Ντετέκτιβ στον ουρανό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ντετέκτιβ στον ουρανό

Πώς οι εμπορικοί δορυφόροι μεταμορφώνουν τον κόσμο των πληροφοριών

Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις συχνά δυσαρεστούνται όταν χρησιμοποιούνται δορυφορικές εικόνες για να αποκαλύψουν τα τεχνάσματα ή τις αδικοπραξίες τους. Αυτό συνέβη μετά την σύνοδο κορυφής του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, τον Ιούνιο του 2018, μετά την οποία διακήρυξε ότι «δεν υπάρχει πλέον πυρηνική απειλή» από την Βόρεια Κορέα. Μετά από λίγους μήνες από την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής, οι εμπορικές δορυφορικές εικόνες εντόπισαν 13 κρυφές βάσεις πυραύλων στον Βορρά, θέτοντας υπό αμφιβολία τους ισχυρισμούς του Τραμπ. Η έρευνά μας δείχνει ότι οι εμπορικές δορυφορικές εικόνες που έρχονται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ενός ηγέτη μπορούν επίσης να διαβρώσουν την δημόσια υποστήριξή του.

Οι κυβερνήσεις εξοργίζονται παρόμοια όταν τέτοιες εικόνες αποκαλύπτουν τις παραβατικές ή μυστικές τους δραστηριότητες. Η απόδειξη για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή του διεθνούς δικαίου μπορεί να οδηγήσει σε καταδίκη ή κυρώσεις από την διεθνή κοινότητα. Για παράδειγμα, οι εμπορικές δορυφορικές εικόνες μεγάλων εγκαταστάσεων εγκλεισμού στην δυτική επαρχία Σιντζιάνγκ της Κίνας, προσέφεραν στοιχεία για την φυλάκιση του εθνικού μειονοτικού πληθυσμού των Ουιγούρων από το Πεκίνο. Πολλές από αυτές τις εικόνες ενσωματώθηκαν σε αναφορές από ειδησεογραφικά πρακτορεία και ανθρωπιστικές οργανώσεις και αναφέρθηκαν σε καταγγελίες από κυβερνήσεις για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Πεκίνο.

Αποκαλύψεις ευαίσθητων στρατιωτικών ή άλλων μυστικών ενεργειών μπορεί να προκαλέσουν άλλα προβλήματα, θέτοντας σε κίνδυνο τις εν εξελίξει επιχειρήσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κράτη μπορεί να αναγκαστούν να αναγνωρίσουν ενέργειες που θα προτιμούσαν να κρατήσουν κρυφές από την κοινή θέα: για παράδειγμα, οι New York Times χρησιμοποίησαν εμπορικές εικόνες για να αποκαλύψουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούσαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη από μυστικές βάσεις στην Δυτική Αφρική, οδηγώντας κορυφαίους Αμερικανούς αξιωματούχους να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη αυτών των βάσεων. Σε άλλες περιπτώσεις, η απειλή να πιαστούν από τις ταχέως πολλαπλασιαζόμενες τεχνολογίες συλλογής πληροφοριών μπορεί να οδηγήσει τις κυβερνήσεις απλώς να απέχουν από ορισμένες επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη ιδιωτικών δορυφορικών εικόνων μπορεί να περιορίσει την ελευθερία δράσης των κυβερνήσεων.

