα μικρό ακροαριστερό κόμμα. Αυτή η κίνηση έφερει μικτά αποτελέσματα. Από τη μια πλευρά, επέτρεψε την θέσπιση νόμου μέσω του καταλανικού Κοινοβουλίου που εξουσιοδότησε το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας. Από την άλλη πλευρά, ριζοσπαστικοποίησε τον συνασπισμό. Οι ηγέτες του CUP θεωρούσαν τον Καταλανό πρώην πρόεδρο, Artur Mas, διεφθαρμένο, οικονομικά συντηρητικό και όχι αρκετά ισχυρό για την ανεξαρτησία, οπότε έπρεπε να αντικατασταθεί από τον Puigdemont, έναν διακεκριμένο σκληροπυρηνικό της απόσχισης. Ωστόσο, αυτό σήμαινε να παραγκωνιστεί ο Καταλανός πολιτικός με την μεγαλύτερη εμπειρία διαπραγματεύσεων με τη Μαδρίτη. Ήταν ο Mas που είχε πείσει τη Μαδρίτη να επιτρέψει ένα προηγούμενο μη δεσμευτικό δημοψήφισμα για ανεξαρτησία το 2014. Εκείνο το δημοψήφισμα είχε αποτελέσματα αρκετά παρόμοια με τα πιο πρόσφατα: Το 80% ενέκρινε την ανεξαρτησία, με ποσοστό συμμετοχής μόλις κάτω από 40%.

Το CUP έφερε επίσης σημαντικές πολιτικές αποσκευές στον συνασπισμό, ειδικά την γνωστή αντίθεσή του στον καπιταλισμό και την παγκοσμιοποίηση. (Το κόμμα, για παράδειγμα, έχει υποστηρίξει την αποχώρηση της Ισπανίας από την ΕΕ και την ευρωζώνη). Αυτές οι θέσεις, οι οποίες εξηγούν την φήμη του κόμματος ως αναρχική οργάνωση, έχουν αποξενώσει τα παραδοσιακά συντηρητικά μέλη του συνασπισμού και τα μέλη της καταλανικής επιχειρηματικής κοινότητας που συμπαθούν στην ανεξαρτησία. Έχουν επίσης τροφοδοτήσει την κατηγορία ότι μια ριζοσπαστική μειονότητα οδηγεί την Ισπανία στον γκρεμό της πολιτικής καταστροφής. Ένας από τους πιο άμεσους και εξέχοντες επικριτές του CUP είναι ο Albert Ribera, ο επικεφαλής του Ciudadanos, του κεντρώου κόμματος από την Καταλονία που αντιτάσσεται έντονα στην ανεξαρτησία. Την παραμονή του δημοψηφίσματος, ο Rivera δήλωσε [11] στο Politico Europe ότι η Ισπανία υφίσταται «μια κρίση που απειλεί το κράτος δικαίου», [μια κρίση] που δημιούργησαν οι αυτονομιστές στην Καταλονία, τους οποίους ανέφερε ως «πυρομανείς» και «πραξικοπηματίες».