Πώς βλέπει τον κόσμο ο Xi Jinping

Από την οπτική του Πεκίνου, το Θιβέτ, η [επαρχία] Σιντζιάνγκ (Xinjiang), η Εσωτερική Μογγολία και η Ταϊβάν αποτελούν ένα βασικό σύνολο ενδιαφερόντων ασφαλείας. Το καθένα από μόνο του αντιπροσωπεύει μια συμβολή παραγόντων εξωτερικής και εσωτερικής ασφάλειας. Το Θιβέτ είναι βασικός παράγοντας στις κινεζικές αντιλήψεις για την στρατηγική σχέση της Κίνας με την Ινδία, η οποία έχει παράσχει πολιτικό άσυλο στον Δαλάι Λάμα για περισσότερο από μισό αιώνα. Η Xinjiang αντιπροσωπεύει την πύλη της Κίνας σε αυτό που αντιλαμβάνεται ότι είναι ένας όλο και πιο εχθρικός ισλαμικός κόσμος, ενισχυμένος από τις ανησυχίες για το δικό της εγχώριο ισλαμικό αυτονομιστικό κίνημα. Η εσωτερική Μογγολία, παρά την επίλυση των κοινών συνόρων με την Ρωσία πριν από δεκαετίες, αποτελεί μια συνεχή πηγή στρατηγικού άγχους μεταξύ Κίνας και Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών ανησυχιών σχετικά με την μακροπρόθεσμη πιθανότητα ενός κινεζικού ρεβιζιονισμού για τον συνοριακό διακανονισμό του 1989.

Η Ταϊβάν, που από καιρό θεωρείται ισοδύναμη ενός μεγάλου αμερικανικού αεροπλανοφόρου στον Ειρηνικό, αντιπροσωπεύει στο κινεζικό στρατηγικό σκεπτικό έναν μεγάλο μηχανισμό αποκλεισμού ενάντια στις εθνικές φιλοδοξίες της Κίνας για ένα πιο ελεγχόμενο, και επομένως πιο ασφαλές, θαλάσσιο σύνορο, καθώς και ένα εμπόδιο στην εθνική επανένωση. Εξ ου ο βαθύς κινεζικός πονοκέφαλος σχετικά με την πρόσφατη ψήφιση της Ταξιδιωτικής Πράξης για την Ταϊβάν (Taiwan Travel Act), που επιτρέπει την επανάληψη επίσημων επαφών μεταξύ όλων των επιπέδων της αμερικανικής διοίκησης και των Ταϊβανών ομολόγων τους. Αυτές οι προκλήσεις της εσωτερικής ασφάλειας θα παραμείνουν πάντα οι βασικές προκλήσεις ασφάλειας της Κίνας, εκτός, φυσικά, της ασφάλειας του ίδιου του κόμματος.

Ο τρίτος σε αυτή την σειρά ομόκεντρων κύκλων είναι η κινεζική οικονομία, μαζί με το στρατηγικό της προσάρτημα, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Από πολιτική άποψη, η πρώτη φάση της οικονομικής μεταρρύθμισης της Κίνας χαρακτηριζόταν από μικρές, τοπικές οικογενειακές επιχειρήσεις που απασχολούνταν στην ελαφρά βιομηχανία˙ από χαμηλού μισθού, υψηλής έντασης μεταποίηση για εξαγωγές˙ και από κρατικές επενδύσεις υψηλού επιπέδου στις δημόσιες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των τηλεπικοινωνιών, της ευρυζωνικότητας, των οδών, σιδηροδρόμων, λιμένων και της παραγωγής, μετάδοσης και διανομής ηλεκτρικής ισχύος. Στις αρχές του 2013, ο Xi δημοσιοποίησε ένα νέο σχέδιο για την δεύτερη φάση του προγράμματος οικονομικής μεταρρύθμισης της Κίνας. Τα καθοριστικά χαρακτηριστικά της ήταν μια νέα έμφαση στην αγορά εγχώριας κατανάλωσης αντί για τις εξαγωγές ως κύρια κινητήρια δύναμη της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης˙ η έκρηξη του ιδιωτικού τομέα της Κίνας εις βάρος του συνολικού μεριδίου αγοράς των κρατικών επιχειρήσεων της˙ και το ξεπέρασμα της Δύσης σε κρίσιμους νέους τομείς τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της βιοτεχνολογίας, της πληροφορικής και της τεχνητής νοημοσύνης, όλα μέσα στο νέο πλαίσιο της περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης, ιδιαίτερα [της αποφυγής] της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής.

