Ο χαρακτήρας της διαφωνίας για το όνομα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο χαρακτήρας της διαφωνίας για το όνομα

Πώς Αθήνα και Σκόπια θα προχωρήσουν στο μέλλον

Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα δείχνει ότι είναι υπό διαρκή πολιτική πίεση και επιφύλαξη.
Αυτή η ελληνική παράνοια, την οποία τα συνήθη διπλωματικά «ραντάρ» δεν μπορούν να ανιχνεύσουν και να εντοπίσουν, είναι επίσης ασαφής σε πολλούς διπλωμάτες που εμπλέκονται στη διαφωνία.

Σε αυτό το επίπεδο, η διαφορά μεταξύ της Μακεδονίας και της Ελλάδας έχει, επίσης, κάτι από τη διάσταση της ψυχολόγησης του Jacques-Marie-Émile Lacan, με ασυνείδητους πολιτικούς φόβους.

4.Η φάση του ξεκαθαρίσματος ξεκίνησε με κλασικό τρόπο: με το «ελληνικό σκάνδαλο» στο ΝΑΤΟ. Πράγματι, η Ελλάδα έχει αποφασίσει να μην χάσει την ευκαιρία να μπλοκάρει τη Μακεδονία, παρά τις συμβατικές υποχρεώσεις της από την Ενδιάμεση Συμφωνία. Η Μακεδονία ήταν έτοιμη να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ υπό το όνομα «ΠΓΔΜ» [εξετάστηκε ακόμα και μια τελική συμβιβαστική λύση που πρότεινε το «Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)» ως αντικατάσταση του«ΠΓΔΜ»]. Τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Μακεδονία έχει εκπληρώσει όλες τις άλλες προϋποθέσεις, όμως ακόμη και σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα απείλησε να χρησιμοποιήσει βέτο μόνο και μόνο επειδή εκκρεμεί ακόμη η διαμάχη για το όνομα. Αυτή ήταν μια έκπληξη ακόμα και για τους Αμερικανούς. Πιθανώς στόχευε και σε αυτούς. Κάποιο είδος διεξόδου ήταν η ομόφωνη απόφαση των κρατών μελών του ΝΑΤΟ να αναφέρουν ότι η πρόσκληση ένταξης της Μακεδονίας είναι οριστική και εγγυημένη, εφόσον το ζήτημα για το όνομα που αμφισβητείται επιλυθεί. Έτσι, η Ελλάδα κατάφερε για άλλη μια φορά, μέσω του σφετερισμού των διαδικασιών, να επιβάλει το δικό της εθνικό συμφέρον και την εθνική της θέση ως συνολική. Ως εκ τούτου, το όνομα έχει γίνει για τη Μακεδονία πρόσθετο κριτήριο για την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Αυτό έγινε σταδιακά ένα «κριτήριο» και για τη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ που αφορά στη Μακεδονία.

Αυτή ήταν η κατάσταση της διαφωνίας, όταν το κείμενο αυτό γράφτηκε (αρχές του 2012).

* * *

Η τελευταία φάση του ξεκαθαρίσματος έχει γίνει περίπλοκη από το ελληνικό βέτο στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, υπό την έννοια ότι, μέσα στη Μακεδονία, η νέα, χριστιανική δεξιά (αν σημαίνει κάτι αυτό) λαϊκιστική κυβέρνηση του VMRO-DPMNE, έχει αξιολογήσει ρισκάροντας την διεθνή απομόνωση της χώρας μέσω της πολιτικής της, ότι η Ελλάδα προσποιείται απλώς ότι διαπραγματεύεται και ότι η Ελλάδα δεν είναι έτοιμη πραγματικά να επιλύσει τίποτα, και ότι η Ελλάδα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποδεχθεί την ταυτότητα των Μακεδόνων ως τέτοια.

