Μπορεί η Ισπανία να βρει τον δρόμο της προς την πολιτική σταθερότητα;

Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία. Ο Sánchez έχει ήδη υποσχεθεί να συνεχίσει το συντηρητικό οικονομικό πρόγραμμα του Rajoy, το οποίο πιστώνεται με την αποκατάσταση της σταθερότητας και της ανάπτυξης στην ισπανική οικονομία μετά την οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων το 2007. Ξεκάθαρα, η υιοθέτηση των οικονομικών πολιτικών του Rajoy είχε στόχο να ηρεμήσει τις αγορές. Ενδεχομένως πιο ενθαρρυντική είναι η υπόσχεση του Sánchez να διαπραγματευτεί με τους Καταλανούς, κάτι που ο Rajoy αρνήθηκε κατηγορηματικά [9] να κάνει. Φυσικά, είναι αμφισβητήσιμο αν το «τζίνι» της καταλανικής ανεξαρτησίας μπορεί να ξανατοποθετηθεί στο μπουκάλι σε αυτό το σημείο. Ωστόσο, οι προοπτικές για μια σημαντική πρόοδο στην Καταλονία δεν μπορούν να αποκλειστούν, δεδομένου ότι η νέα κυβέρνηση έχει κάθε κίνητρο να επιτύχει νέα συμφωνία με την ηγεσία της Καταλονίας για να βελτιώσει τις δικές της ευκαιρίες να παραμείνει στην εξουσία.

Μια νέα περιφερειακή κυβέρνηση εγκαινιάστηκε πρόσφατα στην Καταλονία, η οποία, μολονότι εξακολουθεί να είναι δεσμευμένη υπέρ της ανεξαρτησίας της, προσπάθησε να βάλει κάποια απόσταση μεταξύ της ίδιας και της περσινής άκαρπης προσπάθειας να αποκτήσει ανεξαρτησία. Και αν ένα πολιτικό κόμμα στη Μαδρίτη μπορεί να καταφέρει να χειριστεί τουλάχιστον την κατάσταση στην Καταλονία, αυτό είναι το PSOE. Κάνοντας μια αναδρομή στην φιλελεύθερη Δεύτερη Δημοκρατία της δεκαετίας του 1930, το κόμμα υποστήριξε τις φιλοδοξίες για αυτονομία στις ισπανικές περιφέρειες, προς μεγάλη οργή των Ισπανών συντηρητικών, οι οποίοι προσκυνούν στον βωμό μιας ενοποιημένης και πολιτισμικά μονολιθικής Ισπανίας. Η τελευταία σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ισπανίας, με επικεφαλής τον José Luis Rodríguez Zapatero, ενέκρινε την προηγούμενη πρόταση των Καταλανών για την αναβάθμιση του καταστατικού χάρτη αυτονομίας τους με τη Μαδρίτη. Όμως, ο Rajoy μπλόκαρε την πρόταση όταν ανέλαβε την εξουσία το 2011. Πήγε τους Καταλανούς στο δικαστήριο και κέρδισε, πυροδοτώντας την τρέχουσα κρίση.

Ο Sánchez, τον οποίο ο Rajoy κατάφερε να νικήσει δύο φορές, το 2015 και το 2016, πιθανόν να απαιτήσει νέες εκλογές για να νομιμοποιήσει πλήρως την κυβέρνησή του. Οι καταγγελίες για δημοκρατικό έλλειμμα έχουν ήδη εκτοξευθεί από το ΡΡ. Όλα τα κόμματα θέλουν να αποφύγουν τον εφιάλτη του τι συνέβη το 2015 και πάλι το 2016, όταν κανένα πολιτικό κόμμα δεν κέρδισε μια σαφή πλειοψηφία εδρών στο κοινοβούλιο και η Ισπανία παρέμεινε χωρίς κυβέρνηση για σχεδόν δύο χρόνια. Η μεγαλύτερη εκλογική απειλή για τη νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση δεν είναι η παλιά δεξιά νέμεσή της, το PP, αλλά το Ciudadanos ή «Πολίτες», που αμφισβητεί τώρα την θέση του ΡΡ ως το κορυφαίο συντηρητικό κόμμα της Ισπανίας. Ένα Καταλανικό κόμμα με κρατικές φιλοδοξίες, το Ciudadanos επωφελήθηκε από την καταλανική κρίση˙ ήταν ένας ισχυρός υπερασπιστής της ισπανικής ενότητας και ένας σκληρός αντίπαλος της καταλανικής ανεξαρτησίας, αλλά χωρίς τον ζήλο του Rajoy (ή τον αυταρχισμό του, όπως κάποιοι μπορεί να το ονομάσουν). Το κόμμα έχει επίσης μια φήμη για κεντρώες τάσεις σε ένα περιβάλλον ακραίας πολιτικής πόλωσης. Παρά το γεγονός ότι αναδείχθηκε το 2007 ως κόμμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, το Ciudadanos αρνήθηκε να υποστηρίξει την ψήφο μη εμπιστοσύνης. Το τίμημα που ο ηγέτης του κόμματος, Albert Rivera, ζήτησε για την υποστήριξη του κόμματός του για την πρόταση μομφής ήταν απλά απαράδεκτο για τους Σοσιαλιστές: Ότι ένας συναινετικός υποψήφιος θα ονομαστεί ως ο επόμενος επικεφαλής της κυβέρνησης. Ο Rivera προφανώς ήδη προσβλέπει στις επόμενες εκλογές, ενθαρρυμένος από δημοσκοπήσεις [10] που δείχνουν ότι το Ciudadanos είναι μπροστά από όλα τα άλλα κόμματα. Μη υποστηρίζοντας την αποπομπή του Rajoy, ο Rivera προσπάθησε πιθανώς να αποφύγει να στενοχωρήσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι παραμένουν πιστοί στον Rajoy. Ο Ριβέρα γνωρίζει καλά ότι κάθε πιθανότητα που έχει το κόμμα του να βγάλει τους Σοσιαλιστές από την εξουσία εξαρτάται είτε από την αποτροπή της στήριξης των συντηρητικών στο ΡΡ είτε από την είσοδό του σε έναν συνασπισμό με αυτό.

Έχοντας κερδίσει την εξουσία μέσω μιας δαιδαλώδους συνταγματικής διαδικασίας και τώρα προσβλέποντας το να διαπραγματευτεί την δημόσια πολιτική με μια πληθώρα πολιτικών κομμάτων, των οποίων το μόνο κοινό έδαφος φαίνεται να είναι μια απέχθεια για την απελθούσα κυβέρνηση, η νέα Σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ισπανίας μπορεί να περιμένει δύσκολους καιρούς ενόψει. Αλλά αν κατορθώσει να κάνει κάποια πράγματα, ειδικά μια νέα συμφωνία αυτονομίας με τους Καταλανούς, η νέα κυβέρνηση μπορεί να σταθεί για μια επιτυχή επανεκλογή. Αυτό, με την σειρά του, θα μπορούσε να βάλει την Ισπανία στην πορεία πάλι για μια αξιοσημείωτη πολιτική σταθερότητα που η χώρα είχε ως επί το πλείστον απολαύσει από τότε που έγινε παγκόσμιο σύμβολο της δημοκρατικής μετάβασης και της σταθεροποίησης, πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/spain/2018-06-04/can-spain-find-...