Πέντε χρόνια μετά, υπήρξε ελάχιστη πραγματική πρόοδος στις επενδύσεις, στο εμπόριο, στην χρηματοδότηση και στις κρατικές επιχειρήσεις και στην αγροτική μεταρρύθμιση, ενώ η Κίνα φαίνεται να οπισθοδρομεί στην δημοσιονομική πολιτική, τον ανταγωνισμό και τη μεταρρύθμιση του εργατικού δυναμικού. Το ανοιχτό ερώτημα για την οικονομία είναι το εάν ο Xi, έχοντας εδραιώσει περαιτέρω την ισχύ του, θέλει να αναπτύξει το απαραίτητο πολιτικό κεφάλαιο σε αυτούς τους νέους, ουσιαστικούς αλλά βαθιά ευαίσθητους τομείς μεταρρύθμισης όπου οι δυνάμεις αντίστασης και αδράνειας είναι μεγάλες. Υπάρχουν και άλλα ανησυχητικά σημάδια. Ο ρόλος των κομματικών γραμματέων μέσα στις ιδιωτικές επιχειρήσεις φαίνεται να έχει ενισχυθεί και υπάρχει μια ανοιχτή συζήτηση ως προς το αν το κράτος πρέπει να αποκτήσει συμμετοχή στις πιο επιτυχημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις της Κίνας. Στον απόηχο της εκστρατείας κατά της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών όσον αφορά την συμμόρφωση, βλέπουμε επίσης ορισμένες εξέχουσες κινεζικές ιδιωτικές εταιρείες σε πραγματικό πολιτικό πρόβλημα. Το Πεκίνο κατάσχεσε πρόσφατα τον ασφαλιστικό όμιλο Anbang, αναλαμβάνοντας προσωρινό έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας αφότου η ηγεσία της συνελήφθη, διώχθηκε και καταδικάστηκε. Η σύνθεση όλων των παραπάνω είναι μια συνεχής έλλειψη πραγματικά ανεξάρτητων εμπορικών δικαστηρίων και μηχανισμών διαιτησίας.

Το Πεκίνο, ωστόσο, σημείωσε πραγματική πρόοδο στην πολιτική για την καινοτομία, όπου τα τεράστια επίπεδα κρατικής Έρευνας και Ανάπτυξης έχουν αρχίσει να αποφέρουν αποτελέσματα, καθώς και στην περιβαλλοντική μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις μεγάλες πόλεις τα τελευταία δύο χρόνια. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό επίτευγμα, επειδή η τραγωδία της ταχείας ανάπτυξης της Κίνας κατά τα πρώτα 35 χρόνια υπήρξε μια γενική περιβαλλοντική καταστροφή. Φυσικά, το περιβάλλον δεν είναι μόνο μια εγχώρια ανησυχία για τον κινεζικό λαό. Η ποσότητα των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπει η Κίνα έχει θεμελιώδη σημασία για το μέλλον της παγκόσμιας κλιματικής ασφάλειας και επομένως του πλανήτη. Στο πλαίσιο της τρέχουσας και αναδυόμενης κοσμοθεωρίας της Κίνας, τόσο η ισχυρή οικονομία όσο και το καθαρό περιβάλλον αποτελούν βασικούς καθοριστικούς παράγοντες της μελλοντικής πολιτικής νομιμοποίησης του κόμματος.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

Ο τέταρτος σε αυτή την διευρυμένη σειρά ομόκεντρων κύκλων κινείται πέρα από τις εγχώριες ανησυχίες, σε αυτό που η Κίνα θεωρεί ως σφαίρα επιρροής της. Αυτό αφορά τα 14 γειτονικά κράτη της Κίνας. Ιστορικά, υπήρξαν η λεωφόρος με την οποία απειλείτο η εθνική ασφάλεια της Κίνας, με αποτέλεσμα διαδοχικές ξένες εισβολές. Μέσω της πολιτικής και οικονομικής διπλωματίας, η Κίνα επιθυμεί έτσι να εξασφαλίσει θετικές, φιλόξενες και, όπου είναι δυνατόν, συγκαταβατικές μεμονωμένες σχέσεις με όλες αυτές τις χώρες.