Ο Νετανιάχου χωρίς όρια | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο Νετανιάχου χωρίς όρια

Το Ισραήλ αποκτά την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2022, το στρατόπεδο του Just No Bibi απέτυχε να ενωθεί, βυθιζόμενο σε προσωπικές αντιπαλότητες. Εν τω μεταξύ, ο Νετανιάχου συσπείρωσε την βάση του. Τον βοήθησε η συγκλονιστική άνοδος του Ben-Gvir, που προηγουμένως ήταν περιθωριακή φιγούρα της ακροδεξιάς. Ο Ben-Gvir κατέβηκε με μια πλατφόρμα νόμου και τάξης: ένας ελάχιστα καλυμμένος ευφημισμός για να γίνει η αραβική κοινωνία του Ισραήλ, που μαστίζεται από πρωτοφανή επίπεδα εγκληματικότητας, ο εσωτερικός εχθρός της χώρας. Υποσχέθηκε να δείξει στους Ισραηλινούς Άραβες «ποιος είναι ο ιδιοκτήτης». Μαζί, τα κόμματα του Ben-Gvir, του Smotrich, και του Maoz (τα οποία κατέβηκαν ως συνδυασμένο πακέτο) ήρθαν τρίτα στην ψηφοφορία μετά το Likud και το Yesh Atid, συμβάλλοντας στο να αποκτήσει ο συνασπισμός του Νετανιάχου 64 από τις 120 κοινοβουλευτικές έδρες. Για τον Νετανιάχου, το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλύτερο από εκείνο που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις. Πράγματι, σε σύγκριση με την πρόσφατη ιστορία του Ισραήλ με εκλογικά αποτελέσματα εντός του στατιστικού λάθους και με ελάχιστες διαφορές, ήταν σαρωτική [νίκη].

Καθώς σχημάτιζε τη νέα του κυβέρνηση, ο Νετανιάχου προσπάθησε να πάρει αποστάσεις από τους υπερορθόδοξους, ρατσιστές, και ομοφοβικούς εταίρους του. Έδωσε συνεντεύξεις σε συντηρητικά αμερικανικά μέσα ενημέρωσης στα οποία υποσχέθηκε ότι θα είναι ο υπεύθυνος παρά ότι θα υποκύψει στους πολιτικούς του εταίρους, ακόμη και όταν διαπραγματεύτηκε συμφωνίες που ζητούσαν ρητά μέτρα για την προώθηση της εβραϊκής υπεροχής. Ο Νετανιάχου επέστρεψε, με άλλα λόγια, στο να παίζει δύο ρόλους ταυτόχρονα: διαβεβαίωσε τους φιλελεύθερους ότι θα προστατεύσει τον κοσμικό τρόπο ζωής τους από τον θρησκευτικό ζήλο, ενώ είπε στους συντηρητικούς ότι θα εκπληρώσει τα όνειρά τους.

Στην πραγματικότητα, φυσικά, ο Νετανιάχου δεν μπορεί να τα έχει και τα δύο, και ο ριζοσπαστικός συνασπισμός αποκαλύπτει τις πραγματικές, αυταρχικές προθέσεις του. Το ίδιο ισχύει και για τις προτεινόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις του, οι οποίες βρίσκονται ρητά στην κορυφή της ατζέντας της κυβέρνησης. Στοχεύουν στην καταστροφή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και στην διάλυση ενός συστήματος στο οποίο οι νομικοί σύμβουλοι έχουν δικαίωμα βέτο επί των υπουργικών και γραφειοκρατικών αποφάσεων: μια πρόταση θα έδινε στην κυβέρνηση την εξουσία να παρακάμπτει τις αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου. Ο Νετανιάχου διόρισε τον Λεβίν, ο οποίος έχει περιγράψει το δικαστικό σώμα του Ισραήλ ως παρακλάδι της άκρας αριστεράς, ως επικεφαλής των μεταρρυθμίσεων. Ως υπουργός Δικαιοσύνης, το αφανές άλλο καθήκον του Λεβίν θα είναι να βρει έναν νομικό τρόπο να εκτροχιάσει την δίκη του Νετανιάχου, απαλλάσσοντας το αφεντικό του από αυτό το βάρος.

Σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων του Νετανιάχου, οι υπερορθόδοξοι, οι οποίοι τον έχουν στηρίξει σταθερά κατά την διάρκεια των ετών της πολιτικής αναταραχής, θα λάβουν ισχυρότερες εξαιρέσεις από το νομοσχέδιο. (Είναι ήδη de facto απαλλαγμένοι από την στρατιωτική θητεία, αλλά η εξαίρεση αυτή αντιμετωπίζει νομικές προκλήσεις που η ραββινική ηγεσία θέλει να εξαλείψει). Οι υπερορθόδοξοι θα απολαύσουν επίσης νέους κανόνες και έναν επιπλέον προϋπολογισμό που θα διευκολύνει τα σχολεία τους να αποφεύγουν την διδασκαλία αγγλικών και μαθηματικών στα αγόρια, αφήνοντάς τα να μελετούν μόνο θρησκεία. Δεν θα υπάρχουν δημόσιες συγκοινωνίες το Σάββατο, και η κυβέρνηση θα θεωρεί τις ραβινικές σπουδές ισοδύναμες με τα ακαδημαϊκά πτυχία κατά την αξιολόγηση των υποψηφίων για θέσεις εργασίας στον δημόσιο τομέα. Τα κοσμικά σχολεία θα λαμβάνουν περισσότερη θρησκευτική κατήχηση. Θα γίνει νόμιμος ο διαχωρισμός των ανθρώπων ανάλογα με το φύλο σε δημόσιους χώρους, από πολιτιστικές εκδηλώσεις μέχρι τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ακόμη και σήμερα, οι γυναίκες αναγκάζονται να κάθονται στο πίσω μέρος των λεωφορείων που εξυπηρετούν ορισμένες υπερορθόδοξες κοινότητες. Τώρα τέτοιες μισογυνιστικές πολιτικές θα λάβουν νομική ευλογία.

Ίσως το πιο ανησυχητικό για τους διεθνείς παρατηρητές είναι ότι ο Νετανιάχου θα επιμείνει στην δήλωσή του ότι μόνο ο εβραϊκός λαός έχει το δικαίωμα σε ολόκληρη την Γη του Ισραήλ, η οποία βρίσκεται στην κορυφή των επίσημων κατευθυντήριων γραμμών της νέας κυβέρνησης. Για να πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του «να προωθήσει και να αναπτύξει εποικισμούς» σε όλο το έδαφος που ελέγχει το Ισραήλ, ο Νετανιάχου θα επεκτείνει την παρουσία των Εβραίων στην Δυτική Όχθη αρπάζοντας περισσότερη γη από τους Παλαιστίνιους. Η κυβέρνησή του θα ενσωματώσει περαιτέρω τους υπάρχοντες οικισμούς στο ισραηλινό νομικό και κυβερνητικό σύστημα με βήματα όπως η απόδοση πλήρους νομικού καθεστώτος στα φυλάκια που χτίστηκαν χωρίς την έγκριση της κυβέρνησης. Για να επιτύχει αυτούς τους σκοπούς, ο Νετανιάχου έχει παράσχει στον Smotrich υπερεξουσίες επί των οικισμών. Σχεδιάζει να υιοθετήσει μια σειρά από μέτρα, όπως η φύτευση δέντρων σε ακατοίκητα εδάφη και η προώθηση των Εβραίων βοσκών, για να απομακρύνει τους Παλαιστίνιους από τα εδάφη που το Ισραήλ λαχταρά.