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΞΑΠΑΤΗΣΗΣ

Αν και η αποκάλυψη ευαίσθητων πληροφοριών από μη κυβερνητικούς παράγοντες μπορεί να θέσει σημαντικές προκλήσεις για τα κράτη, δεν είναι πάντα επιζήμια [5]. Στην πραγματικότητα, η ανάθεση αποφάσεων δημοσιοποίησης σε οντότητες εκτός κυβέρνησης μπορεί συχνά να είναι στρατηγικά συμφέρουσα. Για παράδειγμα, όταν οι δορυφορικές εικόνες επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς ενός ηγέτη σχετικά με μια αντίπαλη δύναμη κατά την διάρκεια μιας διεθνούς κρίσης, μια τέτοια αποκάλυψη μπορεί να ενισχύσει την δημόσια υποστήριξη για αυτόν τον ηγέτη και τις πολιτικές του. Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι η σχετική ανεξαρτησία των ιδιωτικών εταιρειών εμποτίζει τις δορυφορικές εικόνες που δημοσιεύουν με μεγαλύτερη αξιοπιστία από αντίστοιχες πληροφορίες που δημοσιεύονται από κυβερνητικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Οι κυβερνήσεις μπορούν επίσης να επωφεληθούν όταν οι εμπορικές δορυφορικές εταιρείες αποκαλύπτουν ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με αντίπαλες δυνάμεις. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ίσως να θέλουν να δημοσιοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες, αλλά ίσως επίσης να ανησυχούν ότι η δημοσίευσή τους θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο διαβαθμισμένες πηγές και μεθόδους. Οι μη κυβερνητικές αποκαλύψεις μπορούν επομένως να βοηθήσουν τις κυβερνητικές υπηρεσίες να προωθήσουν τα συμφέροντά τους -με το να δικαιολογούν είτε διευρυμένους προϋπολογισμούς είτε την απόκτηση νέων όπλων. Για τις πρόσφατες αποκαλύψεις σχετικά με τους κινεζικούς πυραύλους, ο αρχηγός του επιτελείου της Πολεμικής Αεροπορίας, στρατηγός Charles Brown, δήλωσε: «Είναι καλό που είναι εκεί έξω, έτσι ώστε οι άνθρωποι να βλέπουν τον ρυθμό αλλαγής του αντιπάλου μας. … Βοηθά πραγματικά να αξιολογήσουμε αυτό για το οποίο μιλάμε, το γιατί χρειαζόμαστε αυτήν την ικανότητα».

Μερικές φορές, τέτοιες επιθυμητές γνωστοποιήσεις δεν συνεπάγονται συντονισμό μεταξύ κυβέρνησης και οντότητας που αποκαλύπτει. Ανεξάρτητοι αναλυτές δημοσιεύουν μια ανακάλυψη και οι κυβερνητικοί φορείς αξιοποιούν την αποκάλυψη προς όφελός τους. Άλλες φορές, μια κυβέρνηση μπορεί να συντονιστεί (σε διαφορετικό βαθμό) με μια μη κυβερνητική οντότητα για να την βοηθήσει να κάνει αποκαλύψεις. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες, για παράδειγμα, έχουν προτρέψει ανεξάρτητους φορείς να κοιτάξουν σε ορισμένους τομείς. Ο ναύαρχος Charles Richard, διοικητής της Στρατηγικής Διοίκησης των ΗΠΑ (U.S. Strategic Command) -ο διαχειριστής του πυρηνικού οπλοστασίου της Αμερικής- ενθάρρυνε πρόσφατα ανεξάρτητους αναλυτές να συνεχίσουν την αναζήτηση κινεζικών πυραυλικών τοποθεσιών, υπονοώντας την ύπαρξη άλλων πυραυλικών εγκαταστάσεων: «Αν σας αρέσει να βλέπετε εμπορικές δορυφορικές εικόνες ή πράγματα στην Κίνα», είπε, «μπορώ να σας προτείνω να συνεχίσετε να ψάχνετε;».

Κατά καιρούς, οι κυβερνήσεις προχωρούν ένα βήμα παραπέρα και παρέχουν αναλυτική βοήθεια σε μη κυβερνητικές οντότητες. Το σχέδιο Tearline της National Geospatial-Intelligence Agency, για παράδειγμα, συνεργάζεται με μη κερδοσκοπικές ομάδες και παρέχει εικόνες από εμπορικούς δορυφόρους για να υποστηρίξει την ανάλυση πληροφοριών ανοιχτών πηγών σε μια ποικιλία στρατηγικών, οικονομικών, και ανθρωπιστικών θεμάτων που πιστεύει ότι δεν αναφέρονται επαρκώς σε δημόσιους χώρους.