Η σταθερότητα στη Μέση Ανατολή απαιτεί περισσότερα από μια συμφωνία με το Ιράν

Οι ειδικοί και οι ασκούντες την πολιτική από τους οποίους πήραμε συνέντευξη δεν έβλεπαν το πώς τα περιφερειακά ζητήματα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν διεξοδικά σε έναν μοναδικό άμεσο διάλογο με το Ιράν. Ούτε η πλειονότητα των ερωτηθέντων περίμενε ότι η Τεχεράνη θα παραχωρούσε ουσιωδώς την υποστήριξη περιφερειακών πληρεξουσίων της ή θα περιόριζε το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της. Και οι περισσότεροι θεώρησαν ότι η απομόνωση του Ιράν ήταν αντιπαραγωγική σε σύγκριση με την περιφερειοποίηση των λύσεων σε κοινά προβλήματα. Για να αντιμετωπίσουν την ενοχλητική περιφερειακή συμπεριφορά του Ιράν, οι ειδικοί συνέστησαν την ξεχωριστή αντιμετώπιση κάθε περιφερειακής σύγκρουσης, παράλληλα, μέσω πολυμερών συζητήσεων μεταξύ των σχετικών παραγόντων. Οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να προσεγγίσουν συλλογικά ανησυχίες όπως οι πολιτοφυλακές, οι πύραυλοι, και η διάδοση [των πυρηνικών], επίσης σε παράλληλες τροχιές.

Ρωτήσαμε τους συμμετέχοντες [στην έρευνά μας] ποιο πρώτο βήμα θα μπορούσε να βοηθήσει στην σταθεροποίηση της περιοχής. Μεταξύ των ερωτηθέντων, το 45% τάχθηκε υπέρ της επιστροφής στην πυρηνική συμφωνία του 2015 με το Ιράν. Υποστήριξαν ότι η επιστροφή στην συμφωνία θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της διατλαντικής συνεργασίας, θα σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και θα οικοδομήσει εμπιστοσύνη μεταξύ της Τεχεράνης και της Ουάσινγκτον. Επιπλέον, η αναβίωση της συμφωνίας θα μειώσει τις εντάσεις σε κράτη, όπως το Ιράκ, που έχουν παγιδευτεί μεταξύ της μέγιστης πίεσης της Ουάσιγκτον και της μέγιστης αντίστασης της Τεχεράνης.

Ωστόσο, οι περισσότεροι εμπειρογνώμονες τόνισαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επανέλθουν στην πυρηνική συμφωνία οπλισμένες με ένα σαφές σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεών της. Συγκεκριμένα, οι ερωτηθέντες τόνισαν την ανάγκη για ένα σχέδιο για την επίλυση περιφερειακών συγκρούσεων μετά την επανείσοδο [στην συμφωνία]. Υπενθύμισαν ότι αμέσως μετά την προσχώρηση στην πυρηνική συμφωνία το 2015, το Ιράν επέκτεινε το αποτύπωμά του στο Ιράκ, την Υεμένη, τον Λίβανο και την Συρία. Η διοίκηση Μπάιντεν πρέπει επομένως να επανέλθει στην συμφωνία με ένα σαφώς καθορισμένο σχέδιο για τις παράλληλες, πολυμερείς, περιφερειακές διαδικασίες που θα ακολουθήσουν γρήγορα. Κάνοντας αυτή την διαδικασία όσο το δυνατόν πιο συνεχή, η διοίκηση μπορεί να ανακουφίσει τις ανησυχίες των αντιπάλων στο Κογκρέσο καθώς και των περιφερειακών αντιπάλων, αρκεί η διοίκηση του Μπάιντεν να διαβουλεύεται και να συντονίζει με τους περιφερειακούς εταίρους για τα σχέδιά της.