Επίσης, τώρα το VMRO-DPMNE έχει κάνει ό, τι μπορεί για να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και του Μάθιου Νίμιτς. Με τις συνθήκες αυτές, υπάρχει κίνδυνος η τελευταία πρόταση του μεσολαβητή Νίμιτς να πάει χαμένη, μια πρόταση που εμπεριέχει σοβαρά βήματα που θα οδηγήσουν σε ένα λογικό συμβιβασμό, ίσως αποδεκτό από τις δύο πλευρές. Ο μεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών απέστειλε την πρόταση αυτή στα ενδιαφερόμενα μέρη τον Αύγουστο του 2008. Η πρόταση αυτή έχει συμπεριλάβει πολλές από τις βασικές πιθανές λύσεις:
- Η προτεινόμενη ονομασία της Μακεδονίας για διεθνή χρήση θα είναι: Βόρεια Δημοκρατία της Μακεδονίας (γεωγραφικός χαρακτηρισμός για το όνομα του κράτους, με βάση τις ελληνικές απαιτήσεις)
- Σύσταση προς τις χώρες που μας έχουν αναγνωρίσει σύμφωνα με το συνταγματικό μας όνομα να χρησιμοποιούν το νέο όνομα (μόνο σύσταση, και πάλι μετά από ελληνική επιμονή)
- Το εθνικό διαβατήριο θα έχει τρία ονόματα: Βόρεια Δημοκρατία της Μακεδονίας (σε λατινικό αλφάβητο και στα αγγλικά και γαλλικά), και Република Македонија (στο κυριλλικό αλφάβητο, στα μακεδονικά)
- Η ονομασία του έθνους και της γλώσσας ως τέτοιας παραμένει ανοικτή.

Στο τελευταίο σημείο του ανταγωνισμού, η προαναφερθείσα πρόταση αυτήν την στιγμή της τρέχουσας φάσης δεν έχει λύση και γι 'αυτό προσφέρει δύο εναλλακτικές: την ελληνική και τη μακεδονική. Η ελληνική εναλλακτική λύση είναι ότι το έθνος και η ταυτότητα πρέπει να προέρχονται από το ίδιο το όνομα του κράτους (ο λαός και η γλώσσα της Βόρειας Δημοκρατία της Μακεδονίας). Από την άλλη πλευρά, η εναλλακτική λύση της Μακεδονίας είναι μάλλον σαφής: το Μακεδονικό έθνος και η μακεδονική γλώσσα. Επί του ζητήματος αυτού, η Μακεδονική πλευρά δεν είναι σε θέση να κάνει κανένα συμβιβασμό, για τους λόγους που αναφέρονται στην αρχή του κειμένου. Λύση θα πρέπει να επιδιωχθεί εντός των τρόπων γραφής του ονόματος «Μακεδονικός».

Υποθετικά, η ελληνική διπλωματική πρόταση έχει προτείνει τα ονόματα να είναι γραμμένα στο κυριλλικό αλφάβητο (το έθνος «македонски», και, η γλώσσα του «македонски», δηλαδή, το Makedonski έθνος και η γλώσσα Makedonski). Για τους Έλληνες, αυτό είναι μια λύση, γιατί έμμεσα, μέσα από το αλφάβητο, καθορίζουν ότι αυτό αναφέρεται σε ένα σλαβικό έθνος, τους Μακεδόνες. Ωστόσο, η μετάφραση είναι στραμπουληγμένη, και, γλωσσικά, είναι δύσκολο να λειτουργήσει. Ως εκ τούτου, μια πιθανή λύση θα μπορούσε να επιδιωχθεί στο πλαίσιο της τριπλής συγγραφής του μακεδονικού χαρακτηριστικού για το έθνος και για τη γλώσσα: македонски (δηλαδή, Μακεδονικός, αλλά σε κυριλλικό αλφάβητο, ως το πρώτο χαρακτηριστικό), Macedonian και macédonien (στα Αγγλικά και στα γαλλικά) για το έθνος και για τη γλώσσα. Αυτά τα τρία επίθετα θα πήγαιναν μαζί σε ένα πακέτο και αυτός είναι ο τρόπος του πώς θα καταγράφεται επίσημα στους διεθνείς οργανισμούς το έθνος μας και η γλώσσα μας.

Στο μεταξύ ένα νέο στοιχείο της διαφωνίας είναι η απόφαση (Νοέμβριος 2011) του Δικαστηρίου της Χάγης σε μια διαδικασία που ξεκίνησε από την Μακεδονία, η οποία μήνυσε την Ελλάδα για την καταπάτηση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας (συμφωνία από το 1995 ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Μακεδονία) στο άρθρο 11 – παρεμποδίζοντας τη Μακεδονία να εισέλθει στο ΝΑΤΟ (στη Σύνοδο Κορυφής στο Βουκουρέστι) κάτω από το όνομα FYROM.