Το παιχνίδι αυτοπεποίθησης του Xi Jinping | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το παιχνίδι αυτοπεποίθησης του Xi Jinping

Οι ενέργειες του Πεκίνου δείχνουν αποφασιστικότητα, όχι ανασφάλεια
Περίληψη: 

Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να αναμένουν ότι θα αντιμετωπίζουν μια γεμάτη αυτοπεποίθηση Κίνα υπό την ηγεσία του Σι στο προσεχές μέλλον.

Ο JUDE BLANCHETTE είναι πρόεδρος της έδρας Κινεζικών Μελετών Freeman στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (Center for Strategic and International Studies).

Τους τελευταίους μήνες και εβδομάδες, ο Κινέζος ηγέτης, Σι Τζινπίνγκ, έχει επιδείξει μια αυξανόμενη αίσθηση του επείγοντος. Έχει εξαπολύσει μια άνευ προηγουμένου καταστολή των εγχώριων τεχνολογικών κολοσσών, έχει εντείνει τις στρατιωτικές δραστηριότητες στο Στενό της Ταϊβάν, και έχει εκφοβίσει χώρες που έχουν περάσει τις μεταβαλλόμενες κόκκινες γραμμές του Πεκίνου. Μερικοί αναλυτές και ειδήμονες υποστηρίζουν ότι αυτή η συμπεριφορά σηματοδοτεί έναν ολοένα και πιο απελπισμένο ηγέτη που προσπαθεί να αποτρέψει την σχεδόν αναπόφευκτη παρακμή της χώρας, ίσως ακόμη και την επερχόμενη κατάρρευση της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

24112021-1.jpg

Ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο, στο Πεκίνο, το 2018. Damir Sagolj / Reuters
-------------------------------------------

Ωστόσο, αν ο Σι αισθάνεται πραγματικά ανήσυχος για την λαβή του στην εξουσία, κάνει μια εξαιρετικά αποτελεσματική δουλειά για να το κρύψει. Παρά τις εκτεταμένες προκλήσεις στο εσωτερικό, ο Κινέζος ηγέτης αποπνέει εμπιστοσύνη για το πολιτικό σύστημα της Κίνας, την θέση της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, και την μακροπρόθεσμη σταθερότητα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ). Ο Σι έχει επίσης εξαλείψει κάθε πιθανή αντιπολίτευση εντός του καθεστώτος, όπως αποδείχθηκε αυτόν τον μήνα, στην έκτη Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, όπου ένα τολμηρό «ιστορικό ψήφισμα» [1] κατοχύρωσε την πολιτική του θέση δίπλα στον Μάο Τσε Τουνγκ, εξασφαλίζοντάς του μια τρίτη θητεία στην εξουσία, στο 20ο Συνέδριο του Κόμματος της επόμενης χρονιάς.

Αντί να αντανακλά ανασφάλεια, η πρόσφατη ανυπομονησία [2] του Σι γίνεται καλύτερα κατανοητή ως καθοδηγούμενη από την άποψη ότι η Κίνα έχει ένα προσωρινό παράθυρο για να αντιμετωπίσει τις εγχώριες αντιξοότητες και να ενδυναμώσει την θέση και την ισχύ της στην διεθνή τάξη. Δεν είναι ο φόβος της κατάρρευσης του κόμματος που τον παρακινεί, αλλά η αποφασιστικότητα να δει την Κίνα να διεκδικεί την παγκόσμια θέση που της ανήκει, σε μια εποχή που όλο και περισσότερο έχει τους οικονομικούς και στρατιωτικούς πόρους για να το κάνει. Εάν η Κίνα πρόκειται να γίνει ένα «σύγχρονο σοσιαλιστικό έθνος» μέχρι το 2035, ο Σι πιστεύει ότι πρέπει να αναληφθεί τολμηρή δράση τώρα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η πορεία προς τα εμπρός για τον Σι ή το κόμμα θα είναι ομαλή. Κάθε άλλο. Ακριβώς όπως η κατάρρευση είναι απίθανη βραχυπρόθεσμα, το ίδιο [απίθανη] είναι και μια απρόσκοπτη πορεία προς το status της υπερδύναμης. Η Κίνα αντιμετωπίζει σημαντικές αναδυόμενες προκλήσεις και [προκλήσεις] για την υστεροφημία της, πολλές από τις οποίες θα επιδεινωθούν από την εντεινόμενη λαβή του Σι στην εξουσία και την υπέρμετρη αυτοπεποίθησή του για την ικανότητά του να διαμορφώσει το μέλλον της χώρας.

