Απλά μαθήματα μεταναστευτικής πολιτικής

Η επιλογή με βάση την αρχή της πολιτισμικής συνάφειας αποτελεί βασική παράμετρο της επιλεκτικής ποιοτικής μετανάστευσης. Ο όρος αφορά στην θεσμοθετημένη προτίμηση σε μετανάστες από κράτη με συγγενές προς την χώρα υποδοχής πολιτισμικό πλαίσιο, κατάσταση, η οποία διευκολύνει την ενσωμάτωση των μεταναστών στην κοινωνία υποδοχής.[15] Η τακτική αναλύεται στο έργο της αμερικανικής κοινωνιολογικής Σχολής του Chicago, όπου υποστηρίζεται ότι όσο μεγαλύτερη πολιτισμική συνάφεια παρουσιάζει μία εθνοτική ομάδα μεταναστών με τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής, τόσο συντομότερη είναι η περίοδος ενσωμάτωσής της στην κοινωνία.[16]

Η ποσόστωση πολιτισμικής συνάφειας ισχύει με άμεσο ή έμμεσο τρόπο στα εξής κράτη:

1. στην Γερμανία, όπου ισχύει προνομιακό καθεστώς για τους μετανάστες γερμανικής καταγωγής από την πρώην ΕΣΣΔ
2. στην Δανία, όπου προτιμώνται οι πολίτες των λεγομένων νορδικών χωρών (Νορβηγία, Σουηδία, Φιλανδία, χώρες της Βαλτικής),
3. στην Ιταλία, όπου προτιμώνται οι πολίτες της Αλβανίας και των κρατών της πρώην Γιουγκοσλαυίας,
4. στην Ισπανία, όπου προτιμώνται οι ισπανόφωνοι πολίτες κρατών της Λατινικής Αμερικής.
5. στην Πορτογαλία, όπου προτιμώνται οι πολίτες κρατών με επίσημη γλώσσα την πορτογαλική, όπως η Βραζιλία,
6. στην Γαλλία, όπου προτιμώνται οι γαλλόφωνοι του εξωτερικού (λ.χ. οι γαλλόφωνοι του Καναδά) και οι πρώην υπήκοοι των υπερπόντιων και αποικιακών εδαφών,
7. στην Ολλανδία, όπου προτιμώνται οι πρώην υπήκοοι των ολλανδικών υπερπόντιων περιοχών και οι πολίτες κρατών δυτικού προσανατολισμού, τα οποία δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
8. στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου προτιμώνται οι πρώην υπήκοοι της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Η επιλογή με βάση τα ποιοτικά προσόντα των μεταναστών αφορά στην προτίμηση μεταναστών, οι οποίοι διαθέτουν μία σειρά ποιοτικών ατομικών χαρακτηριστικών, τα οποία σχετίζονται με το ποσό του κοινωνικού κεφαλαίου εκάστου μετανάστη. Στοιχεία αυτού του είδους κατά φθίνουσα σειρά αξιολογικής σημασίας είναι δυνατόν να είναι τα εξής:

α. το μορφωτικό επίπεδο
β. η δυνατότητα κοινωνικής προσαρμογής στο κυρίαρχο εθνικό κοινωνικό και πολιτισμικό πρότυπο
γ. η εργασιακή εμπειρία και επαγγελματική κατάρτιση
δ. η γλωσσομάθεια, η γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής
ε. η ηλικία
στ. οι επαφές με παράγοντες της αγοράς εργασίας

Σήμερα η αρχή της επιλεκτικής ποιοτικής μετανάστευσης εφαρμόζεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε πολυάριθμα κράτη της Ευρώπης. Στην Γαλλία, όπου αντίστοιχες νομοθετικές τροποποιήσεις εισήχθησαν το 2006 και το 2007, η ανωτέρω αρχή αποκαλείται επιλεγμένη μετανάστευση (immigration choisie).

Συναφής με την ανωτέρω αρχή της επιλεκτικής ποιοτικής μετανάστευσης είναι η αρχή της ανταποδοτικότητας, η οποία πρέπει να αντικαταστήσει το παρωχημένο ήδη πρότυπο των δημοσίων παροχών και της άκριτης κοινωνικής πρόνοιας. Η αρχή της ανταποδοτικότητας αφορά στην προσαρμογή των μεταναστών στις ανάγκες της οικονομίας της χώρας υποδοχής και της οικονομικής τους συμβολής στην ευημερία της κοινωνίας που τους παρέχει μία σειρά δημοσίων αγαθών. Η αρχή της ανταποδοτικότητας έχει υιοθετηθεί από την Δανία, την Ιταλία, την Ελβετία και σε μικρότερο βαθμό από την Γερμανία και την Γαλλία. Μετατοπίζοντας την εννοιολογική αναφορά της μεταναστευτικής πολιτικής από την παρωχημένη πολυπολιτισμικότητα ή την απλή ενσωμάτωση και το εκτεταμένο κράτος πρόνοιας στην σύγχρονη αρχή της δομικής ενσωμάτωσης και στο λειτουργικό κράτος ανταποδοτικότητας, θα επιτευχθεί τόσο η οικονομική αυτάρκεια και η σταδιακή εξίσωση του νόμιμου μεταναστευτικού πληθυσμού με τους πολίτες της χώρας όσο και η κοινωνική ειρήνη.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