Δημιουργώντας αυτές τις παράλληλες τροχιές επίλυσης συγκρούσεων, υπέδειξαν οι ερωτηθέντες μας, η διοίκηση του Μπάιντεν μπορεί να δείξει ότι χαρτογραφεί την δική της πορεία αντί να επαναλαμβάνει την ιστορία. Μπορεί να επιμείνει ότι όλα τα μέρη δεσμεύονται να συμμετάσχουν στην διαδικασία παρακολούθησης ως τμήμα των διαπραγματεύσεων και της εφαρμογής της πυρηνικής συμφωνίας. Το Ιράν μπορεί να δελεαστεί να συμμετάσχει με την υπόσχεση για πρόσθετες ελαφρύνσεις κυρώσεων ή επενδύσεις. Η διασφάλιση της δέσμευσης της Τεχεράνης θα είναι ζωτικής σημασίας για τον καθησυχασμό των ανησυχιών των περιφερειακών παραγόντων.

Πάνω από το 50% των ερωτηθέντων μας πρότειναν ότι η πρώτη από τις παράλληλες τροχιές θα πρέπει να είναι εκείνη που θα συγκεντρώνει όλα τα μέρη που εμπλέκονται στον πόλεμο στην Υεμένη, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν. Μια άλλη τροχιά πρέπει να υποστηρίξει έναν διάλογο μεταξύ των κρατών του Κόλπου, προκειμένου να προωθηθεί η εμπιστοσύνη και η συνεργασία και να ενισχυθούν οι μηχανισμοί επίλυσης των διαφορών. Ιδιαίτερα σημαντική για τον περιορισμό της ιρανικής επιρροής θα είναι μια τροχιά που θα αναβιώνει τις ισραηλινο-παλαιστινιακές διαπραγματεύσεις και θα αντιμετωπίζει τις συγκρούσεις στην Συρία. Άλλες τροχιές θα μπορούσαν να κάνουν δουλειά σε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε ολόκληρη την περιοχή σε τομείς όπως η διπλωματία της υγείας, ο θρησκευτικός τουρισμός, οι ανταλλαγές ανθρώπων, το εμπόριο, και το περιβάλλον.

ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ

Όσο οι ερωτώμενοι προσπάθησαν να φέρουν περιφερειακά προβλήματα σε μια περιφερειακή διαδικασία, τόσο τόνισαν επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην σταθεροποίηση της περιοχής. Οι ερωτηθέντες, ιδίως εκείνοι από την περιοχή, ανησυχούσαν ότι η μείωση της δέσμευσης των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή θα δημιουργούσε αβεβαιότητα που θα υπονόμευε την ασφάλεια της περιοχής. Μεταξύ των ερωτηθέντων μας, το 33% δήλωσε ότι η αβεβαιότητα που προκύπτει από τις ασυνέπειες της πολιτικής των ΗΠΑ έκανε την περιοχή λιγότερο ασφαλή. Από αυτούς, 57% ήταν Ιρακινοί, 50% Εμιρατινοί και 45% Σαουδάραβες. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι μόνο το 30% των Ιρανών ερωτηθέντων μας και το 23% των Ισραηλινών θεωρούσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως σταθεροποιητική δύναμη στην περιοχή. Αλλά το 50% των Αμερικανών από τους οποίους πήραμε συνέντευξη θεώρησαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν να παίξουν έναν κρίσιμο ρόλο στην διευκόλυνση του έργου των παράλληλων τροχιών.

Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει την ευκαιρία να γυρίσει την σελίδα σχετικά με τα τέσσερα χρόνια των συναλλακτικών πολιτικών του Trump στη Μέση Ανατολή. Η εποχή Μπάιντεν μπορεί να είναι μια εποχή πολυμερούς δέσμευσης και σταθεροποίησης των συγκρούσεων, στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστηρίζουν τις χώρες της Μέσης Ανατολής να κάνουν τα σταδιακά βήματα για την αντιμετώπιση περιφερειακών συγκρούσεων, ιδίως εκείνων που αφορούν το Ιράν. Μια τέτοια διαδικασία μπορεί τελικά να θέσει τα θεμέλια για την ύφεση [détente] και έναν ευρύτερο περιφερειακό διάλογο.

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2021-02-22/stability...