Αλλά η κατανόηση του Xi ως αποφασισμένου και όχι απελπισμένου έχει τεράστιες επιπτώσεις στην προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών στην διμερή σχέση. Οι πρόσφατες κινήσεις του Πεκίνου υποδηλώνουν γνήσια αυτοπεποίθηση και, ναι, σε κάποιο βαθμό, ακόμη και αυταπάτη. Είτε μας αρέσει είτε όχι, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να αναμένουν ότι θα αντιμετωπίζουν μια γεμάτη αυτοπεποίθηση Κίνα υπό την ηγεσία του Σι στο προσεχές μέλλον.

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ «ΚΑΤΑΡΡΕΟΥΣΑΣ ΚΙΝΑΣ».

Από τον θάνατο του Μάο πριν από σχεδόν 50 χρόνια, το ιστορικό των αξιολογήσεων των ΗΠΑ για τις ικανότητες και τις προθέσεις της Κίνας είναι φτωχό. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Τιμονιέρη το 1976, πολλοί Αμερικανοί παρατηρητές περίμεναν ότι το καθεστώς του ΚΚΚ θα καταρρεύσει. Δεν το έκανε. Η καταστολή της 4ης Ιουνίου 1989 στην πλατεία Τιενανμέν, που ακολουθήθηκε από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης λιγότερο από δύο χρόνια αργότερα, έπεισε μερικούς από τους πιο επιφανείς ειδικούς για την Κίνα [3] ότι το τέλος ήταν κοντά για το ΚΚΚ. Ωστόσο, μέσα σε λίγα χρόνια, η οικονομία της Κίνας αναπτυσσόταν με διψήφια ποσοστά. Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, πολλοί αναλυτές περιέγραψαν το κόμμα ως ότι έχει τελειοποιήσει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης και οικονομικής διαχείρισης, ένα [κόμμα] ικανό για εντυπωσιακά επιτεύγματα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και στρατηγικού υπολογισμού. Ωστόσο, αυτές οι εκτιμήσεις αποδείχθηκαν επίσης μεγαλοποιημένες, όπως έχει δείξει η πρόσφατη αναταραχή που περιβάλλει τους κινεζικούς τομείς της τεχνολογίας και των ακινήτων.

Τώρα, ορισμένοι έχουν αναστήσει την άποψη ότι οι μέρες του κόμματος είναι μετρημένες. Σύμφωνα με τους νέους πεσιμιστές, ένας ταχύτατα γηράσκων πληθυσμός σε συνδυασμό με το αυξανόμενο χρέος [4], την οπισθοχώρηση από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς, και την αυξανόμενη διεθνή απώθηση θα αναγκάσουν σύντομα την Κίνα να βαλτώσει. Όπως υποστήριξαν [5] πρόσφατα οι Michael Beckley και Hal Brands στο Foreign Affairs, «η Κίνα χαράζει μια καμπύλη που συχνά καταλήγει σε τραγωδία: μια ιλιγγιώδη άνοδο που ακολουθείται από το φάσμα μιας σκληρής πτώσης».

Αλλά αυτή η τελευταία επανάληψη του επιχειρήματος της «παρακμής της Κίνας» πάσχει από το ίδιο βασικό μειονέκτημα με τις προηγούμενες εκδοχές: οι αντιληπτές αδυναμίες του Πεκίνου δεν σταθμίζονται έναντι των προοπτικών και των πραγματικών δυνάμεών του. Με τον ίδιο τρόπο που μια εταιρεία δεν μπορεί να κριθεί κοιτάζοντας μόνο τη μια πλευρά του ισολογισμού της, αντίστοιχα και οι αξιολογήσεις των ευπαθειών της Κίνας είναι ελλιπείς χωρίς να ληφθούν υπόψη τα εργαλεία και οι πόροι που μπορεί να τους αφιερώσει η χώρα.