Η Αμερική, η Κίνα, και η αρετή των χαμηλών προσδοκιών

Τις ημέρες μετά την πολυαναμενόμενη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, στο Πεκίνο αυτόν τον μήνα, πολλοί σχολιαστές έχουν εκφράσει την λύπη τους για τα πενιχρά αποτελέσματα του ταξιδιού. Παρόλο που ήταν η πρώτη επίσκεψη στην Κίνα από Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών εδώ και πέντε χρόνια και στον Μπλίνκεν παραχωρήθηκε ακόμη και ακρόαση από τον Κινέζο πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, το ταξίδι δεν απέφερε σημαντικές προόδους ή αλλαγές στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ούτε υπήρξαν ενδείξεις ότι κάποια πλευρά άλλαξε την βασική στρατηγική της αξιολόγηση για την άλλη.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, και ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Τσιν Γκανγκ, στο Πεκίνο, τον Ιούνιο του 2023. Leah Millis / Reuters
--------------------------------------

Ωστόσο, η έλλειψη δραματικών προόδων ή μεγάλων χειρονομιών μπορεί να είναι ακριβώς το ζητούμενο. Μέχρι τώρα, είναι σαφές ότι δεν θα υπάρξει καμία επανεκκίνηση ή σημαντική απόψυξη στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας τους επόμενους μήνες. Καμία από τις δύο πλευρές δεν θα παραιτηθεί από τις ανταγωνιστικές δράσεις ή θα μειώσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση της άμυνας έναντι της άλλης. Αντίθετα, αυτή η περίοδος θα απαιτήσει αυτό που ο πρώην υπουργός Εξωτερικών [των ΗΠΑ], Τζορτζ Σουλτς, ανέφερε ως «συνεχή κηπουρική»: αμφότερες οι πλευρές θα πρέπει να αναπτύξουν επαφές και να αποσαφηνίσουν τις αμοιβαίες προθέσεις τους με την υπομονετική γνώση ότι οι προσπάθειες αυτές θα βάλουν και τις δύο πλευρές σε ισχυρότερη θέση για να διαχειριστούν τις πιέσεις και να διερευνήσουν ευκαιρίες για κοινές υποθέσεις σε στενούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος.

Αντί να αναζωπυρώνει παράλογες ελπίδες για μια αμερικανο-κινεζική προσέγγιση, λοιπόν, η μετριοπαθής διαμόρφωση του ταξιδιού του Μπλίνκεν θα μπορούσε να προσφέρει ένα αποτελεσματικό πρότυπο για την αντιμετώπιση του Πεκίνου τους επόμενους μήνες. Για την κυβέρνηση Μπάιντεν, η διατήρηση των προσδοκιών σε χαμηλά επίπεδα -ακόμη και όταν εργάζεται για τη μείωση του κινδύνου σύγκρουσης και την αναζήτηση μιας κοινής ατζέντας με την Κίνα- θα είναι ζωτικής σημασίας για να ανακόψει την καθοδική πορεία των σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.

ΤΟ ΛΙΓΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ

Επί του παρόντος, η αμερικανοκινεζική σχέση ούτε βελτιώνεται ούτε επιδεινώνεται. Ούτε είναι κλειδωμένη σε μια προκαθορισμένη ή γραμμική τροχιά. Η σχέση βρίσκεται σε διερευνητική περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι, αν και οι προοπτικές για μια σημαντική τομή είναι μικρές, ο Μπάιντεν και ο Σι μπορούν να επωφεληθούν από τις επαφές για να δώσουν κατεύθυνση στην σχέση. Θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν αυτό το φθινόπωρο, όταν θα συμμετάσχουν στην σύνοδο κορυφής του G-20 στο Νέο Δελχί τον Σεπτέμβριο και στην σύνοδο των ηγετών της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού στο Σαν Φρανσίσκο τον Νοέμβριο. Αυτοί οι διάλογοι θα προηγηθούν από μια σειρά ανταλλαγών μεταξύ των βασικών συμβούλων των δύο ηγετών, συμπεριλαμβανομένων, από αμερικανικής πλευράς, της υπουργού Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, της υπουργού Εμπορίου, Τζίνα Ραϊμόντο, του συμβούλου εθνικής ασφάλειας, Τζέικ Σάλιβαν, και του Τζον Κέρι, του ειδικού προεδρικού απεσταλμένου για το κλίμα.

Για να επωφεληθεί στο έπακρο από αυτές τις επαφές, η Ουάσινγκτον πρέπει να έχει σαφήνεια ως προς τους στόχους της και ένα σχέδιο για την επίτευξή τους. Μεταξύ των μέτρων στρατηγικής επιτυχίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες αυτό το φθινόπωρο θα ήταν η μείωση του κινδύνου σύγκρουσης, η κοινή δέσμευση και των δύο πλευρών να συρρικνώσουν τα περιθώρια για στρατηγικούς λανθασμένους υπολογισμούς, και η αύξηση της κινεζικής συμβολής στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ενίσχυε την ικανότητα της Ουάσινγκτον να διαχειρίζεται τον αναπόφευκτο ανταγωνισμό με το Πεκίνο χωρίς συγκρούσεις, και θα έφερνε απτά οφέλη για την υγεία και την ευημερία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η επίτευξη μιας πιο ανθεκτικής και παραγωγικής διμερούς σχέσης θα εξυπηρετούσε τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα και των δύο χωρών. Ωστόσο, ακόμη και εν μέσω ανανεωμένων επαφών, η πρόοδος αυτή δεν είναι καθόλου αναπόφευκτη. Για να προχωρήσουν προς πιο λειτουργικές σχέσεις, η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο θα πρέπει να οικοδομήσουν μια κοινή ατζέντα που θα προσθέτει κοινό σκοπό σε μια κατά τα άλλα τεταμένη σχέση. Και θα πρέπει να αποφύγουν διάφορες παγίδες.

Πάνω απ' όλα, οι δύο πλευρές θα πρέπει να θέσουν τον πήχη χαμηλά. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες θα είναι ο εχθρός της προόδου. Για παράδειγμα, καμία από τις δύο πλευρές δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τα λάθη της και να λάβει διορθωτικά μέτρα για να θεραπεύσει το καθοδικό σπιράλ των σχέσεων. Δεν θα υπάρξει καμία συνάντηση απόψεων σχετικά με τις αρχές που θα καθοδηγούν τις σχέσεις ή με ένα κοινό πλαίσιο για την περιγραφή της φύσης της σχέσης. Δεν θα υπάρξει πλήρης επαναλειτουργία των στρατιωτικών διαύλων επικοινωνίας. Αν δημιουργηθούν προσδοκίες για το αντίθετο και στην συνέχεια δεν εκπληρωθούν, αυτό θα ενθαρρύνει τους αντιπάλους της άμεσης διπλωματίας και στις δύο χώρες, οδηγώντας τους να κατηγορήσουν τους ηγέτες τους ότι έχουν πιαστεί σε μια παγίδα εμπλοκής: οι επικριτές θα κατηγορήσουν ότι το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον εγκλωβίζονται σε μια ατέλειωτη σειρά διμερών συναντήσεων που έχουν γίνει υποκατάστατο για δράσεις ενίσχυσης της άμυνας η μια έναντι της άλλης πλευράς. Ένα τέτοιο σενάριο θα φέρει πιο δυνατές εκκλήσεις στην Ουάσινγκτον να απορρίψει εντελώς την διπλωματία με το Πεκίνο και αντ' αυτού να ακολουθήσει μια αυστηρά τιμωρητική ατζέντα για να ανακόψει την συνολική ανάπτυξη της Κίνας.

ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