Τι κατάφεραν οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας

Η πρόταση αυτή ποτέ δεν προχώρησε, αλλά η διεθνής κοινότητα έκανε άλλη πρόοδο στην πορεία μέχρι το 2000 που βοήθησε να τεθούν οι βάσεις για την επίτευξη των ΑΣΧ. Πιο συγκεκριμένα, οι ηγέτες του G-8 έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, όταν επεξεργάστηκαν μια πολιτική ακύρωσης χρέους στην σύνοδο κορυφής του 1999 στην Κολωνία, στην Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτής της νέας πολιτικής, οι χώρες θα μπορούσαν να ελαφρύνουν το χρέος τους υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εξασφαλίσει πόρους για την εκπαίδευση και την υγεία. Αυτό βοήθησε να αναπροσανατολιστούν οι κυβερνήσεις προς τις δαπάνες στον κοινωνικό τομέα ύστερα από πολλά χρόνια περικοπών.

Κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Χιλιετίας του ΟΗΕ το 2000, η οποία ήταν η μεγαλύτερη συγκέντρωση ηγετών του κόσμου μέχρι σήμερα, οι αρχηγοί κρατών δέχθηκαν ότι έπρεπε να εργαστούν από κοινού για να βοηθήσουν τους φτωχότερους ανθρώπους του κόσμου. Εξετάζοντας τις προκλήσεις του νέου αιώνα, όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ συμφώνησαν σε ένα σύνολο μετρήσιμων και χρονικά δεσμευτικών στόχων στη Διακήρυξη της Χιλιετίας. Το 2001, οι στόχοι αυτοί ήταν οργανωμένοι σε οκτώ ΑΣΧ: την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και της πείνας, την επίτευξη καθολικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, την προώθηση της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών, την μείωση της παιδικής θνησιμότητας, την βελτίωση της μητρικής υγείας, την καταπολέμηση του HIV / AIDS, της ελονοσίας και άλλων ασθενειών, την εξασφάλιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και την σφυρηλάτηση παγκόσμιων συνεργασιών μεταξύ των διαφόρων χωρών και φορέων για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων. Κάθε στόχος αναλυόταν περαιτέρω σε πιο συγκεκριμένους στόχους. Για παράδειγμα, ο πρώτος στόχος περιλαμβάνει την μείωση κατά το ήμισυ του ποσοστού των ανθρώπων των οποίων το εισόδημα είναι λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα, μεταξύ του 1990 και του 2015.

Σε πρακτικό επίπεδο, οι ΑΣΧ στην πραγματικότητα ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2002, κατά τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Χρηματοδότηση της Ανάπτυξης, στο Μοντερέι του Μεξικού. Οι συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών κρατών, υπουργών Οικονομικών και υπουργών Εξωτερικών, συμφώνησαν ότι οι αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να παρέμβουν με μηχανισμούς στήριξης και επαρκή οικονομική βοήθεια για να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες που έχουν δεσμευτεί στην επίτευξη χρηστής διακυβέρνησης, να μετάσχουν στους ΑΣΧ. Κυρίως, οι ηγέτες έθεσαν ως σημείο αναφοράς για την κατανομή των βαρών, όταν παρότρυναν τις «ανεπτυγμένες χώρες που δεν το έχουν πράξει, να καταβάλουν συγκεκριμένες προσπάθειες προς την κατεύθυνση του στόχου του 0,7% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) ως επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες». Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης, οι 22 επίσημες δότριες χώρες του ΟΟΣΑ χορήγησαν κατά μέσο όρο το 0,22% του ΑΕΕ τους σε βοήθεια. Έτσι, η δουλειά προς την κατεύθυνση του στόχου του 0,7% συνεπαγόταν υπερτριπλασιασμό της συνολικής παγκόσμιας υποστήριξης. Η διάσκεψη του Μοντερέι καθόρισε τους ΑΣΧ ως το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο στηριγμένο σε μια σαφή, αμοιβαία συμφωνημένη συνεργασία μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών.

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Αυτές οι ιστορικές διακυβερνητικές συμφωνίες έχουν εμπνεύσει μεγάλη συζήτηση. Μερικοί επικεφαλής ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στο ετήσιο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ (World Social Forum), έδειξαν δυσπιστία σε οποιαδήποτε συμφωνία περιλάμβανε διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και η διαπραγμάτευση έγινε κεκλεισμένων των θυρών. Ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν ανήσυχοι από το γεγονός ότι από τους ΑΣΧ εξαιρούνται οι στόχοι για τη χρηστή διακυβέρνηση, η οποία θεωρείται ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη και είναι ένα βασικό ζητούμενο από μόνο του. Ορισμένοι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές είχαν ενοχληθεί από την στενή διατύπωση των στόχων, η οποία αγνόησε σημαντικά ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του εδάφους, η διαχείριση των ωκεανών και η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Σίγουρα, το πλαίσιο των ΑΣΧ είναι ατελές. Πολλά ζητήματα, όπως η ισότητα των φύλων και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ορίζονται πολύ στενά. Ο στόχος της εκπαίδευσης περιορίζεται στην ολοκλήρωση του δημοτικού σχολείου, παραβλέποντας τις ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα της μάθησης και τα επίπεδα εγγραφής μαθητών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον, ορισμένοι ακαδημαϊκοί όπως ο οικονομολόγος William Easterly, υποστηρίζουν ότι η αξιοσημείωτη φιλοδοξία των στόχων είναι άδικη προς τις φτωχότερες χώρες, οι οποίες έχουν περισσότερο δρόμο να βαδίσουν για να επιτύχουν τους στόχους τους, και ελαχιστοποιεί την πρόοδο που επιτυγχάνουν οι χώρες αυτές. Σίγουρα, αν ο στόχος της παιδικής επιβίωσης ήταν να μειωθεί η θνησιμότητα κατά το ήμισυ, αντί κατά τα δύο τρίτα, 72 αναπτυσσόμενες χώρες θα είχαν ήδη επιτύχει τον στόχο ήδη από το 2011. Αντ’ αυτού, με τον στόχο στα δύο τρίτα, μόνο 20 αναπτυσσόμενες χώρες τον έχουν πετύχει μέχρι σήμερα. Επιπλέον, η έμφαση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας σε θέματα ανθρώπινης ανάπτυξης, όπως η εκπαίδευση και η υγεία, υποβαθμίζει μερικές φορές τη σημασία των επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας και των υποδομών που υποστηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Παρ’ όλα αυτά, το πλαίσιο έχει αποτελέσει ένα παγκόσμιο σημείο συνάντησης. Το 2002, με εντολή του Ανάν και του Mark Malloch Brown, τότε διαχειριστή του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, ο οικονομολόγος Jeffrey Sachs ξεκίνησε το «Έργο της Χιλιετίας» των Ηνωμένων Εθνών (UN Millennium Project), το οποίο συγκέντρωσε εκατοντάδες εμπειρογνώμονες από όλο τον κόσμο, από την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις επιχειρήσεις, τις κυβερνήσεις, και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την κατάρτιση των σχεδίων πολιτικής για την επίτευξη των στόχων. Ο Sachs, επίσης, πίεσε ακούραστα ηγέτες κυβερνήσεων τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να επεκτείνουν βασικά προγράμματα, ειδικά στους τομείς της υγείας και της γεωργίας, προκειμένου να ανταποκριθούν στους ΑΣΧ.